Туттулук истиил

Туттулук истиил үөскүүр усулуобуйата ханнык баҕарар омукка маарыннаһарын быһыытынан, бастаан нуучча тылын туттулук истиилин лиэксикэтин билсиэххэ сөп.

1. Наука истиилэ:Наука салаатын тиэрминэ уонна уопсай научнай тиэрмин (узкоспециальные термины и общенаучная терминология). Маннык тыл эмоцианальнай кырааската, синонима суох, биир чопчу абстрактнай өйдөбүлү,теоретическай ырытыыга сыһыаннаах өйдөбүлү бэлиэтиир тыл. Эмоциональнай кырааската суох.
2. Дьыала истиилэ: Икки бөлөххө араараллар:а) офицальнай сурук-бичик тиэрминэ, "официально- деловая терминология, не имеющая синонимов в общеупотребительной лексике"б) анал юридическай тиэрмин, "узуально-стилистическую окраску и узкое применение". Итини таһынан бу эйгэҕэ туттуллар, "канцеляризм" диэн ааттанар элбэх араас халыып баар, "общеизвестная лексика, которая обладает...своего рода экспрессивной окрашенностью ". Ол иһигэр былыргы дьыала истиилиттэн киирбит тыл, киһини биир хайааһынынан ааттыыр тыл, көмө тыллар киирэллэр.
3. Публицистика истиилэ: Публицистика истиилин тылыгар икки бөлөҕү араараллар:

• публицистика анал тиэрминэ, "специальная публицистическая терминология, в т.ч. газетная: репортаж, интервью,

хроника, обзреватель" уонна общественнай-политическай тиэрмин: акция, ратификация;

• чаҕылхай эмоциональнай бэлиэлээх, тиэрмин буолбат лиэксикэ, көспүт суолталаах тыл: климат (обстановка),потепление (отношения)".

Маннык тыл публицистика истиилигэр хойуутук туттулар буолан, истииллэргэ киирдэҕинэ эмиэ оннук өйдөбүлү биэрэр, "употребление их в других сферах придает речи публицистичность".

1. Уус-уран истиил тылын чуолкай араарар уустук, тыл баайа барыта туттуллар. Арыый чуолкай быыһа диэн, атын истиилгэ, холобур наука, дьыала истииллэригэр дьүөрэтэ суох, тылдьыкка "поэтическое, народно-поэтическое, высокое, торжественное, риторическое, архаичное " диэн бэлиэлээх тылы ааттыахха сөп.
2. Кэпсэтии истиилэ:кэпсэтии истиилин тылын(сурук-бичик)тылыгар утары туруоран өйдүүллэр (книжная и разговорная Л.). Маннык тылы атын истиилгэ тутуннахха, истиил кэһиллэр.

Кэпсэтии истиилэ эмиэ икки бөлөххө арахсар: а) кэпсэтии литературнай тыла; б) литературнай нуорма тас өттүнээҕи тыл (просторечие).