HDI, КСИ, — Киhи сайдыытын индексэ (нууч. ИРЧП — Индекс развития человеческого потенциала) — ХНТ сыллааҕы глобальнай отчуота. Манна дойду төһө сайдыбытын көрдөрөллөр, демократия уонна экономика төһө баланса хамсаабытын учуоттуур.