Алтынньы 20 диэн Григориан халандаарыгар сыл 293-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 294-c күнэ). Сыл бүтүө 72 күн баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт
  • Аан дойдутааҕы статистика күнэ — 5 сылга биирдэ бэлиэтэнэр (2010, 2015, 2020, 2025 ...)
  • Дойдулар ардыларынааҕы авиадиспетчер күнэ
  • Дойдулар ардыларынааҕы повар күнэ
  • Аан дойдутааҕы остеопороз утары охсуһуу күнэ
  • Арассыыйа  Арассыыйа — Байыаннай связист күнэ
  • Вьетнам  Вьетнам — Вьетнам дьахтарын күнэ
  • Гуатемала  Гуатемала — Өрөбөлүүссүйэ күнэ. 1944 сыллаахха саҕаламмыт 10 сыллаах демокрааттыы кэми ахталлар.
  • Кения  Кения — Дьоруойдар күннэрэ. Кения тутулуга суох буолуутугар кылааттарын киллэрбит дьону ахталлар
  • Чехия  Чехия — Мас олордуу күнэ

Түбэлтэлэр

уларыт
  • 1714Арассыыйаҕа ыраахтааҕы Бүөтүр I Санкт-Петербургтан атын сирдэргэ таас дьиэ тутуутун боппут. Бу дьаһал саҥа куораты түргэнник тутарга туһуламмыта.
  • 1818АХШ уонна Улуу Британия кыраныысса туһунан конвенция түһэрсибиттэр. Канаада уонна АХШ ыккардыларынааҕы кыраныысса сүрүннээн 49-с кэтирээһининэн ааспыт.
  • 1929Сэбиэскэй Сойууска ВКП(б) киин кэмитиэтэ кэлимсэ коллективизация бэлиитикэтин биллэрбит. Ас-үөл оҥорон таһаарыытын чэпчэтэр туһугар тыа сиригэр чааһынай хаһаайыстыбалары холбоон холкуостары уонна сопхуостары тэрийэн саҕалаабыттар. Маҥнай утаа коллективизация утарсыыны көрсүбүт, ас-үөл оҥоруута аччаан 1932-1933 сыллардаахха хоргуйуу тахса сылдьыбыт. Кэлин тыа хаһаайыстыбатын көрдөрүүлэрэ үрдээбиттэр. Социализм систиэмэтэ ыһыллыбытын кэннэ Илин Европа дойдулара деколлективизацияны ыыппыттара, сири чааһынай бас билиигэ төннөрбүттэрэ.
  • 1930 — Арҕаа Сибиир кыраайын састаабыгар Хакас автономнай уобалаһа тэриллибит.
  • 1932 — Уһук Илин кыраайын састаабыгар Сахалин уобалаһа тэриллибит. Ол саҕана уобалас Сахалин арыытын хотугу аҥаарын эрэ ылара, арыы соҕуруу аҥаарын Дьоппуон бас билэрэ.
  • 1938ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Ыйааҕынан Уһук Илин кыраайын икки кыраайга араарыы түмүгэр Хабаровскай кыраай уонна Приморскай кыраай тэриллибиттэр.
  • 1944Иккис аан дойду сэриитэ: Сэбиэскэй аармыйа уонна Югославия бартыһааннара Белград куораты босхолообуттар.
  • 1959 — Орто уонна кылгас лиинийэлэргэ туттуллар пассажирдары таһар турбиналаах көтөр аал «Ан-24» бастакытын көппүт. 1962-1979 сылларга уопсайа 1200 маннык көтөр аал оҥоһуллубута.
  • 1962Гималай хайаларыгар кыраныысса мөккүөрүттэн сылтаан Кытай Ииндийэҕэ саба түспүт, биир ыйдаах Кытай-Ииндийэ сэриитэ саҕаламмыт. Үрдүк хайалардаах, хаҕыс килиимэттээх сиргэ буолбут кыргыһыыларга Кытай кыайбыт.
  • 1973 — 14 сыл тутуллубут Сиднейдааҕы опера тыйаатырын Елизавета II ыраахтааҕы арыйбыт.
  • 1993 — СӨ бэрэсидьиэнин 596№ ыйааҕынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин биэнсийэҕэ сулууспатын департаамена тэриллибит.
  • 2005 — СӨ бырабыыталыстыбатын 562№ уурааҕынан «СӨ тырааныспарын комплекса 2005—2010 сылларга сайдыыта уонна 2015 сылга дылы сүрүн туһаайыылара» диэн судаарыстыбаннай тустаах бырагыраама ылыныллыбыт.
  • 2003 — "Слоун Улуу Эркинэ" диэн миллиард сырдык сыла усталаах галактикалар бөлөхтөрүн булбуттар. Билиҥҥи кэмҥэ бу Куйаарга ордук улахан структура.
  • 2007Москуба куоракка Саха сирин уопсастыбаннаһын долгуппут сидьиҥ быһыы тахсыбыт — Саха сириттэн сылдьар шахматист Сергей Николаевы скинхедтар өлөрбүттэр.
  • 2011 — Ливияҕа гражданскай сэрии: өрө турааччылар Ливия диктаатарын Муаммар Каддафины туппуттар уонна сотору кэминэн өлөрбүттэр, манан Ливия бастакы гражданскай сэриитэ түмүктэммитэ.

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт
  • 1942 — Алексей Бояров — Саха АССР үөрэх, доруобуйа харыстабылын уонна социальнай хааччыйыы наркома, Манчаары аатынан культурнай-сырдатар уопсастыба бэрэстээтэлэ, Саха суругун-бичигин сүбэтин сэкирэтээрэ.
  • 1957 — Пётр Староватов — кыраайы үөрэтээччи, учуутал, Үлэ Дьоруойа, Саха сиригэр алмаас хостонуон сөбүн аан бастаан туруорсубут киһи.
  • 2002 — Семен Атласов (17.06.1938 төр.) — Саха сиригэр сүөһү иитиитин чинчийээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата.
  • 2005 — Тимофей Степанов — саха живописеһа, саха норуодунай худуоһунньуга, реставратор, Арассыыйа худуоһунньуктарын Сойууһун чилиэнэ.