Лингвистика
Лингвистика (сороҕор филология диэн ааттанар) диэн тылы чинчийэр билим. Ону үөрэтэр учуонайдар линвисттар диэн ааттаналлар.
Лингвистикаҕа биэс улахан чаастардаах: фонология (тыастар, эбэтэр фонема үөрэҕэ), морфология (тыл чааһын үөрэтии), синтаксис (тыл турар уочаратын уонна этиини үөрэтии), семантика (тыл суолтатын үөрэтии), уонна прагматика (этиигэ этиллибэтэх тыл суолтатын үөрэтии, холобура - мин тоннум диэтэххэ түннүгү сабыахха наада диэн суолтатын үөрэтии).
Лингвистиканы күн аайы туттар ньыма элбэх. Сорох лингвисттар теориянан дьарыктанллар, ол аата тыл теориятын уонна идеяларын үөрэтэллэр, ол курдук тыл хайдах сайдыбытын уонна тарҕаммытын үөрэтэллэр; социолинвистика дьон араас группалара атын тыллары туттууларын үөрэтэр. Сорох линвисттар прикладной линвистиканы туттан холобура суут линвистара буолан холуобунай дьыаланы арыйарга үлэлииллэр, эбэтэр компьютер линвгистиканы үөрэтэллэр (оччоҕуна компьютердар киһи тылын өйдүүр буолаллар).
Киэҥ контекстан көрдөххо лингвистика эволюционнай линвистиканы, ол эбэтэр тыл үөскээһинин, устуоруйа лингвистиката, тыл хайдах уларыйбытын, социолингвистика - араас социальнай группалары араас тылы кытта сыһыаннарын; психолингвистика тыл көстүүтүн уонна өй сыһыанын; нейролингвистика - мэйиигэ буолар процесстары; тыл ылыыныытын хайдах оҕо эбэтэр улахан киһи тылы үөрэтэрин киллэрэр.
Бэйэтэ билим да буолбутун иһин атын билимнэри кытары кэккэ сыһыаннаах. Семиотика, ол курдук бэлиэлэри тыллаах уонна тыла суоҕу тэҥниир. Литература теоретиктара тыл литератураҕа туттуутун чинчийэллэр. Ону тэҥэ акустиканы, антропологияны, биологияны, информатиканы, киһи анатомиятын, нейробиологияны, философияны, психологияны, социологияны уонна саҥа патоологияны үөрэх билимнэрин кытта кэккэ сыһыаннаах.
Лингвистика биир тылы атын тылы кытта тэҥнээн үөрэтэр. Оннук гыннахха бары тылларга баар уопсайдары булар.
 |
Бу аан дойду тылларыттан биирдэстэригэр туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп. |