Геология

Геология (был.-гириэк. γῆ — «Сир» уонна λόγος — «үөрэх» диэн тыллартан) — Сир туругун, тутулун уонна сайдыытын үөрэтэр үөрэх.

Геология салаалара

Геология сайдан истэҕин аайы тус-туспа хайысхалара дириҥээн бэйэлэрэ туспа билим салаалара буолбуттара.

Манна геология салаалара көстөллөр:

• Хостонор баайдар геологиялара хостонор баайдар көрүҥнэрин, кинилэри көрдөөһүн ньымаларын үөрэтэр салаа.

• Гидрогеология — сир аннынааҕы ууну үөрэтэр салаа.

• Инженернай геология — сир уонна араас тутуулар бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннарын үөрэтэр үөрэх.

• Геохимия — Сир химическэй тутулун үөрэтэр салаа.

• Геофизика — Сир физическэй туругун үөрэтэр, араас чинчийэр ньымалардаах: гравиразведка, сейсморазведка, магниторазведка, электроразведка уо.д.а.

• Күн систиэмэтин геология маннык салаалара үөрэтэллэр: космохимия, космология, космическая геология уонна планетология.

• Минералогия — минерааллары, хайдах үөскээбиттэрин, класификацияларын үөрэтэр геология салаата. Атмосфера, биосфера уонна гидросфера дьайыытынан үөскээбит боруодалары литология үөрэтэр. Ирбэт тоҥу геокриология үөрэтэр.

• Петрография — маагматтан үөскээбит боруодалары ойуулуур салаа.

• Петрология — маагматтан тахсар буоруодалар хайдах үөскүүллэрин үөрэтэр салаа.

• Геобаротермометрия — минерааллар уонна хайа боруодалара үөскээбит батааһынын уонна температууратын үөрэтэр салаа.

• Структурнай геология — Сир хаҕын хамсааһынын үөрэтэр салаа.

• Микроструктурнай геология — минерааллар уонна агрегааттар туораахтарын таһымыгар уларыйыылары үөрэтэр салаа.

• Геодинамика — Сир эволюциятын үөрэтэр салаа. Сир киинигэр, маантиятыгар уонна хаҕыгар барар процестары үөрэтэр.

• Тектоника — Сир хаҕын хамсааһынын үөрэтэр.

• Историческай геология — Сир историятын үөрэтэр.

• Палеонтология былыр олоро сылдьыбыт харамайдары үөрэтэр.

• Стратиграфия — хайа боруодаларын саастарын үөрэтэр билим салаата.