ССКП XX сийиэһэ

ССКП сүүрбэһис сийиэһэ Москубаҕа 1956 сыл олунньу 14-25 күннэригэр буолбута. И.Сталин таҥараҕа кубулуйуутун (культ личности) саралаабыт сийиэс быһыытынан биллэр.

Барыта 1349 куоластыыр бырааптаах дэлэгээт уонна 81 мунньахха кыттар бырааптаах дэлэгээт кыттыбыта, кинилэр 6 795 896 баартыйа чилиэннэрин уонна 419 609 баартыйаҕа хандьыдааттары аатыттан мустубуттара.

Сийиэскэ атын дойдулартан 55 хомуньуус уонна оробуочай баартыйаларын бэрэстэбиитэллэрэ бааллара.

Көрбүт боппуруостара:

• ССКП КК отчуоттуур дакылаата (Н. С. Хрущёв).
• Киин ревизиялыыр хамыыһыйа отчуоттуур дакылаата (П. Г. Москатов).
• ССРС норуотун хаһаайыстыбатын 6-с пятилеткаҕа 1956—1960 сс. сайдар былааннарыгыр директивалар (Н. А. Булганин).
• Баартыйа киин салайар уорганнарыгар быыбар (Н. С. Хрущёв).

Сталин куультун утарыы

Сийиэһи ураты оҥорбут дьайыы сийиэс тиһэх күнүгэр, олунньу 25, сарсыардааҥы сабыылаах мунньахха буолбута. Бу күн Н. С. Хрущёв И.В. Сталин бэлиитикэтин саралыыр «О культе личности и его последствиях» диэн сабыылаах дакылаатын аахпыта.

Бу дакылаакка баартыйа салалтатын ааспыт устуоруйаҕа саҥа көрүүтэ аһыллыбыта, 1930-с — 1950-с сылларга оҥоһуллубут ыар сокуону кэһиилэр ааҕыллыбыттара, буруй Сталиҥҥа сүктэриллибитэ. Сталин саҕана репрессияҕа түбэспит баартыйа уонна аармыйа диэйэтэллэрин буруйдарын хат көрүү туһунан этиллибитэ.