Сыллар
1940 1941 1942 194319441945 1946 1947 1948
Уоннуу сыллар
1910-с 1920-с 1930-с1940-с1950-с 1960-с 1970-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1944 сыл.

Туох буолбута

уларыт

Тохсунньу

уларыт

Олунньу

уларыт
  • Олунньу 3 — Сэбиэскэй аармыйа чаастара Наарва өрүскэ тахсыбыттар, нөҥүө кытылыгар Наарва куорат аттыгар плацдарм оҥостон Эстония сиригэр үктэммиттэр.

Кулун тутар

уларыт
  • Кулун тутар 11 — Бүлүүттэн төрүттээх бүлүмүөччүк Николай Степанов болуотунан Украинаҕа Соҕуруу Буг өрүһү бастакынан туораан атыттар туоруулларын хааччыйбыт. Уонтан тахса өстөөх саллаатын уонна эпиһиэрин охторбут. Бу хорсун быһыытын иһин Сэбиэскэй Сойуус дьоруойун аатыгар түһэриллибит. Ол эрээри, докумуоннара сүтэн, наҕараадата дьоруойу 46 сыл буолан баран 1990 сыллаахха биирдэ булбута.
  • Кулун тутар 13Херсон ньиэмэстэртэн босхоломмут.
  • Кулун тутар 13 — Дьокуускайтан сэриигэ ыҥырыллыбыт капитан Иван Симаковка Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойун аата иҥэриллибит.
  • Кулун тутар 19Аан дойду иккис сэриитэ: ньиэмэс аармыйата Венгрияны оккупациялаабыт.

Муус устар

уларыт

Ыам ыйа

уларыт
  • Ыам ыйын 6 — Саха сиригэр бортпроводниктар сулууспалара төрүттэммит. «Красноярскай — Уэлькаль» салгын траассатын солбуйааччы начаалынньыга К. Ефимов бирикээһинэн стюардессалар дуоһунастарын киллэрбит уонна кинилэргэ аналлаах инструкцияны бигэргэппит.
  • Ыам ыйын 11 — Оборуона судаарыстыбаннай кэмитиэтэ (ГКО) кырыым татаардарын Кырыымтан депортациялырр туһунан уураах таһаарбыт.
  • Ыам ыйын 12 — Сэбиэскэй сэриилэр Кырыымы ньиэмэстэртэн босхолообуттар.
  • Бэс ыйын 13Иккис аан дойду сэриитэ: Германия V1 кынаттаах ракетаны аан бастаан туттан Англияҕа ыыталаабыт. 11 ракетаттан түөрдэ эрэ сыалын булбута.


Бэс ыйа

уларыт

Алтынньы

уларыт

Сэтинньи

уларыт
  • Сэтинньи 1 — Дьокуускайга өрөспүүбүлүкэ куукулатын театра үлэтин саҕалаабыт.
  • Сэтинньи 7Рихард Зорге диэн сэбиэскэй разведчигы (нуучча-ньиэмэс булкаастаах киһи) дьоппуоннар өлөрбүттэр.
  • Сэтинньи 11 — Грецияҕа саҥа драхма киирбит.
  • Сэтинньи 12 — Аан дойду иккис сэриитэ: Британия салгын сэбилэниилээх күүстэрэ 29 "Авро Ланкастер" (Avro Lancaster) бомбардировщигы ыытан, "Тирпиц" (Tirpitz) диэн ньиэмэс сүүнэ линкорун Тромсё (Норвегия) аттыгар тимирдибиттэр.
  • Сэтинньи 13Бельгия бырабыыталыстыбата Утарсыы тэрилтэлэрин сааларын-саадахтарын былдьыыр туһунан быһаарыныы ылыммыт.
  • Сэтинньи 14 — Германия диэкки буолбут генерал Андрей Власов Прагаҕа "Арассыыйа норуоттарын босхолуур кэмитиэт" манифеһын ааҕан иһитиннэрбит, бу кэмитиэт бэрэстээтэлинэн талыллыбыт.

Ахсынньы

уларыт

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт