Кулун тутар 13
күнэ-дьыла
Кулун тутар 13 диэн Григориан халандаарыгар сыл 72-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 73-c күнэ). Сыл бүтүө 293 күн баар.
Бэлиэ күннэр
уларыт- Гренада — Өрөбөлүүссүйэ күнэ
- Таиланд — Слон күнэ
- Люксембург — Бургзонндег — Уот бэстибээлэ. Христианство кэлиэн иннинээҕи бэлиэ күн, бу түүн саас кэлбитин бэлиэтээн элбэх кутаа оттоллор
- Япония — Касуга-мацури, Япония сүрүн бэлиэ күннэриттэн биирдэстэрэ, XIII үйэттэн биллэр.
- Африка скауттарын күнэ[1]
Түбэлтэлэр
уларыт- 1697 — Нойпетен диэн майя омук тиһэх тутулуга суох судаарыстыбатын киин куоратын Испания конкистадордара сэриилээн ылбыттар, Гватемала Испания хоруонатын анныгар киирбит.
- 1773 — секунд-майор Михаил Воинов Саха сирин бойобуодатынан анаммыт. Бу дуоһунаска 1774 сыл тохсунньу 17 күнүгэр дылы сулууспалаабыт.
- 1781 — Уильям Гершель Ураан планетаны арыйбыт.
- 1881 — народоволец Игнатий Гриневицкэй Арассыыйа импиэрийэтин ыраахтааҕытын Александр II өлөрдүү бааһырдыбыт.
- 1886 — Харьков университетыгар мэдиссиинэҕэ үөрэнэ сылдьыбыт устудьуон Сергей Ястремскай 1879 сылтан хаатыргаҕа сылдьыбытыттан босхолонон Саха сиригэр көскө ыытыллыбыт. Көскө олорон саха тылын кырамаатыкатын чинчийбитэ, 1900 сыллаахха босхолонон Саха сириттэн барбыта, Одессаҕа олорбута.
- 1920 — Мурманскайы кыһыллар ылбыттар.
- 1921 — Монголия (урукку аата Тас Монголия) Кытайтан тутулуга суоҕун биллэрбит.
- 1938 — нуучча тыла ССРС бары оскуолаларыгар булгуччу үөрэтиллэр буолбут.
- 1944 — Херсон ньиэмэстэртэн босхоломмут.
- 1944 — Дьокуускайтан сэриигэ ыҥырыллыбыт капитан Иван Симаковка Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойун аата иҥэриллибит.
- 1960 — "Эдэр коммунист" хаһыат сүрүн эрэдээктэринэн Дмитрий Пухов анаммыт.
- 1989 — Интэриниэт айыллыбыт (World Wide Web, WWW) күнүнэн ааҕыллар. Айааччынан Британия учуонайа Тим Бернерс-Ли уонна Ядернай чинчийии Европатааҕы сэбиэтигэр (CERN) бииргэ үлэлиир кини кэллиэгэлэрэ буолбуттара — отдел салайааччытыгар суруйбут суруктарыгар интэриниэт бириинсиптэрин ойуулаабыттар.
- 1998 — «АЛРОСА» Кэтиир сэбиэтин быһаарыытынан хампаанньа бырабылыанньатын бэрэстээтэлинэн Вячеслав Штыров талыллыбыт.
Төрөөбүттэр
уларыт- 1902 — Алексей Федоров (13.03.1902—03.06.1967) — саха норуодунай худуоһунньуга.
- 1922 — Давид Кугультинов — бэйиэт, Максим Горькай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Калмыкия народнай бэйиэтэ.
- 1945 — Владимир Николаев, «Саха Омук» уопсастыба 1990-93 сс. салайааччыта, Ил Түмэн маҥнайгы ыҥыырыытын дьокутаата, аатырбыт хапсаҕайдьыт.
Өлбүттэр
уларыт- 1975 — Иво Андрич (сербтыы: Иво Андрић) (9.10.1892 төр.) – Югославия уһулуччулаах суруйааччыта, 1961 сылллаахха Нобель бириэмийэтин ылбыта.
- ↑ Africa Scout Day Celebrations 2020(ааҥл.).