Хотугу сулус

Хотугу сулус (Аччыгый Араҥас α-та) — +2,0m сулус бөдөҥнөөх сулус. Сир Хотугу полюһун зенитыгар баар сулус. Сиртэн 431 уот сыл ыраах.

Хотугу сулус

Билиҥҥи эпохаҕа Хотугу полюс зенитыттан 1° кыра, ол иһин сир күннээҕи эргийиитигэр хамсаабат. Ориентацияҕа сөптөөх сулус, хайысхата хоту ыйар.

Прецессия

Сир иитэ прецессиялаах буолан Хоту полюс 100 сылга 0,5 градус уларыйар. Ол иһин араас кэмнэргэ Хотугу сулуһунан атын сулустар буолаллар. Ол гынан баран "Хотугу сулус" диэн аат Аччыгый Араҥас α-тыгар мэлдьи сыстыбыт аат.

Хотугу полюс зенитын уларыйыыта

Биһиги үйэбит нөҥүө 13 тыһ. сыл — Вега (Лира α-та)

Биһиги үйэбит нөҥүө 9 тыһ. сыл — Геркулес π-тэ эбэтэр η-та

Биһиги үйэбит нөҥүө 8 — 7 тыһ. сыл — Геркулес τ-та

Биһиги үйэбит нөҥүө 5500 — 3500 сыллар — Дракон ι-та

Биһиги үйэбит нөҥүө 3500 — 1500 сыллар — Тубан (Дракон α-та)

Биһиги үйэбит нөҥүө 1500 г. — 1 сыл — Кохаб (Аччыгый Араҥас β-та).

1 - 1100 сыллар — хотугу сулус суох.

1100 — 3200 сыллар — Аччыгый Араҥас α-та, эбэтэр билиҥҥи Хотугу сулус.

3200 — 5000 сыллар — Альраи (Цефей γ-та).

5000 — 6500 сыллар — Альфирк (Цефей β-та).

6500 — 8500 сыллар — Альдерамин (Цефей α-та).

8500 — 13000 сыллар — Денеб (Куба α-та) уонна Садр (Куба γ-та)

13000 сылга эмиэ Вега (Лира α-та) буолуо.