Узбек тыла
Узбек тыла (Oʻzbek tili эбэтэр Oʻzbekcha официальнай Латыын бичигэнэн; Ўзбек тили эбэтэр Ўзбекча Кириллицанан ; أۇزبېك تیلی Арааб бичигинэн) диэн түүр тылларыттан биирдэстэрэ. Узбекистан ил тыла. Төрүөҕүттэн саҥарааччы ахсаан 40 мөл. Узбектар тылынан саҥараллар.
| Узбек тыла Oʻzbek, Ўзбек, أۇزبېك | ||
|---|---|---|
| Кэпсэтэллэр : |  Узбекистан
| |
| Бары кэпсэтээччилэр: | 40 мөл. | |
| Тыл ууhа: | Түүр тыллара Уйгур түүр тыллара Узбек тыла | |
| Суруга: | Узбек бичигэ | |
| Ил суолталаах | ||
| Ил статустаах: | Узбекистан
| |
| Салайыллар: | no official regulation | |
| Тыл кодтара | ||
| ISO 639-1: | uz | |
| ISO 639-2: | uzb | |
| ISO 639-3: | either: uzn – Northern Uzbek language uzs – Southern Uzbek language | |
 | ||
Бичигэ
уларыт1928 сыл диэри узбек тыла арааб бичигин туттара. 1928 сыллаахтан 1940 сыл диэри латыын алпабыыта туттуллар буолбута. Онтон 1940 сыллаахтан 1992 сыл диэри кириллицанан суруллара. 1992 сыллаахха Узбекистаҥҥа латыын алпабыытыгар төннүллүбүтэ, ол гынан баран билигин икки бичик туттуллар - латыынны уонна кириллица. 1928 сыллаах латыын бичигиттэн олус атын, диакретическай знактар туттуллубаттар. Киргизияҕа уонна Таджикистаҥҥа олорор узбектар кириллицанан тутталлар, онтон Афганистааҥҥа баар узбектар - арааб бичигинэн.
Араас алпабыыттары тэҥнээһин
уларытАллараа араас бириэмэҕэ баар буола сылдьыбыт бичиктэри тэҥнээһин[1][2][3].
| Транслитерация табылыыссата | ||||
|---|---|---|---|---|
| Араабтыы | Латыын алпабыытынан | Кириллица | Латиница | МФА |
| 1923—1930 | 1934—1940 | 1940 сыллаахтан | 1995 сыллаахтан | |
| ئه ,ه | A a, Ə ə | А а | A a | [a], [æ] |
| ﺏ | B ʙ | Б б | B b | [b] |
| ﺩ | D d | Д д | D d | [d] |
| ئي | E e | Е е, Э э | E e | [е] |
| ﻑ | F f | Ф ф | F f | [f] |
| گ | G g | Г г | G g | [g] |
| ﻫ | H h | Ҳ ҳ | H h | [h] |
| ی | I i | И и | I i | [ɪ] |
| ﺝ ,ژ | Ç ç, Ƶ ƶ | Ж ж | J j | [ʤ], [ʒ] |
| ﻙ | K k | К к | K k | [k] |
| ﻝ | L l | Л л | L l | [l] |
| ﻡ | M m | М м | M m | [m] |
| ن | N n | Н н | N n | [n] |
| ئا, ئو | A a, O o | О о | O o | [ɑ] |
| پ | P p | П п | P p | [p] |
| ﻕ | Q q | Қ қ | Q q | [q] |
| ﺭ | R r | Р р | R r | [r] |
| س | S s | С с | S s | [s] |
| ﺕ | T t | Т т | T t | [t] |
| ئۇ | U u | У у | U u | [u] |
| ۉ | V v | В в | V v | [v], [w] |
| ﺥ | X x | Х х | X x | [χ] |
| ی | J j | Й й | Y y | [j] |
| ز | Z z | З з | Z z | [z] |
| ئو | O o | Ў ў | Oʻ oʻ | [o] |
| ﻍ | Ƣ ƣ | Ғ ғ | Gʻ gʻ | [ɣ] |
| ﺵ | Ş ş | Ш ш | Sh sh | [ʃ] |
| چ | C c | Ч ч | Ch ch | [ʧ] |
| ڭ | Ꞑ ꞑ | Нг нг | ng | [ŋ] |
| ء ,ﺋ | ʼ | Ъ ъ | ʼ | [ʔ] |
- Кириллицаттан киирбит Ё ё, Ю ю, Я я буукубалар аныгы латыын алпабыытыгар маннык суруллаллар Yo yo, Yu yu, Ya ya.
- Кириллицаттан киирбит Ц ц маннык суруллар: Ts ts эбэтэр S s[4].
Быһаарыылар
уларыт- ↑ Цитата сыыһата: Сыыһа
<ref>тиэк (тег);всатядиэн хос быһаарыыларга аналлаах тиэкис суох - ↑ Uzbek romanization(ааҥл.). Institute of the Estonian Language (23.09.2012). Тургутулунна 1 Муус устар 2015.
- ↑ Ходжиев А.П. Узбекский язык // Языки мира: Тюркские языки. — М.: Институт языкознания РАН, 1996. — С. 427. — (Языки Евразии).
- ↑ New Uzbek Latin Alphabet (1995). Oxus Communications. Тургутулунна 1 Муус устар 2015.
 |
Бу аан дойду тылларыттан биирдэстэригэр туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп. |