С.М. Киров аатынан Байыаннай мэдиссиинэ академията

С. М. Киров аатынан байыаннай-медицинскай академия

Санкт-Петербург куоракка баар Академия байыаннай биэдэмистибэ класснай чыыннарын уонна Арассыыйа Бэдэрээссийэтин Сэбилэниилээх Күүстэрин байыаннай-медицинскэй сулууспалаахтарын бэлэмниир Арассыыйаҕа бастакы үрдүк медицинскэй үөрэх тэрилтэтэ.

Устуоруйата

Академия төрүттэммит күнүнэн, ыраахтааҕы Павел l врачебнай училище дьиэтин туттарга ананан тахсыбыт укааска илии баттабыт күнэ - 1798 с. ахсынньыый 18(29) күнэ ааҕыллар. Ити күн Медико-хирургическай академия төрүттэммит күнүнэн ааҕыллар. Арыллыыта 1800 с.буолбут. 1808 с. император Александр l укааһынан "Импиэрийэ бастакы үөрэх тэрилтэтэ" диэн рангы иҥэрбит: онон, бэйэтин академиктарын талар көҥүлү кытта Импэрээтэр медицинскэй хирургическай академията диэн ааты ылбыт. 19 үйэҕэ академияҕа Арассыыйа импиэрийэтигэр бастакынан гинекология, психиатрия, офтальмология , опер.хирургия, педиатрия уо.д.а. кафедралара, клиникалара арыллан үлэлээбиттэр. Кэлин адьюнктура буолбут "Врачебнай институт" арыллыбыт. Академия, 1872 с."Особый медицинский курс для образования ученых акушерок" диэни тэрийбит. 1910-1911 сс. Академия устудьуоннара уонна выпускниктара Маньчжурияҕа чума эпидемиятын суох оҥорорго кыттыбыттар.

Академия өрөбөлүүссүйэ кэнниттэн

1920 с. Академия иһинэн, орто уонна кыра медик специалистары бэлэмниир анал фельдшерскай куурустар төрүттэммиттэр. 1925 с. Академия байыаннай- медицинскэй үрдүк үөрэх тэрилтэтэ буолбутунан, үөрэҕин систиэмэтигэр уларыйыылар киирбиттэр. 1929 сылтан академия Кыһыл Армия биэдэмистибэтин быһаччы салайыытыгар бэриллибит. 1956 с.атырдьах ыйын 18 күнүгэр ВМАҕа Байыаннай- морской медицинскэй академияны холбооннор флот байыаннай быраастарын бэлэмниир факультет оҥорбуттар.

1941-42 сс. Самарканд куоракка эвакуацияҕа тиийэн, Куйбышевскай байыаннай медицинскэй академия сорҕотун кытта бииргэ Самарканд медицинскэй институтун базатыгар байыаннай быраастары бэлэмнээбиттэр. 1942 с. ССРС ОГК-тын быһаарыытынан, Академияҕа кэккэ научнай-чинчийэр байыаннай-медицинскэй институттар киллэриллибиттэр уонна Леон Авгарович Орбели салайааччылаах биир кэлим байыаннай-медицинскэй сулууспалаахтары бэлэмниир Киин тэриллибит. 1943 сыл, от ыйыгар Москваҕа А. С. Георгиевскай начаалынньыктаах Киин филиала уонна командно-медицинскэй факультет арыллыбыттар. 1944 с. Академия Ленинградка төннүбүт. 1954 с.от ыйын 21 күнүгэр ССРС Үрдүкү Сүбэтин Бүрүссүдьүүмүн укааһынан Академия, Ленин уордьанынан, оттон, 1968 с. ССРС Сэбилэниилээх Күүстэрэ тэриллибитэ 50 сылын туоларыгар, Кыһыл Знамя уордьанынан наҕараадаламмыт.

Академия 21 үйэҕэ

Билиҥҥи кэмҥэ Академияҕа, 13 ССРС Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреаттара(хаһан?), 7 РСФСР уонна Арассыыйа Бэдэрээссиэтин Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреаттара, 2 ССРС Миниистирдэрин Сүбэтин бириэмийэтин лауреаттара, 8 Арассыыйа Бэдэрээссийэтин Бырабыыталыстыбатын бириэмийэтин лауреаттара, 23 РСФСР уонна Арассыыйа Бэдэрээссийэтин наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, 100-тэн тахса ССРС уонна Арассыыйа үтүөлээх быраастара, 35 ССРС үрдүкү оскуолатын уонна Арассыыйа Бэдэрээссийэтин үтүөлээх үлэһиттэрэ, АНА 5 академига уонна 8 чилиэн-корреспондена, 100-тэн тахса уопсастыбаннай академиялар академиктара уонна чилиэн-корреспонденнара үлэлииллэр. Үөрэнии кэмэ 6 сыл. Алтыс кууруһу бүтэрбиттэргэ медицинскэй сулууспа лейтенаана диэн байыаннай сыбаанньа иҥэриллэр. Онтон, 1 сыл интернатура кэннэ медицинскэй сулууспа ыстаарсай лейтенаана диэн буолар.

Факультеттара

8 факультеттаах.

1. Салайар медицинскэй састаап факультета 2. Быраастары бэлэмниир факультет(ракетнай уонна сухопутнай салааҕа) 3. Быраастары бэлэмниир факультет( Воздушно-космическай салааҕа) 4. Быраастары бэлэмниир факультет(байыаннай-морской флотка) 5. Быраастары бэлэмниир факультет(тас дойдулар аарымыйаларын байыаннай-медицинскэй испэссиэлиистэрин) 6. Быраастары бэлэмниир факультет(эбии профессиональнай үөрэхтээһин) 7. Гражданскай медицинскэй испэссиэлиистэри бэлэмниир уонна квалификацияларын үрдэтэр факультет 8.Орто профессиональнай үөрэх факультета.

Академияҕа 33 научнай специальностарга докторскай диссертацияны көмүскүүргэ, 13 диссертационнай сэбиэт үлэлиир. https://ru.m.wikisource.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B7_%D0%9D%D0%9A%D0%9E_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%BE%D1%82_24.08.1940_%E2%84%96_0195 https://www.vmeda.org/ https://vmeda.mil.ru/ Архыыптаммыт 2021, Атырдьах ыйын 22 күнүгэр. http://www.vedomstva-uniforma.ru/mundir3/ivma/index.html