Олунньу 26

Олунньу 26 диэн Григориан халандаарыгар сыл 57-с күнэ. Сыл бүтүө 308 күн (ордук хонуктаах сылга 309 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

• — Наҕыл буолуу күнэ. 2007 сыллаахха Италияҕа бэлиэтиир буолбуттар, икки сылынан атын дойдуларга тарҕаммыт. Бу күн уопсастыба түргэн тэтимиттэн тэйэ түһэн, бэйэҥ ис ыра санааҕар болҕомто уурарга, эбэтэр чугас дьоҥҥун кытта наҕыллык кэпсэтэргэ ыҥыраллар.
• Азербайджан Азербайджан — Ходжалы сиэртибэлэрин күнэ.
• Кувейт Кувейт — Босхолонуу күнэ.

Түбэлтэлэр

• Б.э.и. 747 сыл — 23 сыл халдейдар баһылаан олорбуттарын кэннэ Набу-насир Вавилон ыраахтааҕыта буолбут, б.э.и. 734 сыллаахха диэри олорбута.
• 1233 — Чыҥыс Хаан сэриитэ Хотугу Кытайдааҕы Цзинь илин киин куоратын Кайфэны хас даҕаны ыйдаах төгүрүктээһин кэнниттэн ылбыттар.
• 1815 — Наполеон Бонапарт көскө ыытыллыбыт сириттэн, Италия кытылын таһыгар баар Эльба арыытыттан, күрээбит. Кини Францияҕа тиийэн былааһы бэйэтигэр 100 күҥҥэ төннөрбүтэ.
• 1876 — Дьоппуон уонна Кэриэйэ ыккардыларыгар Канхвадо дуогабара түһэрсиллибит. Хас эмэ үйэ тухары хатанан олорбут Кэриэйэ Дьоппуон атыытыгар-эргиэнигэр күүс өттүнэн аһыллыбыт. Дьоппуон подданнайдара Кэриэйэҕэ экстерриториальность быраабын ылбыттар.
• 1878 — Франция филолога Эмиль Литтре биир учуонай көрдөһүүтүнэн микроб диэн тиэрмини айбыт.
• 1804 — Арассыыйа импиэрийэтигэр Томскай губерния олохтоммут (1925 сыл ыам ыйын 25 күнүгэр дылы баар буола сылдьыбыт).
• 1832 — Арассыыйа былааһын утары өрө туруу хам баттаммытын кэннэ Польша бэйэтин аармыйата уонна сеймэ (түмэнэ) суох хаалбыт.
• 1925 — РСФСР-га Коми-Пермяк уокуруга тэриллибит. Бу уокурук 2005 сыл ахсынньы 1 күнүгэр Пермь уобалаһыгар холбоммута, Пермь кыраайа үөскээбитэ.
• 1926 — Баку куоратыгар Бүтүн Сойуустааҕы тюркологтар сийиэстэрэ саҕаламмыт, кулун тутар 6 күнүгэр түмүктэммит. Бу сийиэскэ чуолаан түүр омуктарын суруктарын-бичиктэрин уонна литэрэтиирэлэрин сайыннарыыга болҕомто уурбут. Сийиэскэ Саха сириттэн Исидор Барахов, Анемподист Софронов уонна Георгий Сивцев кыттыбыттар.
• 1936 — Чурапчыга У-2 сөмүлүөт түспүт. Кулун тутартан сөмүлүөт сырыыта тиһиктээх буолбут.
• 1990 — Чехословакияттан сэбиэскэй сэриилэр тахсыылара саҕаламмыт.
• 1991 — "Саха Сэбиэскэй Социалистыы Өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбалыы туругун туһунан" диэн сокуон ылыныллыбыт. Манна өрөспүүбүлүкэ бэйэтин территориятыгар баар тэрилтэлэри (ол иһигэр ССРС уонна РСФСР таһымыгар үлэлиир алмаас уонна көмүс хостуур) хаһаайыстабаннай үлэлэрин хонтуруоллуур кыахтааҕа этиллибитэ. Бу кэнниттэн атын автономнай өрөспүүбүлүкэлэр эмиэ маннык ирдэбиллэри Сойуус иннигэр туруоран барбыттара.
• 1992 — Карабах атааннаһыытын кэмигэр Ходжалытааҕы хаан тохтуута буолбут.
• 1995 — Ник Лисон диэн түөкүн брокер биржаҕа оонньоон 1,4 миллиард доллар сүтэрбитин иһин Британия саамай былыргы бааннарыттан биирдэстэрэ Barings Bank эстибит.
• 2004 — Латвия сейма НАТО-ҕа киирэр туһунан сокуону ылбыт.
• 2006 — Кыһыҥҥы XX Олимпииада Туриҥҥа түмүктэммит.

Төрөөбүттэр

• 1802 — Виктор Гюго — Франция суруйааччыта.
• 1917 — Алексей Бродников (25.06.1998 өлб.) — бэйиэт, прозаик, СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Аҕа дойду Улуу сэрии кыттыылааҕа. 1965 сылтан ССРС Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
• 1944 — Гаврил Филиппов — филология билимин дуоктара, профессор, РФ педагогическай уонна социальнай билимнэрин академиятын дьиҥнээх чилиэнэ, CӨ билимин үтүөлээх үлэһитэ.
• 1954 — Реджеп Тайип Эрдоган — 2003-2014 сылларга Туурсуйа премьер-миниистирэ (дойду баһылыга), 2014 сылтан ыла Туурсуйа бэрэсидьиэнэ (конституцияҕа уларыйыы киирэн эмиэ дойду баһылыга).

Өлбүттэр

1969 — Карл Ясперс (1883 төр.), ньиэмэс бөлөһүөгэ, психолог уонна психиатр, экзистенциализм бэрэстэбиитэлэ.