Тохсунньу 27 диэн Григориан халандаарыгар сыл 27-с күнэ. Сыл бүтүө 338 күн (ордук хонуктаах сылга 339 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт
  • ХНТ  ХНТХолокост сиэртибэлэрин кэриэстиир дойдулар ардыларынааҕы күн. Освенцим лааҕыра босхоломмут күнүгэр бэлиэтэнэр
  • Арассыыйа  Арассыыйа — «Байыаннай килбиэн күнэ — Ленинград фашист былакаадатыттан толору босхоломмут күнэ»
  • Грузия  Грузия — Грузия сырдатааччыта сибэтиэй Нино кэриэстэбилин күнэ (Нинооба)
  • Түркменистаан  Түркменистаан — Аҕа дойдуну көмүскээччи күнэ

Түбэлтэлэр

уларыт
  • 98Траян ииппит аҕатын утумнаан Рим импэрээтэрэ буолбут. Кини салалтатынан Рим импиэрийэтэ муҥутуурдук улаата сылдьыбыта.
  • 945Константин VII хос баһылыктарын Стефаны уонна Константины суулларан манаахтыы ыыппыт, Византия импиэрийэтин соҕотох баһылыга буолбут.
  • 1186Генрих VI, Ытык Рим импиэрийэтин ыраахтааҕытын Фридрих I уола Сицилия Констанциятын ойох ылбыт.
  • 1302Данте Алигьерини сууттаабыттар уонна Флоренцияттан үүрбүттэр.
  • 1695Ахмед II өлбүтүн кэннэ Мустафа II Осмаан импиэрийэтин султаана уонна ислам халиба буолбут. Мустафа ыраахтааҕылыырыттан 1703 сыллаахха батыммыта.
  • 1820Фабиан Готлиб фон Беллинсгаузен уонна Михаил Лазарев салалталаах нуучча эспэдииссийэтэ Антартыыданы арыйбыт.
  • 1825АХШ Кэнгириэһэ Индеец сирин олохтообут (билиҥҥи Оклаhома штаатын сиригэр). Ол сиргэ АХШ илиҥҥи өттүгэр олохтоох индиэйэстэри күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ. Кинилэр айаннара «харах уутун ыллыга» диэн ааттаммыта. Индиэйэс сирин үрүҥ тириилээх дьон тыытыа суохтаах диэн буолбута, ол эрээри 1890 сыллаахха онно Оклаhома штата тэриллибитэ уонна сири үрүҥ дьоҥҥо үллэрбиттэрэ.
  • 1827Саха уобалаһын начаалынньыга Николай Мягков салалтатынан «Туора урдустары салайыы устаабыгар» уонна 1824 сыллаахха Саха сирин дьокутааттара оҥорбут матырыйаалларыгар олоҕуран «Правила для единообразного учреждения порядка по управлению родовых и инородных управ Якутского округа» диэн докумуон тахсыбыт. Бу күн Саха сирин Истиэпэннээх дуумата — бастакы түмэнэ — тэриллибит күнүнэн ааҕыллар.
  • 1880Америка айааччыта Томас Эдисон кытардыы лаампатыгар патент ылбыт.
  • 1918 — "Кыһыл" Иркутскайтан Дьокуускайга уобалаһы салайан олорор Быстах кэм бырабыыталыстыбатын хамыһаарын эсер Владимир Соловьеву устар туһунан тэлэгирээмэ кэлбит. Кини оннугар бассабыык Андреевич анаммыт, ол эрээри Саха сиринээҕи оробуочайдар дьокутааттарын сэбиэтэ мөлтөх буолан, бу дьаһал олоххо киирбэтэх.
  • 1924Москубаҕа Владимир Ленин өлүгүн Кыһыл болуоссакка тутуллубут мавзолейга укпуттар.
  • 1944Ленинград 872 хонуктаах блокаадата толору уһуллубут.
  • 1945Аан дойду иккис сэриитэ: Сэбиэскэй 322-с стрелковай дивизия Освенцим-Биркенау тыыннаах хаалбыт хаайыылаахтарын босхолообут.
  • 1965Таатта оройуона 5 сыл Чурапчыны кытта биир Алексеевскай оройуон буола сылдьан баран хат араарыллыбыт, аата Алексеевскай оройуон диэҥҥэ уларыйбыт. Кэлин 1990 сыл атырдьах ыйын 6 күнүттэн урукку бэйэтин аата сөргүтүллэн Таатта оройуона буолбута.
  • 1967 — Космос туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Хайа да дойду космос эбийиэктэрин бэйэтин киэнинэн биллэриэ суохтааҕа уонна космоска ядернай сэрии сэбэ суох буолуохтааҕа этиллибит.
  • 1973Парижтааҕы эйэ сөбүлэҥнэрэ АХШ уонна Вьетнам сэриитин түмүктээбиттэр.
  • 1983Дьоппуоҥҥа Хонсю уонна Хоккайдо арыыларын ситимниир Сэйкан бастакы тоннелэ тэһиллибит. Бу 53,85 км усталаах тоннель 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай уһун этэ. Оттон билигин саамай уһун уу аннынааҕы тоннель быһыытынан биллэр.
  • 2010Сан-Францискоҕа Apple хампаанньа тойоно Стив Джобс iPad диэн планшет көмпүүтэри көрдөрбүт.
  • 2011Арааб сааһа: Йиэмэҥҥэ өрөбөлүүссүйэ саҕаламмыт, 16 000 тахса бырачыастааччылар Санаҕа аарбыйалаан хаампыттар(демонстрация).

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт