1967

1967 сыл.

Туох буолбута

Тохсунньу

• Тохсунньу 2 — Рональд Рейган, уруккута киинэ артыыһа уонна кэлин АХШ бэрэсидьиэнэ буолбут киһи, Калифорния күбүрүнээтэрин бирисээгэтин биэрбит.
• Тохсунньу 5 — Дьааҥы оройуона икки оройуоҥҥа хайытыллыбыт: Үөһээ Дьааҥы (киинэ — Баатаҕай) уонна Усуйаана (киинэ — Депутатскай).
• Тохсунньу 12 — Америкаҕа Джеймс Бедфорд диэн уйулҕа үөрэҕин профессора аан дойду устуоруйатыгар бастакынан крионизацияламмыт, ол эбэтэр баҕар кэнэҕэһин тилиннэрэр ньыма көстүө диэн тоҥоруллубут.
• Тохсунньу 18 — Таас Үрэххэ Саха сирин аныгы устуоруйатыгар саамай улахан сир хамсааһына буолбут. Хамсааһын үөһэ сир анныгар 13 км аллара баар этэ, 900 тыһ. квадратнай км сиргэ биллибитэ, Чита уонна Амыр уобластарыгар тиийбитэ. Эпицентрыгар 9—10 баал буолуо диэн сабаҕалыыллар. Мас бөҕө охтубута, үрэх мууһа хамсаабыта. Эпициентртан ордук чугас сытар Уус-Нүкдьэ бөһүөлэккэ дьиэлэр уонна мастар биэтэҥнээбиттэрэ, оһохторо хайдыталаабыта, дьиэлэр үрдүлэритттэн уонна эркиннэриттэн штукатурка сууллан түспүтэ. Тыас хас да чаас тохтообокко куугунаабыта.
• Тохсунньу 27 — Космос туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Хайа да дойду космос эбийиэктэрин бэйэтин киэнинэн биллэриэ суохтааҕа уонна космоска ядернай сэрии сэбэ суох буолуохтааҕа этиллибит.

Кулун тутар

• Кулун тутар 1 — Мэҥэ Хаҥаласка Герой Попов аатынан совхоз тэриллибит.
• Кулун тутар 23 — Амма улууһун интэлигиэнсийэтин 1-кы кэмпириэнсийэтэ буолбут.

Муус устар

• Муус устар 21
  • ССРС Миниистирдэрин сэбиэтэ «Хотугу омуктар экэниэмикэлэрин уонна култуураларын салгыы сайыннарар миэрэлэр тустарынан» уураах таһаарбыт.
  • Быыбар буолуо аҕыйах хонук хаалбытын кэннэ Грецияҕа былааһы полковник Джордж Пападопулос күүһүнэн ылбыт, бу кэнниттэн байыаннайдар былааска 7 сыл олорбуттара.
• Муус устар 24 — "Союз-1" хараабылынан куйаарга тахса сылдьыбыт космонавт Владимир Комаров парашуута аһыллыбакка өлбүт. Космоска айан кэмигэр өлбүт бастакы киһи.

Ыам ыйа

• Ыам ыйын 27 — Австралияҕа аборигеннары биэрэпискэ ааҕар туһунан референдум буолбутугар, куоластааччы 90-тан тахса бырыһыана сөбүлэспит. Бу иннинэ Австралия конституцията аборигеннары дьон ахсааныгар киллэрэри бобор этэ. Маннык референдум да кэнниттэн аборигеннар толору гражданскай быраабы өссө да ыла иликтэрэ. Кинилэр 1971 сылга диэри гражданствоны сайабылыанньа эрэ түһэрэн ылыахтарын сөбө уонна чэпчэкитик ону былдьатыахтарын сөбө. 1983 сыллаахха биирдэ быыбарга куоластыыр бырааптаммыттара.

Бэс ыйа

• Бэс ыйын 7 — Алта хонуктаах сэрии: Израиль саллааттара Иерусалимҥа киирбиттэр.
• Бэс ыйын 10 — биир өттүттэн Израиль, иккис өттүттэн Эгиипэт, Сиирийэ, Иордания, Ираак уонна Алжир ыккардыларынааҕы Алта хонуктаах сэрии араабтар коалицияларын Израиль кыайыытынан түмүктэммит.

• Бэс ыйын 17 — суруйааччы Софрон Данилов Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэни ылбыт.
• Бэс ыйын 20 — боксер Мохаммед Али Вьетнамҥа сэриилэһэ сылдьар аармыйаҕа сулууспалыыртан батыммытын иһин 5 сыл хаайыыга уонна 10 000 дуоллар ыстыраапка суутунан уураахтааммыт.

• Бэс ыйын 27 — Англияҕа Энфилд куоратыгар аан дойдуга бастакы харчы биэрэр банкомат туруоруллубут.

• Бэс ыйын 28 — Израиль илин Иерусалимы аннексиялаабыт.

От ыйа

• От ыйын 14 — Аан дойдутааҕы интеллектуальнай бас билии тэрилтэтин тэрийэр туһунан Конвенция илии баттаммыт.

Алтынньы

• Алтынньы 3 — Бүлүү өрүскэ тутуллубут ГЭС үлэтин саҕалаабыт.
• Алтынньы 8 — Боливияҕа аатырбыт революционер, хомуньуус бартыһаана Че Гевара билиэҥҥэ түбэспит, сарсыныгар кинини өлөрбүттэр. Өлөн баран Че Гевара бүтүн аан дойдутааҕы контркултуура им бэлиэтэ буолбута.
• Алтынньы 18 — Сэбиэскэй Сойуус станцията "Венера-4" Чолбоҥҥо тиийбит уонна бастакынан атын планета атмосфератын температуратын, баттааһынын, чиҥин (плотность), химическэй састаабын кэмнээбит.
• Алтынньы 25 — Улуу Өктөөп 50 сыла туолуутугар, ирбэт тоҥҥо ыарахан ыйааһыннаах мэҥэни туруорууну чинчийии кэнниттэн Дьокуускайга В.И. Ленин мэҥэтэ аһыллыбыт.
• Алтынньы 31 — Таас Тумус — Дьокуускай гаас ситимэ үлэҕэ киирбит, Дьокуускайга аан маҥнай гаас кэлбит.

Сэтинньи

• Сэтинньи 7 — АХШ-ка аһаҕас иһитиннэрии туһунан сокуон олоххо киирбит. Икки сыл буолан баран бу сокуонунан 349 тутулуга суох тэрилтэттэн турар PBS (Пи-би-эс, Public Broadcasting System) диэн корпорация олохтоммут. Бу тэрилтэ дойду, ыстааттар бүддьүөттэриттэн уонна успуонсордарынан үбүлэнэр буолан эрэкилээмэттэн тутулуга суох.
• Сэтинньи 22 — ХНТ Куттал суох буолуутугар Сэбиэтэ араабтар уонна Израиль ыккардыларыгар эйэни олохтуур тосхоллору быһаарар 242-с резолюцияны ылыммыт.

Төрөөбүттэр

• Олунньу 4 — Александр Федотов — 2007-2012 сылларга Өрөспүүбүлүкэ инвестиционнай хампаанньатын генеральнай дириэктэрэ. Чурапчы улууһун Ытык киһитэ, Чурапчыга многофункциональнай спорт комплекса кини аатын сүгэр.

• Олунньу 28 — Иванова Нина Иннокентьевна — филология билимин хандьыдаата.

• Муус устар 2 — Ираида Попова, суруналыыс, драматург, "Полярная звезда" уус-уран сурунаал үлэһитэ.

• Муус устар 24 — Чикачев Андрей Васильевич — саха живописеһа

• Бэс ыйын 3 — Мясоедов Игорь Васильевич — Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа
• Бэс ыйын 6 — Ангелина Файрушина (23.05.2010 өлб.) — саха ырыаһыта, ырыа суруйааччыта.

• Алтынньы 20 — Махаров Дмитрий Дмитриевич — 2007 - 2012 сыллардаахха Бүлүү улууһун баһылыга
• Алтынньы 28 — Семен Яковлев — 2008—2013 сылларга Чурапчы улууhун баhылыга, СӨ народнай хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ (2017).

• Сэтинньи 13 — Антонов Егор Петрович — история билимин кандидата, доцент.
• Сэтинньи 19 — Дакаяров Иннокентий Иннокентьевич — П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыһа, театр уонна киинэ артыыһа.

Өлбүттэр

• Никулин Гавриил Федорович (1903 - 1967), олоҥхоһут.
• Черканова Дарья Сидоровна — Чааркааннаах Даарыйа (1872 - 1967), олоҥхоһут.
• Олунньу 23 — Черканов Алексей Николаевич (1910—23.02.1967) — Социалистическай Үлэ Геройа, шахтер.
• Бэс ыйын 3 — Федоров Алексей Васильевич (13.03.1902 төр.) — саха норуодунай худуоһунньуга, "Наполеону үүрүү", "Ленин Разливка" хартыыналары, артыыс Ходулов мэтириэтин суруйбут Тыыллыма нэһилиэгиттэн төрүттээх киһи.
• От ыйын 8 — Шемяков Николай Васильевич (19.05.1913—08.07.1967) — аҕыйах ахсааннаах эбэҥки норуотун чулуу уола, булчут-стахановец, 1939—1953 сс. Эдьигээн райисполкомун бэрэссэдээтэлэ.
• Алтынньы 9 — Че Гевара