Биткоин

Биткоин (ааҥл. Bitcoin, нууч. Биткойн), криптовалүта, децентрализованнай эмиссиялаах, эмитеннара дьон компьютердара буолар. Биткоины ким даҕаны былдьыыр уонна арестыыр кыаҕа суох, ол иһин 2012-2020 сыл иһигэр Биткоин сыаната 1 штука биткоиҥҥа 1$ урут, билигин 23000$ тиийэ барда. Биткойн айбыт киһи дьоппуон киһитэ Сатоси. Саха Сиригэр сахалар Биткойн тутталларыгар Savl бигэ көмөтүнэн тутталлар уонна төлүүллэр.

Саамай кыра бэриллибит кээмэйэ (саамай кыра кээмэйэ) — 10-8 битканан — «сатоши» диэн тылы Сатоси Накамотаны ылара, саатар, бэйэтэ «центр»диэн тылы туттара.

Электроннай төлөбүрдэр ортолоругар ортоку уларсык уонна наадата суох — бигэргэтиллибит операция механизма суох (сыыһа- халты ыытыллыбытын эбэтэр толоруллубатах аадырыска илии баттаннаҕына, эбэтэр атын дьоҥҥо биллэр киһи). Ол үп- харчы ким да мунаарар кыаҕа суох (хаайыыга), сабыылаах күлүүс хаһаайына (эбэтэр кини биллибит сирэйиттэн ураты). Ол эрээри мультиподпис технологията көрүллүбүт үсүһү (Арбита) тардар уонна «төннөрүллүбэт хабааннаах»олоххо киллэрэр кыаҕы биэрэр. Анал тыл көмөтүнэн сценарийдар көмөлөрүнэн өй контракт атын көрүҥнэрин олоххо киллэрэр кыах баар, ол гынан баран графическай интерфейстан тахсыбат уонна Тюринганан толору хааччыллыылаах, саҥа блокчейн систиэмэтиттэн уратылааҕа (куһаҕана суох).

Араас автордар биткалары араастаан сабаллар. Үксүн варианнары көрсөллөр: баартыйа, виртуальнай валютата, цифровой валютата, электроннай наличность.

Битэмииннэри атыылааччылар табаардарыгар эбэтэр өҥөлөрүгэр туһаныахтарын сөп. Онлайн валюта нөҥүө онлайн-сервис, атын төлөбүрдээх система, атастаһыы пууннара эбэтэр интэриэстээх өрүттэр икки ардыларыгар быһаччы оҥоһуллар.

Операцияны ыытыыга Комиссия бэйэтэ баҕа өттүнэн ананар, комиссия кээмэйэ үрдүгүн ырытыыга приоритекка дьайар. Үксүгэр программа-клиент комиссия рекомендацияланар кээмэйин көрдөрөр. Дыгынас хамыыһыйата суоҕунан ааҕыллаллар да, сүбэлэһэллэр, ол гынан баран кинилэр таҥастара- саптара биллибэт уонна улахан буолуон сөп.

Система биир сүрүн уратыта-толору децентрализация: киин администратор эбэтэр кини ханаала суох. Бу төлөбүр тиһигин булгуччу уонна сөптөөх элеменнэринэн базовай программа-клиент (аһаҕас түмүк кодтаах) буолар. Олохсуйбут программалар үксүгэр компьютерга киирбиттэр-клиеннэр биир тэҥ ситимнээхтэр, хас биирдии киһи син биир тэҥ уонна бэйэтэ толору бырааптаах. Государственнай эбэтэр чааһынай управление кыаллыбат, ол иһигэр битэмиин уопсай ахсаанын уларытыы. Эрдэттэн саҥа биткиннэри аҕалыы кээмэйэ уонна бириэмэтэ биллэр, ол гынан баран, бэйэтин оборудованиетын туһанааччылар ортолоругар сыһыаннаан үллэстэллэр, түмүгэ «Биткин» систиэмэҕэ операция быраабын бигэргэтии механизмынан буолаллар (үлэ толоруутун методиката).

Ойуулаан ойуулааһын

Исторически, первым решением проблемы оплаты удаленному продавцу была только прямая пересылка наличных денег. Онуоха "conaka" уонна "conal" атыылааччы дьиҥ харчы ылбыт харчытын итэҕэстээҕин итэҕэйдэҕинэ, атыылаһааччыга эбэһээтэлистибэлэри толорууну ирдиир гына, бэйэ- бэйэлэригэр итэҕэйэр эбээһинэстээх этилэр. Кэм- кэрдии ааһан, икки суол тутуутун итэҕэйэр ортоку дьон баар буоллулар. Атыылаһааччы харчытын ортотунан биэрэрэ, атыыһыт атын сиргэ сөбүгэр дуу, бэрэстэбиитэлин дуу бас билэрэ. Эт- хаан өттүнэн үп- харчы хаһан да транспортка наадыйбат, тоҕо диэтэххэ, үлэһиттэр олохтоох саппааһы туһаныахтарын сөп. Харчыны маассабай транспортировкалааһынтан аккаастаныы, төлөбүрдэри түргэтэтэргэ, кинилэргэ куттал суох буолуутун түргэтэтэргэ көҥүллээтэ. Маннык төлөбүрдээх системалар эбии дохуоттарыттан биирдэстэринэн блокациялыыр эбэтэр төлөбүрдэри көтүрэр кыах үөскээтэ. Компьютернай технологиялар сайдыыларыттан бааннар төлөбүрдэрэ биллэ судургутуйда уонна түргэтээтэ. Ол эрээри кинилэри туһаныы бааннар бааннарыгар кистэммит информацияны булгуччулаахтык арыйыыны ирдиир, кини тоҕоостоох хонтуруоллуур органнарга оҥорор. Харчыны физическэй транспортировкалааһын оннугар баар объективнай табыгас төлөбүрү государство хонтуруолун систематын судургутутарга, үлэһиттэри хонтуруолу олохтуурга эбэтэр «уорбаланар» уонна "conco" хонтуруоллуур эбээһинэстээх этэ. Ону сэргэ сорох түгэннэргэ суол- иис мөлтөөһүнүн, ону ааһан суол тутуутун аҥарыгар диэри ылар ороскуоту намтатыы ирдэнэр.

Төһө да чэпчэкитик чэпчэкитик төлүүр систиэмэни оҥорорго холоннулар да, соччонон эрэлэ уонна куттала суох. Ол эрээри, «электроннай харчыны» оҥорорго соруналлара, контрагеннар икки ардыларыгар чэпчэкитик уонна эрэллээхтик биэрэр буоланнар, ситиһиини аҕалбат этилэр. Проблема компьютерга ханнык баҕарар цифровой информация куоппуйатын чопчу оҥорор кыах баара: араас төлөбүрдэргэ туһанааччы табаары төлөттөрүөн сөп — атыылаһааччы электроннай «монетаҕа»электроннай төлөбүр куоппуйатын атын атыыга ыытыан сөп. Онтон сылтаан ханнык баҕарар электроннай төлөбүр систиэмэтигэр, кыттыспатаҕын таһынан, туора киһи эрэмньилээх посредник атыыһыкка мэктиэлиир, урут төлөммүт харчы куоппуйатын ылбытын.

Марк Андреевич «Биткин» система өрдөөҕүттэн информацияны ылыы — ылыллыбыт балаһыанньаҕа өрүттэр икки ардыларыгар итэҕэли хайдах да гынан атын өттүттэн дьайыыга да, аһаҕас сибээс каналыгар да итэҕэйии суоҕун бэлиэтээтэ. "Биткин» Интернет нөҥүө атын киһи бас билиитигэр тас мэктиэлэри тардыы суох, онуоха ким да мөккүспэт, операцияны ыытарга булгуччулаах хамыыһыйа, ханнык баҕарар үбү- харчыны босхо ыытыан сөп. Билл Гейтс " Биткиннан» интервьюга төһө чэпчэки сыананы биэрэрин көрдөрөр.