Галата башнята

Галата башнята (туур. Galata Kulesi)- Стамбул европейскай чааһыгар Галат оройуон үрдүк холмугар турар. Кини куорат киин өттүн барыларыттан кэриэтэ көстөр. Үрдүгэ 67 миэтэрэ, диаметра — 9 миэтэрэ, байҕал таһымыттан 140 миэтэрэ үрдүккэ турар. Башня куорат биир бэлиэтэ буолар.

Остуоруйата

И. К. Айвазовскай. Ыйдааҕы түүн галат башнята. 1845

Хаһан эрэ VI үйэҕэ ол сиргэ маяк турара.^{[төрүт?]}

Генузецтар бу оройуону византиецтары мантан үүрбүттэрин кэннэ колонияны олохтообуттара. 1341 сыл кинилэр обороналыыр истиэнэлэрин тула бөҕөргөтүүлэри туталларын саҕалаабыттара. 1348—1349 сылларга генузцтар ол томтор үрдүгэр билиҥҥигэ дылы турар башняны туппуттара. Ону «Христос башнята» диэн ааттаабыттар, муораҕа усталларга, атыыһыттарга анал ориентирынан сулууспалаабыта. Оборона истиэнэтин кыракый фрагменнара уонна хоруулара билиҥҥэ диэри оннунан хаалбыта.

Османскай империя бириэмэтигэр билиҥҥи аатын башня ылбыта. Султан Мехмед үрдүгүн куполу суох гынан 6,8 миэтэрэнэн кыччаппыта. III Мурад Султан бырабылыанньатын бириэмтэтигэр (1574-1595) башня обсерватория быһыытынан туһаныллыбыта. В 1632 сыл башня историяҕа бастакы көтүүлэртэн биирдэстэрэ буолбута. Үгэс этэринэн Хезарфен Ахмет Челеби диэн учуонай бэйэтэ оҥорбут кынаттарыгар башняттан ыстанан, Босфор нөҥүө көтөн куорат Азиатскай чааһыгар сиргэ түспүтэ, ол иһин султантан наҕараадаламмыта, кэлин Алжиргэ үүрүллүбүтэ.

В 1791 сыл башня саҥардыллыбыта, үрдүгэ 45 м. буолбута. 1832 сыл реконструкцията үөһээ өттүн таарыйбыта онно көрөр-истэр площадка баар буолбута. Хоту кытылга баар куорат дьуһуурунай харабыла Көмүс Муоһа баһаардары уонна бэрээдэги кэтээн көрөрө.

1875 сыллаахха башня аныгы көстүүгэ чугас буолбута. 1964—1967 сылларга башня реставрацияламмыта, конус формалаах купол саҥаттан тутуллубута. Кэлин башняҕа лифт туруорбуттара.

Билигин башня үөһээ өттүгэр ресторан, түүҥҥү кулууп уонна көрөр-истэр площадка бааллар. Музейнай объект буолар.

Панорамный вид со смотровой площадки Галатской башни в поздний османский период

Көстүүлэрэ

Стамбулга галат башнята
Коракей (эргэ Галат) диэн Галат башнялаах.
Фотограф: Паскаль Себах. Хаартыскаҕа: алтынньы 1875-1886 сс.
Галат башнятыгар таһаарыы
Галат Башнята
Түүҥҥү Галата