Сирия гражданскай сэриитэ

Сирия гражданскай сэриитэ — 2011 сыллаахха саҕаламмыт уонна буола турар атын дойдулар кыттыылаах хас даҕаны өттүлээх гражданскай сэрии.

Сэрии кыттыылаахтара - билиҥҥи Сирия президена Башар Асады өйөөччүлэр (Сирия арааб армията), орто соҕус оппозиция чаастара (Босхо Сирия армията) уонна араас ислам террорит группалара(ИГИЛ, Фронт ан-Нусра уонна да атыттар).

Арааб сааһын кэнниттэн саҕаламмыт правительство утары туруулар уонна миитиннар Сирия араас куораттарыгар өрө турууну саҕалаабыттара. Онтон сайын номнуо толору сэрии саҕаламмыт. Оппозиция ирдэбилинэн Башар Асад отставкаҕа тахсыыта, 1962 сыллаахтан үлэлиир ЧП режимын уһалыы уонна демократия диэки эргийии буолар.

Бастаан правительство армията уонна Сирия босхолооһун армията эрэ кытталлара. Онтон кэлин оппозиция хайдыбыта - бастаан курд тэрилтэлэрэ тахсыбыттара, уонна 2013 сыллаахха ордук радикальнай группалар ИГИЛ олохтообуттара.

Хайдыы түмүгэр оппозиция мөлтөөбүт, ол иһин радикальнай ислам группалара бастакы миэстэҕэ тахсыбыттар, ол курдук«Фронт ан-Нусра» (Аль-Каида салаата) и «Исламское государство» (ИГИЛ).

ИГИЛ ордуу түргэнник тарҕаммытын кэнниттэн АХШ кыттыыны ыларын саҕалаабыта уонна 2014 сыл балаҕан ыйыттан исламистар базаларын уонна атын сыалларын буомбалыырын саҕалаабыта. (Сирия былаастарын ыйыппака эрэ). 2015 сыл балаҕан ыйыттан Россия эмиэ кыттыны ылбыта, ол гынан баран Сирия президена көрдөһүүтүнэн уонна Сирия правительствотын армиятын кытта бииргэ үлэлиир.

Сэрии араас өттүлэрэ атын дойдулартан көмөнү ылаллар - ол курдук правительство өттүн Россия уонна Иран өйүүр, онтон оппозиция өттүн арҕаа дойдулар уонна Персия хомотун дойдулара көмөлөһөллөр.

ХНТ этэринэн, бу сэриигэ 220 тыһ киһи өлбүт, дойду экономикатыгар уонна инфраструктуратыгар баараҕай улахан хоромньу оҥоһуллубут. Исламистар баар сирдэригэр кулуту бас билии тарҕаммыт, атын итэҕэллээх дьоннору сойуолааһын баар буолбут, уонна араас культурнай наследние объектарын алдьаппыттар.