Нууччалыы-сахалыы тылбаас ньымата

уларыт

Нууччалыы-сахалыы лиэксикэ тылбааһыгар маннык ньыма туттуллар:

Солбук араас көрүҥэ:

уларыт
  • тэҥнээх солбук (эквивалентный перевод): зима/кыһын
  • дьүөрэ солбук (смысловой адекватный): ликующий день/ сандаарар - күндээрэр күн, наш брат/биһиги киһибит
  • маарыннатан солбук (аналог): изба/балаҕан, мадам/дьахтар
  • тыл үөрүйэҕинэн солбук: жизнь кончилась/үйэтэ бүппүтэ, голыми руками/кыһыл илиитинэн
  • литературнай тылынан солбук (замена стиля): пузо\ис
  • аттарыы халыыбынан солбук (аналитический перевод): могучий/модун күүстээх
  • антоним солбук: нетрудный/чэпчэки, не ошибся/сөпкө гыммыт
  • быһааран солбук (экспликация): абрикос/соҕуруу дойду маһа
  • бытарытан солбук (конкретизация): бакалея/бакалея, аһылык сорох табаара: чэй, саахар, кофе
  • бөдөҥсүтэн солбук (генерализация): куруму, саары, тирэҥсэ, олооччу / названия обуви

Сахатытан солбук арааһа:

уларыт
  • тылы толору сахатытыы: запятой/соппутуой, текст/тиэкис
  • тыл чааһын сахатытыы: конспектааһын
  • тылы чааһынан арааран сахатытыы: ядохимикат/дьааттаах химикат

Тылы эбии:

уларыт
  • тыл олоҕун хоһулаан туттуу: свои мысли/саныыр санаатын
  • уҕус нуорматынан тылы эбии: смертный/өлөр үөстээх, в этом мире/бу орто дойдуга
  • этиини чопчулаан тылы эбии: украшен мрамором/мрамор таас киэргэллээх
  • суолтата сөп түбэспэт тылы чопчулаан биэрии: льготы остаются/чэпчэтии хаалар

Тылы көҕүрэтии:

уларыт
  • ыгыы: чистит с помощью ножа/быһаҕынан кыһыйар
  • тумнуу: чолос гынна/поднял голову

Тыл халыыбын уларытыы:

уларыт
  • тыл үөскүүр ньыматын: сенокос/от үлэтэ
  • падеһы уларытыы: учить на материнском языке/ийэ тылынан үөрэт
  • тыл ахсаанын уларытыы: распустились листья/сэбирдэх тыллыбыт
  • ханыыласпыт тылы туттуу: болезни/ыарыы-сүтүү
  • туохтуур аттарыы көрүҥүн туттуу: упал/охтон түстэ
  • саҥа чааһын атын саҥа чааһынан эбэтэр хас да тылынан солбуйуу: полезно для развития/сайдарыгар туһалаах
  • грамматическай нуорманан тылы көҕүрэтии: покажи свою работу/үлэҕин көрдөр

Этии тутулун уларытыы:

уларыт
  • тыл турар миэстэтин көһөрүү: иди сюда/манна кэл
  • тыл ситимин уларытыы: земельная рента/сир рентата
  • этии чилиэнин уларытыы: у меня два брата/мин икки бырааттаахпын
  • этии чилиэнин атастаһыннарыы: президент этиитэ дьону астыннарда/президент этиитин дьон астынна
  • этии тиибин уларытыы: как тебе не стыдно/эн хайдах сааппаккын
  • этиини араарыы
  • этиини холбооһун
  • тиэкиһи саҥардыы: урукку тылбааһы саҥардан тылбаастааһын

Уларыйбатах тылбаас бэрт аҕыйах:

уларыт
  • омук буукубатын бэйэ киэнинэн солбуйуу: Париж (Paris), Мария (Маарыйа)
  • тыл, этии туруору тылбаас: для меня был темный лес/миэхэ хара тыа этэ
  • омук тылын бэйэтин туттуу: катастрофа, биосфера

Туһаныллыбыт литэрэтиирэ:

уларыт

Т.И.Петрова "Тылбаас уопсай теорията" көмө кинигэ, Дьокуускай 2007