Кыамта
Кыамта (бэлиэтэ P) диэн кэм кэрчигэр оҥоһуллар үлэ ахсаана. Кыамта кээмэйин биирдигэ ватт.
Быһаарыыта
уларытКыамта үлэ оҥоһуллар кэмигэр тэҥнээһинэ буолар, ол эбэтэр үлэ кэм үөскэбилэ:
P - кыамта, W - үлэ, t - кэм.
F мэлдьи күүс x ырааҕынан сыһыарыллыбыт буоллаҕына оҥоһуллубут үлэ маннык буолар
Бу түгэҥҥэ кыамта маннык суруллар:
Күүс C үс кээмэйдээх токур сурааһыҥҥа уларыйымтыа буоллаҕына кини маннык сурааһын интегралынан көрдөрүллэр:
Ааҕыы сүрүн теорематынан маны билэбит
Бу формула бары бүтүн ситуацияларга сөптөөх.
Бэлиэлэрэ
уларытБэлиэтэ | Аата |
---|---|
Орто кыамта | |
Күүтүллэр кыамта | |
Элэс кыамта | |
Үлэ | |
Кэм арыта | |
Күүс вектора | |
Радиус вектор | |
Түргэн вектора |
Орто кыамта
уларытКэм арытыгар ( ) оҥоһуллубут үлэ ахсаана буоллаҕына, бу арыт орто кыамтата ( ) маннык тэҥнээһининэн ааҕыллар:
Элэс кыамта
уларытЭлэс кыамта диэн кэм арыта ( ) нуулга чугаһаатаҕына орто кыамта ( ) муҥутуур суолтата. Кыра кээмэйдэрдээх эттик түгэнигэр:
Хамсыыр уонна эргийэр тэнийбит эттик кыамтата маннык формаланар:
(гамма) - түмүктүүр күүс түгэнэ, (омега) - эттик муннук түргэнэ.
Механика кыамта
уларытКытаанах эттиккэ ууруллубут механика кыамта тэҥҥэ дьайар күүс түргэҥҥэ төгүллээһининэн суоттанар:
Кытаанах эттик эргийэр буоллаҕына ууруллубут күүстэр кини муннук түргэнин уларыталлар:
Бэлиэтэ | Аата |
---|---|
Тэҥҥэ дьайар күүс | |
Түмүктүүр түгэн | |
Көдьүүстээх тэҥҥэ дьайар күүс ааҕыллыбыт түргэн чобо | |
Кытаанах эттик муннук түргэнэ |
Деформацияланар кытаанах эттик эбэтэр бүтүн континуум этиитэ быдан уустук. Кини күүрүү тензорын уонна түргэн хонуутун үөскэмэ буолар. Кинетик энергия уларыйыыта маннык буолар:
Бэлиэтэ | Аата |
---|---|
Күүрүү тензорын компоненнара | |
Деформация түргэнин тензорын компоненнара |
Чаҕыл кыамта
уларытТэрил чаҕыл кыамтаны чопчу түгэҥҥэ үөскэтэр. Кини этиитэ маннык:
Бэлиэтэ | Аата | Биирдигэ |
---|---|---|
Элэс кыамта | W эбэтэр (J/s) | |
Устун барар сүүрээн | A | |
Компонент устун кыамта арааһа (күүрүү түһүүтэ) | V |
Компонент резистор буоллаҕына оччоҕо маннык буолар:
Бэлиэтэ | Аата | Биирдигэ |
---|---|---|
Кыамта | W | |
Сүүрээн | A | |
Күүрүү | V | |
Утарсыы | Ω |