LADA 110
ВАЗ-2110 (официальнайа суох аата - «уонус аймах») диэн 1995 сылтан 2009 сылга диэри Арассыыйа АвтоВАЗ хампаанньата, ону тэҥэ араас атын тэрилтэлэр оҥорон таһаарбыт пассажирскай массыыналарын дьиэ кэргэнэ. LADA 110 моделлара АвтоВАЗ оҥорор пассажирскай массыыналарын үһүс дьиэ кэргэнинэн буолбуттара (Жигули уонна Спутник кэнниттэн). Дьиэ кэргэн сүрүн моделынан 1995 сылтан оҥоһуллар VAZ-2110 седан буолар, 1998 сыллаахха VAZ-2111 универсал уонна VAZ-2112 биэс ааннаах хэтчбэк тахсыбыттара. Кэнникигэ олоҕуран, үс ааннаах хэтчбек ВАЗ-21123 2002 сылтан кыра сериянан оҥоһуллар. 2007-2010 сыллардааҕы моделлар кэккэлэригэр “уонус дьиэ кэргэн” массыыналарын LADA Priora дьиэ кэргэн массыыналарынан солбуйбуттара, кинилэр LADA 110 массыыналарын дириҥник саҥардыыларын көрдөрөллөр.
Айыы историята
уларытҮһүс көлүөнэ оҥоһуутугар үлэ 1985 сыллаахха саҕаламмыта, бу Sputnik моделлар дьиэ кэргэттэриттэн ылыллыбыт седан кузовун индексин уларыйыытын кытта сөп түбэспитэ, ол түмүгэр ВАЗ-21099 диэн ааты ылбыта. Тахсыбыт ВАЗ-2110 индекс үһүс көлүөнэ фундаментальнай моделыгар анаммыта.
Урукку көлүөнэттэн уратыта диэн, бу көлүөнэ сайдыыта үгэс буолбут седан кузовтан саҕаламмыта; интэриэһинэй чахчы диэн, бу кузовтар дьиэ кэргэттэригэр ВАЗ-21123 бэлиэлээх “3-ааннаах хэтчбэк” тииптээх (сыыһа купе диэн ааттанар) OPP хааччахтаах тиражтаах оҥоһуллубута уонна сэдэх - уруккутуттан ураты , ВАЗ-модель 2108. ВАЗ-2110 серия “0” бастакы прототиба 1985 сыллаахха олунньуга тахсыбыта. Кэлэр варианын былаана “100” диэн ааттаах этэ уонна бастакыттан кыратык уратылаах этэ. 200 сериялаах модель 100 серияттан ордук сайдыылаах, аэродинамиката тупсарыллыбыт көрүҥэ этэ. 1987 сыллаахха “300” серия модела үөскээбитэ, кини уобараһа бүтэһик буолбута. Порше брендин кытта бииргэ үлэлээһин дуогабарынан, үлэһиттэрэ кузов форматыгар кыра уларытыылары киллэрбиттэр: “тардыы коэффициенын” өссө кыччатыыга, бу биир өттүнэн сыһыан этэ, тоҕо диэтэххэ, ону кытта тэҥҥэ тыас-уус уонна киртийии боппуруостара кузов боковой истиэнэлэрэ быһаарыллыбакка хаалбыттара - бу дьиэ кэргэн кузовун дизайнын айааччылартан биирдэстэрэ Владимир Ярцев хайдах ахтан ааспыта. 1988 сыл сайыныгар ВДНХ-ҕа Автодизайн-88 быыстапка чэрчитинэн ВАЗ-2110 прототибын аан бастаан дьон-сэргэ көрөрүгэр көрдөрбүттэрэ. Моделлар дьиэ кэргэттэрэ Gamma платформаны туһаналлар - шасси уонна мотуор, бу көлүөнэ кузовун оҥоһуутугар сөп түбэһиннэрэн уларыйбыттар. “За рулем” сурунаал 1990 сыллаахха ахсынньыга тахсыбыт нүөмэригэр оҥоһуллуон иннинээҕи модель “шпионскай” хаартыскалара бэчээттэммиттэрэ, кинилэри Porsche боруобалыыр сиригэр түһэрбиттэрэ. ВАЗ-2110 серийнай оҥорон таһаарыыта 1992 сыллаахха саҕаланыахтаах этэ, ол гынан баран, экэниэмикэ кириисиһинэн сибээстээн, бу былааннар хас да сылынан хойутаабыттара. Маассабай оҥорон таһаарыы кэмигэр, кинилэр бастаан олохтоммут уонна бу дьиэ кэргэн моделларын ыһыллыбат имиджтэрин ыһыллыбат чааһа буолар сүрүн бырайыактыыр быһаарыылартан биирдэстэрин бырахпыттара: аан түннүгүн рамаларын, кэнники түннүк рамаларын/түннүктэрин, аллараа өттүн хара өҥүнэн бүрүйүү кузов өттүн, аанын уонна бамперын. Ону тэҥэ, түннүк анныгар баар ааннарга (түннүк аһыллыбыт муннуктарыгар буолбатах) ыйанан турар тас кэнники көрөр зеркалалар туттуллубатахтара. Бу ВАЗ массыыналарга төгүрүк салгын тахсар дьөлөҕөстөөх штампованнай көлүөһэлэр оҥоһуллубуттара (уруккулар оннуларыгар уһун дьөлөҕөстөрдээх), уонна кинилэри бастаан пластик киэргэтиилээх хаппахтарынан бүрүйбүттэрэ, бу массыыналар дизайннарыгар эмиэ киирэр. Бу ыал этэ-сиинэ аан бастаан овалынан хааччахтамматах ойуу бэлиэтин кэтэр бүтэһигин буолаллар.
ГАЗ/УАЗ төрдүс көлүөнэ суолтан тахсыбат массыыналарын кузовтара - УАЗ-3160/3162 (3163) моделлар - бу массыыналар дьиэ кэргэттэригэр майгынныыр стиллээх оҥоһуллубуттар.
Бу көлүөнэ массыыналары оҥорууга инженердэр бастаан ВАЗ-2108 көлүөнэ мотуорун 16-клапаннаах көрүҥүнэн (бастаан Sputnik моделларыгар көстүбүтэ), күүстэринэн тарҕаммыт уматык киллэриитин (көмпүүтэринэн хонтуруолланар) кытта хааччыйыыны киллэрбиттэрэ, оҥоһуута 1980-с сыллар бүтүүлэригэр саҕаламмыта. Бу мотуор бастакы модела ВАЗ-2112 индекси ылбыта уонна 1992 сыл бүтүүтүгэр уопсастыбаҕа билиһиннэриллибитэ, седан моделын быыстапка иннинээҕи копиятын - ВАЗ-2110 хааччыйбыта. 1,5 лиитэрэ кыамталаах, General Motors импортнай ЭБУ-лаах, уонна 94 л.с. Кытта. Бу мотуордары оҥоруу массыына оҥоһуута саҕаламмытын кытта тохтобул кэмигэр саҕаламмыта - 1997 сыллаахха, ол иһин массыыналар бастакы, эрдэтээҥи копиялара SPT тииптээх карбюратордаах эргэрбит 8-клапаннаах моделынан хааччыллыыга күһэллибиттэрэ (индекс ылбыта) “2110”), бу көлүөнэ массыыналарга сөп түбэспэт этэ[8] .[9] Кыра саҥаны киллэриилэртэн, үгэс буолбут оннугар, руль колонкатын наклонун уонна капотка гаас тохтобулларын сөпкө оҥорор кыаҕы эмиэ бэлиэтиэххэ сөп (2007 сыллаахха аан дойдутааҕы уларыйыыга гаас тохтобулларын туһаныы тохтообута).
Баһыйар балаһыанньаттан сылтаан, ВАЗ 1990-2000 сылларга аныгы көлүөнэ пассажирскай массыыналары оҥорор соҕотох собуот буолбута. — ВАЗ-2110. Кини кузовтара, атын пассажирскай массыыналары оҥорор собуоттар биир кэмнээхтэрэ: ГАЗ-3103, АЗЛК-2143, ЗАЗ-1106, конвейернай оҥорон таһаарыыга киирбэтэхтэрэ, ол кэмҥэ кинилэр пассажирскай массыыналарын (бэйэлэрин оҥоһуулаах) салгыы сайдыылара (эволюциялара) ) быһыллыбыта.
Рестайлинг уонна модернизация
Сүрүн ыстатыйа: LADA Priora
2007 сылтан ыла бу кузовтартан уларыйбыт тас уонна техническэй өттүнэн тупсарыллыбыт дьиэ кэргэн оҥоһуллар, моделлара араас индекстэри ылбыттар: ВАЗ-2170 (седан), 2171 (универсал) уонна 2172 (хэтчбэк). Биллэн турар тас уратылартан: кузовтар араас кэнники уонна инники чааһа уонна ис чааһын оҥоһуута. Дьиэ кэргэн “Приора” диэн ааты ылбыта.