Бикипиэдьийэ

Хоро нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа): Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыгаКэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
14 683 уларытыы
к Ykt www Хоро (Үөһээ Бүлүү) сирэй аатын маннык Хоро нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа) уларыппыт
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
14 683 уларытыы
imagemap
1 устуруока:
{{атын суолталара|Хоро (суолталара)}}
<imagemap>
[[ОйууБилэ:Верхневилюйск5.PNG|250px450px|thumb|right|Хоро нэһилиэк Үөһээ Бүлүү улууһун каартатыгар]]улууһа|
'''Хоро нэһилиэк'''. [[Үөһээ Бүлүү улууһа|Үөһээ Бүлүү улууһун]] нэһилиэгэ, киинэ [[Хоро, Үөһээ Бүлүү улууһун нэһилиэгэ|Хоро]].▼
poly 67 462 85 438 109 471 82 488 [[Үөдүгэй нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Үөдүгэй нэһилиэгэ]]
poly 104 438 104 453 114 459 125 447 113 438 [[Нам нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Нам нэһилиэгэ]]
poly 89 399 99 389 121 389 101 408 [[Дүллүкү нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Дүллүкү нэһилиэгэ]]
poly 71 409 84 404 97 412 97 424 [[Хоро нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Хоро нэһилиэгэ]]
poly 56 321 102 316 93 344 68 356 [[Боотулу нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Боотулу нэһилиэгэ]]
poly 95 352 113 375 100 380 86 359 [[Далыр нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Далыр нэһилиэгэ]]
poly 30 443 61 429 61 497 35 497 [[Кэнтик нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Кэнтик нэһилиэгэ]]
poly 72 364 86 364 89 381 68 381 [[Мэйик нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Мэйик нэһилиэгэ]]
poly 116 412 125 412 136 401 143 408 139 420 121 420 121 413 116 413 [[Ороһу нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Ороһу нэһилиэгэ]]
poly 124 435 134 435 140 444 140 456 128 456 128 445 [[Тамалакаан нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Тамалакаан нэһилиэгэ]]
poly 59 515 116 480 116 522 105 586 79 592 [[Өргүөт нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Өргүөт нэһилиэгэ]]
poly 99 347 120 327 135 346 112 362 [[Маҥаас нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Маҥаас нэһилиэгэ]]
poly 61 387 83 387 61 400 83 400 [[Оҥхой нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Оҥхой нэһилиэгэ]]
poly 140 439 162 439 186 479 158 479 [[Харбалаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Харбалаах нэһилиэгэ]]
poly 120 364 168 339 173 379 134 388 [[Кырыкый нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Кырыкый нэһилиэгэ]]
poly 67 215 102 215 94 289 57 289 [[Сургуулук нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Сургуулук нэһилиэгэ]]
poly 36 87 58 87 58 178 84 178 84 129 124 70 84 11 [[Сургуулук нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Сургуулук нэһилиэгэ]]
poly 105 415 105 426 115 415 115 426 [[Балаҕаннаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Балаҕаннаах нэһилиэгэ]]
poly 5 413 32 413 5 438 32 438 [[Балаҕаннаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Балаҕаннаах нэһилиэгэ]]
poly 61 632 153 579 214 657 185 688 [[Туобуйа нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Туобуйа нэһилиэгэ]]
poly 123 503 123 580 160 487 177 544 [[Быракаан нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Быракаан нэһилиэгэ]]
poly 170 411 170 437 205 411 205 437 [[Хомустаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Хомустаах нэһилиэгэ]]
poly 120 392 120 405 132 392 132 405 [[Хомустаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Хомустаах нэһилиэгэ]]
poly 157 385 157 397 171 385 171 397 [[Хомустаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Хомустаах нэһилиэгэ]]
rect 115 104 248 324 [[Бүлүү улууһа]]
rect 205 596 251 643 [[Горнай улууһа]]
rect 4 6 44 59 [[Өлөөн улууһа]]
rect 4 100 44 401 [[Ньурба улууһа]]
rect 3 547 52 621 [[Сунтаар улууһа]]
rect 3 666 112 703 [[Өлүөхүмэ улууһа]]
</imagemap>
 
▲'''Хоро нэһилиэк'''. [[Үөһээ Бүлүү улууһа|Үөһээ Бүлүү улууһун]] нэһилиэгэ, киинэ [[Хоро, (Үөһээ Бүлүү улууһун нэһилиэгэулууһа)|Хоро]].
 
Улуус кииниттэн 15 км хотугулуу-арҕаа диэки сытар.
20 устуруока ⟶ 53:
| Дьахтара || || 409
|}
 
<gallery>▼
Билэ:Хоро зала.jpg|Хоро спортивнай саалата▼
Билэ:Хоро оскуолата.jpg|Хоро орто оскуолата▼
Билэ:Хоро сэлиэнньэтэ.jpg|Хоро сэлиэнньэтин көстүүтэ▼
</gallery>▼
 
== Устуоруйата ==
Үөһээ Бүлүүттэн [[Марха улууһа]] хайдан барбытын кэннэ ([[1824]] с.) Үөһээ Бүлүү сирэ аччаан биэс эрэ буолас (нэһилиэк) хаалбыта. Онтон 8-98—9 сыл буолан баран 1835 сыл саҕаланыытыгар уон буолас буола охсор: Мэйик, Нам, Боотулуу, икки Үөдүгэй, икки Хоро, Чочу, Өргүөт уонна Халбаакы. 1839 с. икки Хоро нэһилиэгэ холбоһон биир буолбуттара. 1911-121911—1912 сылларга Бүлүү өрүс хаҥас өттүнээҕи нэһилиэктэрэ [[Арҕаа Бүлүү улууһа|Арҕаа Бүлүү]] (сороҕор Үөдүгэй) улууһа буола сылдьыбыттара. Ол улуус киинэ [[Далыр (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Далыр]] этэ. Бу кэмҥэ I уонна II Хоро нэһилиэктэрэ эмиэ туспа сурулла сылдьаллар<ref>Үөһээ Бүлүү. Бүгүн, бэҕэһээ, сарсын. 2001— Дь.: Дьокуускай«Кудук», Кудук2001. — ISBN 5-7863-0162-1</ref>.
 
== Тэрилтэлэр ==
36 устуруока ⟶ 63:
 
== Үөрэҕирии ==
''Сүрүн ыстатыйа: [[Хоро Г. Н. Чиряев аатынан орто оскуолата]]''
 
Нэһилиэк бастакы оскуолатын Георгий Чиряев бэйэтин сэттэ хостоох саҥа дьиэтин биэрэн туран астарбыта. Оскуола Тыымпы диэн I Хоро нэһилиэгин киинигэр (Дүллүкүлүүр суолунан бардахха билиҥҥи бөһүөлэктэн 8 км сиргэ баар сир) 1919 сыллаахха алтынньыга аһыллыбыта. Бастакы учууталынан Чиряев Бодойботтон аҕалбыт киһитэ Тимофей Павлович Алфер үлэлээбитэ.
 
[[Хоро Г. Н. Чиряев аатынан орто оскуолата|Хоро оскуолатыгар]] [[Дягилев Андрей Алексеевич]] диэн Гражданскай сэрии кыттыылааҕа учууталлыы сылдьыбыта.
 
2010 сыллаахха саҥа таас оскуола тутуллан үлэҕэ киирбитэ. 2012-20132012—2013 үөрэх дьылыгар Хоро орто оскуолата 322 оҕолоох, 89 үлэһиттээх. Үлэһиттэрин 76% оскуола бэйтин выпускниктара.
 
Хороҕо атын нэһилиэктэртэн кэлэн үөрэнэр оҕолор интэринээккэ олороллор. ИнтэринээтИнтернат 13 үлэһиттээх, 2012-132012—13 үөрэх сылыгар 53 оҕо олорор<ref>Хоро нэһилиэгин историятын кэрэһэлиир музей. Сфера, 2012</ref>.
 
== Нэһилиэктэн төрүттээх биллэр дьон ==
* [[Чиряев Валерий Георгиевич]] (19.12.1911—01.02.1989) — саха поэта, тылбаасчыт.
* [[Тобуков Павел Захарович]] (1937 с. тохсунньу 7 к. төрөөбүттөр.) — философия билиминбилимнэрин кандидата.
 
▲<gallery>
== Ылыллыбыт сирэ ==
▲Билэ:Хоро зала.jpg|Хоро спортивнай саалата
''Энциклопедия Якутии'', М., 2000 г.
▲Билэ:Хоро оскуолата.jpg|Хоро орто оскуолата
▲Билэ:Хоро сэлиэнньэтэ.jpg|Хоро сэлиэнньэтин көстүүтэ
▲</gallery>
 
== Быһаарыылар ==
{{быһаарыылар}}
 
== Сигэлэр ==
[[Категория: Нэһилиэктэр]]▼
* [http://www.sakha.gov.ru/v-vilusky Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Верхневилюйский улус]
[[Категория:Үөһээ Бүлүү улууһа]]▼
* [http://naslegy.ru/verhneviluisk Саха Сирин нэһилиэктэрэ:Үөһээ Бүлүү нэһилиэктэрэ]
* [http://www.gosspravka.ru/14/008/000000.html gosspravka.ru:Верхневилюйский улус]
 
{{YBylyy-uluus-geo-stub}}
▲[[Категория:Үөһээ Бүлүү улууһаулууһун нэһилиэктэрэ]]
▲[[Категория: Нэһилиэктэр]]
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/wiki/Хоро_нэһилиэгэ_(Үөһээ_Бүлүү_улууһа)»