Елизабет Ператрович

Елизабет Ператрович, төрүүрүгэр Ḵaax̲gal.aat (тлинкииттии "бэйэтэ бэйэтин сууланар") (1911-1958) — АХШ-ка быраап иһин туруулаһаачччы, Аляска төрүт олохтоохторун аатыттан тэҥ быраап иһин охсуспута. Кини туруорсуутунан Аляскаҕа 1945 сыллаахха олунньу 16 күнүгэр Дискриминацияны утары охсуһуу сокуона ылыныллыбыта. 1988 сыллаахтан Аляскаҕа Елизабет Ператрович күнэ бэлиэтэнэр: бастаан Аляска оччотооҕу күбүрүнээтэрэ Стив Каупер бу күнү муус устар 21 күрүгэр бэлиэтииргэ диэн быһаарбыта, кэлин бэлиэтээһин сокуон ылыллыбыт күнүгэр көһөрүллүбүтэ.

Олоҕун олуктара

Елизавета Ператрович 1911 сыллаахха от ыйын 4 күнүгэр Петербург диэн Аляска сиригэр тлинкит дьиэ кэргэнигэр Лукаакс̱.ади (Суор) аҕа ууһугар төрөөбүтэ. Төрүүрүгэр аата Ḵaax̲gal.aat («бэйэтэ бэйэтин сууланар").

Оҕо сылдьан тулаайах хаалбыта, Эндрю Ванамакер уонна кини кэргэнэ Джин Уильямс ииппиттэрэ, Элизабет Джин диэн ааты иҥэрбиттэрэ. Эндрю балыксыт уонна пресвитерианнар сыаркаптарын аҕабыыта этэ. Ванамакердар кыыстара кыра эрдэҕинэ Аляскаҕа Петербурга, Клавокка уонна Кетчикаҥҥа олоро сылдьыбыттара. Элизабет орто оскуоланы Кетчикаҥҥа бүтэрбитэ, онтон Шелдон Джексон кэллиэһигэр Ситкаҕа, онтон Арҕааҥҥы педагогика кэллиэһигэр Беллингемҥэ (Вашингтон штаат) (билигин бу кэллиэс Арҕаа Вашингтон университетын сорҕото).

1931 сыл ахсынньы 15 күнүгэр Элизабет кэнсиэрбэ собуотугар үлэлиир Рой Скотт Ператровичка (1908—1989) кэргэн тахсыбыта, кини тлинкит уонна серб төрүттээҕэ. Үс оҕолоохторо: кыыс Лоретта Монтгомери (1942 с.т.) уонна уолаттар Рой-балыс (1934 с. эргин) уонна Фрэнк (1938 с. эргин). Клавок диэн сиргэ олорбуттара, ыал аҕата онно түөрт болдьоххо баһылыгынан талыллан үлэлээбитэ.

Елизабет 1958 сыллаахха ахсынньы 1 күнүгэр 47 сааһыгар түөс араагыттан өлбүтэ.