Николаев Иван Егорович

Николаев Иван Егорович – биллиилээх булчут.

От ыйын 1 күнүгэр 1923 сыллаахха Бүлүү оройуонун Баппаҕаайы нэһилиэгэр төрөөбүт. Турумас диэн өтөххө олорбут.

Кини дьиэ кэргэниттэн Аҕа дойду сэриитигэр кини бэйэтэ, убайа Николай Егорович, эдьийэ Варвара Егоровна биир суос-соҕотох уола Алексеев Егор Николаевич бэс ыйын 13 күнүгэр 1943 сыллаахха ыҥырыллыбыттар. Быраата Николаев Филипп Егорович уонна Егор Николаевич сэрииттэн төннүбэтэхтэр. Кини сэрии сылларыгар 386-с саппаас чаас стрелковай полкатын иһинэн сулууспалаабыт, 202 УВСР диэн ааттаах хамаанда иһинэн рядовой-стрелок диэн байыаннай билиэтигэр сурулла сылдьар.

Кини бу баран күүстээх үлэ фронугар сылдьыбыта, Чита уобалаһыгар этэ. Атырдьах ыйын бүтүүтэ байыаннай хамыыһыйа буолбутугар кинилэри улаханнык ырбыттар диэн үлэгэ ыыппыттар. Балаҕан ыйыгар тиэйэн сэриигэ илдьиэхтээхтэр. Читаҕа илдьибиттэр. Хортуасканы землянкаҕа уктарбыттар. Кыһыныгар мас эрбиир собуокка хачыгаардаабыт, бу II-с Читаҕа. Тирии собуотугар эмиэ үлэлээбит. Подсобнай хаһаайыстыбага ноһуомҥа үлэлээбиттэр. Ыам ыйыгар эмиэ оҕуруот олордубуттар.

Онтон Оловяннай оройуон диэҥҥэ мас үлэтигэр Бурятияҕа илдьибиттэр. Поезд аҕалбыт бэрэбинэтин хаптаһын гынан таһаараллар.

Антона гора диэн хайаҕа уот барар станциятын баҕанатын туруорбуттар. Үлэгэ наар сүүрүүнэн түргэн-тарҕан туттуунан сылдьара, онтон Стахановец үлэьит аатын иҥэрбиттэр.

Дойдутугар үлэ фронуттан 1946 с. эргиллэн кэлбитэ. Эргиллэн кэлээтин кытта тутанына булка анаабыттар. Ыал буолан Николаева Федора Спиридоновналыын 10 оҕону төрөтөн үөрэхтээх дьон гына ииппиттэр. Оҕолоруттан икки наука кандидаттара, аҕыс оҕо үрдүк үөрэҕи ылбыттар. Аҕата Ленин уордьаннаах булчут Николаев Егор Егорович бултаабыт сиригэр сорсуннаах булчут аатыран оройунугар ХХ үйэ Чулуу булчута диэн аат иҥэриллибитэ. Үлэ Кыһыл Знамята уордьанынан наҕараадаламмыта, Норуот хаһаайыстыбатын ситииһэлэрин Бүтүн Сойуустааҕы быыстапкаларын ВДНХ кыттыылааҕа, Гражданская доблесть диэн билиэлээх. Убайа Николай Егорович, бырааттара Спиридон, Афанасий Егоровичтар буолан бары Центрсоюз булдун хаһаайыстыбатын туйгуттара диэн бэлиэлээхтэр.

Иван Егорович кэс бар дьонугар тыла маннык этэ - «Сиргэ-дойдуга сылдьан булт сиэрин-туомун тутуһуллуохтаах, Байанайы кэлэппэт курдук тутта-хапта сылдьыллыахтаах, Айылҕаҕа, күндү түүлээххэ харыстабыллааххтык сыһыаннаһыллыахтаах уонна ойуур баһаартан олус сэрэхтээх буолуу күүскэ ирдэниэхтээх».