Мусин, Гумер Мусич

Гумер Мусин (татаардыы: Гомәр Муса улы Мусин; 1854 сыллаахха төрөөбүт — өлбүт сыла биллибэт) – татаар муллата, Арассыыйа Империятын Иккис ыҥырыылааы Судаарыстыбаннай Дуума Казан губерниятыттан дьокутаата (1907 сыл).

Гумер Мусин

Олоҕо

Омугунан татаар, итэҕэлинэн мусульманин, Казан губерниятыгар Тетюшскай уезд Болын-Балыкчы дэриэбинэҕэ төрөөбүтэ (билиҥҥитэ Татарстаан Булым-Булыхчи диэн дэриэбинэтэ). Тыа мэдрэсэтин бүтэрэн, мусульман үөрэҕин ылбыта. Армияҕа сулууспалаабыта, фельдфебель буолан демобилизацияламмыта. Мулла буолан бэйэтин дэриэбинэтигэр сулууспалаабыта, үгүс сылларга старшинанан сылдьыбыта. Тоҕус сыл устата волостной суут чилиэнэ этэ, олортон үс сыл бэрэссэдээтэллээбитэ. Сири бас билээччи, тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктаммыта. Дуумаҕа быыбар кэмигэр баартыйата суох хаалбыта.

Арассыыйа империятын Иккис ыҥырыылаах Судаарыстыбаннай Дума мусульман дьокутааттара. Тураллар: Маһмудов М., Тевкелев К., Зейналов З., Бадамшин Г.; олороллор: Кощегулов Ш., Хасанов М., Усманов Х., Атласов Х., Мусин Г.

Арассыыйа империятын Иккис ыҥырыылаах Судаарыстыбаннай Думаҕа Казан губерниятын дьокутааттара. Тураллар: Г. И. Петрухин, А. Ф. Фёдоров, С. Н. Максудов, Г. М. Мусин; олороллор: З. М. Таланцев, М. В. Батуров, М. Я. Капустин, Д. А. Кушников, С. Т. Максютов.

1907 сыл Олунньу 6 күнүгэр Арассыыйа Империятын Иккис ыҥырыылааы Судаарыстыбаннай Дуума Казан губерниятыттан дьокутаатынан талыллыбыта. Мусульманнар бөлөхтөрүгэр (фракцияларыгар) киирбитэ. Духуобунай комиссия чилиэнэ буолбута.

Судаарыстыбаннай Дуума ыһыллыбытын кэнниттэн дойдутугар төннүбүт. Гумер Мусин 1909 сыллаахха Столыпин реформатын кэмигэр общинаттан тахсыбыта, ол иһин наделын бэйэтигэр суруттараары заявление суруйбут. Мусин наделын быһаарыытыгар общинаны кытта утарсыбыт. Түмүгэр Гумер Мусин сириттэн аккаастаммыта.

1912 сыл күһүнүгэр Төрдүс ыҥырыылаах Судаарыстыбаннай Дуумаҕа быыбарга Мусин аата мунньах кыттыылаахтарын санааларын утары баллотировка лииһигэр киирбитэ, ол эрээри наадалаах куолас хомуллубатаҕа

Ол кэнниттэн дьылҕата уонна өлбүт күнэ биллибэт.

Литература

• Боиович М. М. Члены Государственной думы (Портреты и биографии). Второй созыв. М.: Тип. Товарищества И. Д. Сытина. 1907. С. 113.
• Усманова Д. М. МУСИН Гумер Мусич. // Государственная дума Российской империи: 1906—1917. Б. Ю. Иванов, А. А. Комзолова, И. С. Ряховская. Москва. РОССПЭН. 2008. C. 384.
• Татарский энциклопедический словарь. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998 - 703 с.

• Усманова Д. М. Мусульманские представители в Российском парламенте, 1906-1917. Казань, 2005.