Эмтээх үүнээйи киэҥ үүнээйи бөлөҕө, органнара эбэтэр чаастара эмп буолар сырьёлара, народнай, медицинский эбэтэр ветеринарнай эмтиир эбэтэр профилактикалыыр практикага туһаналлар.

Ордук элбэхтэ эмтээх үүнээйи народнай медицинага туттуллар.

Эмтээх үүнээйи 21 уйэ саҕаланыытыгар олус элбэхтэ аир, алоэ, уулаах отон, девясил, зверобой, календула, каллизия, тураах отоно, малина, мать-и-мачеха, мелисса, мята, облепиха, биэс тымырдаах от, ромашка, солодка, тысячелистник, шалфей, дөлүһүөн уонна атын араас үүнээйилэр.

Номнуо отой эрдэтээҥи киһи аймах сайдыы кэрдииһэ үүнээйи дьоҥҥо аһылык источнига эрэ буолбакка ыарыыттан быһанары көмөлөһөр этэ. Муҥутуур былыргы биһиэхэ дылы тиийбит эмп сүрүн суол- шумерскай куораты раскопкалыы сылдьан булбут табличкалара. 145 строкалаах шумерскай 15 рецепт тылбаастаммыт.