«Евангелион» (яп. Олус улахан аҥаардаах Бороҕон, эбээн- Бытантай, буукубалар. «Евангелие нового үйэ», международнай аата — ньиэмэс сонуннара), эбэтэр кылгатан «Ева», — аниме- сериал Хидэаки анона студиятыгар уһуллубут уонна алтынньы 4 күнүттэн 1995-27 күннэригэр 1996 с. кулун тутар 27 күнүгэр диэри тахсыбыт «түүлээҕи» жанрга сериал. Сценарий алта сценариһынан суруллубут эрээри төрдүс серия сюжетын оҥорууга Анна кыттыбат [2]. Сериал продюсердара Токо уонна Норнон Адмоска (НС) таҕыстылар. Кэлин аниме, оонньуулар уонна манга курдук элбэх айымньылар тахсыбыттара.

Евангелион «диэн ааттаах манга Есия Садамото диэн бастакы аниме- сериал таһаарыан иннинэ франшизе интэриэһин тэрийэр санаалааҕа[5]. Манга олунньу 1 күнүттэн 1995 с. бэс ыйыгар эрэ түмүктэммитэ[6][7]. Садка аниме- сериал дизайнерын дизайнера этэ. Кини этэринэн, бырайыак хамаандата сериал кадрдарыгар киириини биэрдэ уонна мангыны айыыга орооһуу процеһыгар кыттыспата,кини кинилэри кытта консультациялаабатаҕа[8].

Аниме уонна манга Нуеру тэрийии кистэлэҥнээх — «аанньаллар», биллибэт биричиинэлэринэн-киһи аймах утары охсуһуу туһунан кэпсииллэр. Фаришталар иккинчи фаришталарни кўтариб турувчиларни кўтариб турган «Евангелионлар» биоротларни яшаганлар. Бу роботтары салайтаран «оҕолору» эбэтэр «оҕону» диэн ааттыыр 14 саастаах ыччат биирдиилээн пилот туһунан этиэн сөп. Онуоха аниме уонна манга сорох оруоллаахтар. Ол курдук, мангаҕа 12 аанньал сериалга 17 оннугар, бастакы сэриигэ, анимеяттан ураты, Евангелиоҥҥа-01 эрэ киһи кыттар.

Сериал тахсыбытын кэннэ кэккэ наҕараадалары ылбыта. Дьон- сэргэ олоҕун уонна кини тус- туспа элеменнэрэ олохтоммуттара. Ол курдук, Синдзи Икари уонна Рей ааллара Анима сурунаалын гран- приискэтигэр бастакы миэстэлэри ылбыттара, 2010 сылга эр дьон уонна дьахтар персонажтарын сурунаалынан билиммиттэрэ. 2007 сылга табаар сериалын кээмэйэ 6 тыһыынча буолбут, оттон студия дохуота бу сериал суотугар 150 миллиард кэриҥэ иен (1,2 миллиард доллар кэриҥэ) буолбута[9]. Сериалы кытта сибээстээх араас сувенир бородууксуйата баччааҥҥа диэри оҥоһуллар. Ол курдук, холобур, ХХ сиэрийэтэ-ааллары уонна аанньаллары кытта сибээстээх ХХ.

Сюжет

уларыт

Аниме уонна мангу сюжетынан, 2000 с. Селье тэрилтэтэ Кацура доктора салайбыт Антарктидаҕа экспедицияны тэрийбитэ. Бу экспедиция кэлин бастакы аанньал диэн ааттаммыт сири- дойдуну булбута. Кини үрдүнэн ыытыллар эксперимент түмүгүнэн «иккис охсуу»диэн катаклизм тахсыбыта[10]. Катакализм дьиҥнээх биричиинэтэ общественностан кистэммитэ. Официальнай версиятынан Антарктидаҕа быһа охсубут метеорит этэ. Катакализм түмүгэр планета планета инники өттүгэр уларыйда, климат уларыйыыта уонна үйэлээх сайын Японияҕа кубулуйбута. Обургу өттө ууга барбыт. Киһи аймах улахан аҥаара сэрии огдообото. Иккис охсуу кэнниттэн бастакы сыл Адам буолбута[11]Антарктидаҕа тахсыбыт Гендо Икариҥҥа уонна кацурга доктор кыыһыгар, Кацура докторыттан ураты аан дойду экспедицията өллө. Иккис охсуу кэнниттэн кэлэр былааннары салгыы олоххо киллэриигэ, ону тэҥэ бойобуой боротокуолу, Евангелиены утары охсуһууга наадалаах аанньаллары утары охсуһууга бэлэмниир институт тэриллибитэ. Тиийбит ученай институт кэнниттэн ноко Акагы, Гуми Саха сиринээҕи институтугар кубулуйбута. Бу икки тэрилтэни кытары Евангелиелар пилоталарыгар аан дойду үрдүнэн кандидаттары көрдүүр институт тэриллибитэ.Сериал событиелара 2015 сылга саҕаланаллар. Ол бириэмэҕэ киһи сэриигэ барара, маҕаһыын полкатыгар саҥа табаар баар буолбут, ол эрээри сыл аайы оҕо төрүүр. Токио эһиннэ, оттон киин куората Токио- 2 көһүннэ. «Киин куорат» сабыллыытынан Токио - 3[12]. Бу быһыыга- майгыга сериал сүрүн Геройа Токио- 3 бэйэтин аҕатын, Гендо Икарийы ыҥыран, кэнники үс сылга бастакы көрсүһүүлэр буолуохтаахтарын туһунан эттэ. Маны сэргэ, кэнники уон биэс сыл иһигэр Токио- 3 атаакаланар, ону утары байыаннайдар күүстэрэ суох утары аанньал буолар. Нуервияҕа Синдзи кэлбитинэн, Гендо Нерво баһылыгынан буолар уонна Евангели пилотунан эрэ ыҥырда. Аанньал Токио- 3 диэн Токиоҕа иккистээн киирбитинэн, Синдзи биир да үөрэҕэ суох буолан, сэриигэ киирэргэ сорунар. Онуоха Синдзи араҥата намыһах эрээри, ким эрэ пилота миэстэтигэр эриллиэн наада. Гэндо аккаастанарын чэпчэкитик ылынар уонна солбуйар Аян рейстэрэ ыараханнык бааһырбыта. Кини туругун көрөн, Синдзи миэстэтин ылар уонна Вангелиены кытта тута 41,3 %- нан тиийбит, СР учуонай- испэсэлииһэ Рицуко Акагы соһутар. Ол гынан баран, кини үөрүйэҕэ Евангелиены атаҕар тутан хаайтараары, евангелиены чэпчэкитик чыпчылыйыах бэтэрээ өттүгэр тиийбэт. Ити кэнниттэн Евангелион Берсерка туругар тахсан аанньал кыайар. Икки пилоталаах Синдзи пилота уонна Ааллаах аанньаллары кытары охсуһар.

Токио- 3 олохтон саҕалаан, Синдзи икки саҥа доҕотторун — Кэнскэйгэ Аиданы уонна Тодзи Судзухараны собуоттуур. Кэлин туда төрдүс оҕо буолар. Ол гынан баран, Евангелиены тестировкалаатаҕына, пилот аанньал былдьанна. Тодзи олоҕор куттал суоһаабатын да иһин, Гендо аанньалы утары Евангели Синдзи ыытар, тоҕо диэтэххэ Синдзи пилоту утары охсуһар кыаҕа суох, псевдопилот управлениета биэрэр. Бу аҕаҕа абааһы көрүүнү күүһүрдэр эрэ. Синдзи дьоҕурун түргэнник сайыннарар уонна сотору атын пилоттар дьоҕурдарын куоһарар. Бу урукку бастыҥ пилотка Синдзи көстүөр диэри өһүөннээх, өйө суох быһыыны үөскэтэр. Рейс Синдзи хараҕар өллө, хойутаан тиллэн баран биир саппаас тел. бүтүүтэ бэһис оҕо сааска түбэһэр, онтон түргэнник атын буолар. Ол эрээри Синдзи кинини өлөрөргө күһэллэллэр эбит. Харабыл өстөөҕү өлөрөргө санаммыт да, бэйэ- бэйэҕэ өлөрсүү иэйиитэ дириҥ эрэйи үөскэтэр.

Итини сэргэ сэргэ сыыйа бу тэрилтэ уонна кинини батыһа турар дьиҥнээх сыаллара арыллаллар. Билэргит курдук, аанньаллартан көмүскэнэр официальнай соругу сэргэ помогайдар бырайыактарын олоххо киллэриигэ үлэлэһэллэр. Бу бырайыак идеяларынан, дьон сороҕун сүтэрбиттэр. Кинилэргэ көмө бу дойдуга сүтэрбит ханнык да ийэлэр диэки төннөллөрүгэр көмөлөһүөҕэ. Дууһалар бары биир санаанан салайтаран, олох уоскулаҥын ситиһиэхтэрэ. Сериал бүтэһик икки серията бу бырайыак финала-барыларын биир дууһаҕа холбооһун. Бу холбоһук кэмигэр геройдар бэйэлэрин уонна да атыттар холбоһууларын ырытан көрөллөр. Ааптардарга бу процесс туох да бириэмэтэ суох, Синдзи ырытыыга болҕомто ууруллара итиэннэ түмүккэ бэйэҕэ абааһы көрүүттэн өрүһүйэр.

Персонаж

уларыт

Сериал биир сүрүн Геройа үһүс оҕо, Вангелион пилота-01, Синдзи Икари. Кини атаһа- доҕоро суох [14] уонна олоҕун сыаннастарыгар саарбахтыыр[15]. Кини аҕатын мэлдьэһэр буолан, бэйэтиттэн наадата суох диир[16]. Эргиччи сылдьааччы үксүгэр эрэлин ээл- дээл сыһыаннаһар, оннооҕор кинини ытыалыыр эбэтэр үөхсэр буоллаҕына. Ол да буоллар, бэйэҕэ уонна тулалыыр эйгэ төһө да сыһыаннааҕын иһин, кинилэр бэйэлэригэр хадаҕаланар кыахтара суох[16]. Синдзи дьиҥнээх пилот буоларын үрдүнэн, үлэтин олох да интэриэһиргээбэт уонна пилот миэстэтин хаалларарга холонор.

Майгыта-сериал биир сүрүн Геройа-бастакы оҕо,рейс Аянам. Она сэдэхтик сэдэхтик көстөр уонна биир кылааска үөрэнэр оҕолор ортолоругар куһаҕана суох ааҕыллар. Ол да буоллар, Синдзи бастакы сорунуулара ситиһиини кытта чугасаһалларын үрдүнэн[17], кэлин Синдзи бэйэтин өттүттэн ордук сылаас сыһыаны ситистэ. Рейтинг ханнык баҕарар балаһыанньаҕа син биир ичигэстик умсугуйан туран тустар, төһө да холкутуттан таһаарыахха сөп. Синдзи уратыта-куруук ол эбэтэр атын эпэрээссийэҕэ тахсарга бэлэм. Кини бэйэтэ быһаарарынан, Еваны пилотациялыыр, тоҕо диэтэххэ, киниттэн туох да суох.

Иккис сүрүн Геройа, иккис оҕоҥ, Аскаларыҥ Синдзитэн уонна Рейтэн ураты сытыы- хотуу майгылаах, ыгым майгылаах, тулалыыр эйгэни кичэйэн батыһар. Пилоттар ортолоругар лидер буоларга дьулуһар да, хамаандаҕа куһаҕаннык үлэлиир. Ол курдук, холобур, рейс сүбэлэрин аахайбакка, Геофонт тула эрбиилэри ыыта сылдьыан сөп. Аска баҕардаҕына коммуникабельнай туруктаах буолуон сөп да, доҕотторо олох суох. Бу туһуттан Евангелиены пилотациялааһын - олох дьоһун чааһа. Дьиҥнээхтик пилотирование диэн киһи ис хоһооно буолар[18] уонна пилот буолуохтааҕын сүтэрэн баран, ол түмүгэр өйүттэн тахсар[19].

Эппиэкэҕэ синдзи көрдүлэр, онтон кэлин Аска- үөлгэ баран, капитана, Мисо Кацурга кубулуйар. Кини уопсастыба, олох хаамыыта, атын дьону кытта уопсай тылы чэпчэкитик булар, ол эрээри тас көрүҥүнэн эрэ муҥурдаммат[16]. Куннээҕи олоххо кини оҕолуу сылдьар, сүрэҕэ суох, квартиратыгар бэрээдэги көрбөт[20][21][22]. Ол да буоллар, бойобуой усулуобуйаҕа куруук мунньах буолар. Онно үлэ - бастакы аанньал буолбутун иһин иккис охсуу кэмигэр өлбүт аҕаларын уонна аанньалларга өйдөнөр ньыма. Аанньалларга кыайар сыалтан кини олох иннин- кэннин кытта абсурднай былааннары оҥоруон сөп эрээри, ол түмүгэр кыайыыга тириэртилэр.