Арыысүөгэйи ытыйан, иирдэн оҥоһуллар үрүҥ ас[1].

Арыы бурдукка, оһоххо сүрүн астааһын быһыытынан, сорох рецептэргэ оһоҕу бэлэмнээһин уонна ас астааһын рецептэригэр шортенг быһыытынан үгүстүк сакаастыыллар.

Ынах үүтүн, арыыны үксүн үүтүнэн иитээччилэр үүтүнэн иитиллээччилэр, овецтар, козалар, бизоннар уонна Саха дьоно оҥороллор. Сүөгэй арыыга ардыгар туус, үчүгэй сыттаах арыыны, кэнсиэрбэлээһини эбэллэр.

Свойство уларыт

Астыыр- таҥастыыр ас быһыытынан, сүөгэй арыыта үрдүк калорийнай (үгэс буолбут арыы — 748 КК / 100 г), организмынан чэпчэкитик (91 %). Сүрүн физика параметрдара: устуу температурата-32-35 °C, сылытыы температурата — 15-24 °C, сылыйыы-32,7 МДж/кг.

Сүөгэй арыытын састаабыгар үрүҥ, углеводтар, сорох водорожнялар, минеральнай веществолар уонна уу киирэллэр (ити нежнай өттө плазма арыыта). Сүөгэй арыыта витамин А (ортотунан, 0,6 мг%) уонна витамин Д (0,002-0,008 мг% сайылыкка, 0,001-0,002 мг%) бааллар. Сайылык арыыта эмиэ каротин (0,17-0,56 мг) баар. Сүөгэй арыыта токофераллар (2-5 мг%), онтон трансжирдар (3% кэриҥэ) уонна холестерин бааллар.

Көрүҥнэр уларыт

Сүөгэй арыыта культивированнай сүөгэйтэн оҥоһуллубут арыы. Сүөгэй арыыта - сүөгэй арыыта, пастеризованнай сүөгэйдэртэн оҥоһуллубут сүөгэй арыыта. Сүөгэй арыыта-бу сибиэһэй эбэтэр культиваламмыт сүөгэй арыыта.

Тыл туттуллуута уларыт

Өс хоһоонноро уларыт

Арыы үрдүгэр уу дагдайбат, кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат.

Быһаарыылар уларыт

  1. Саха тылын быһаарыылаах кылгас тылдьыта. (П. С. Афанасьев редакцията). — Дьокуускай: «Бичик», 1994. — ISBN 5-7696-28-2