1911

1911 сыл.

Туох буолбута

Тохсунньу

• Тохсунньу 5 — хара тириилээхтэр кырдьаҕаһынан үһүс уонна саамай бөдөҥ холбоһуктара Каппа Альфа Пси Индиана университетыгар төрүттэммит.
• Тохсунньу 18 — АХШ-ка Юджин Б. Эли диэн лүөччүк Сан-Франциско хомотугар турар байыаннай хараабылга сөмөлүөтүн олордубут. Бу устуоруйаҕа бастакы хараабылга сөмүлүөт олоруута.
• Тохсунньу 21 — Монте-Карло раллита бастакытын ыытыллыбыт.

Ыам ыйа

• Ыам ыйын 17 — Владимир Маяковскай «Мин!» диэн хомуурунньуга тахсыбыт.

Бэс ыйа

• Бэс ыйын 28 — Эгиипэккэ Нахла диэн сиргэ Марстан кэлбит метеорит түспүт. Бу метеорикка уу уонна органика сылыктара бааллар.

От ыйа

• От ыйын 2 — Дүллүкү нэһилиэгэ Намтан арахсан туспа нэһилиэк буолбут. Бу нэһилиэктэр сирдэрэ Бүлүү өрүс нөҥүө-маҥаа өттүгэр сытар. Нэһилиэк бастакы кинээһинэн Иванов Николай Иванович (Маттаҥаа) талыллыбыта.

• От ыйын 7 — АХШ, Улуу Британия (Канаада аатыттан), Дьоппуон уонна Арассыыйа "Чуумпу далайдааҕы Түлүөн Тириитин Хотугу Конвенциятын" түһэрсибиттэр. Аһаҕас байҕалга булт бобуллубут, ол эрээри туорааһын быһыытынан олохтоох аҕыйах ахсааннаах омуктарга көҥүллэмит. Бу айылҕа кыылын харыстыырга бастакы дойдулар ыккардыларынааҕы дуогабар.

Алтынньы

• Алтынньы 5 — Дьокуускайга түмэл уонна бибилитиэкэ саҥа таас дьиэтэ аһыллыбыт.

• Алтынньы 18 — Дьокуускайга төлөппүөн станцията үлэҕэ киирбит.

Сэтинньи

• Сэтинньи 1 — Ливияҕа Италия-Турция сэриитин кэмигэр бастакы салгынтан бомбалааһын буолбут. Италия лейтенана Джулио Гавотти көтөр аалтан икки кыра бомбаны бырахпыт.

Ахсынньы

• Ахсынньы 12 — Оччотооҕу Британия Ииндийэтин киин куората Калькуттаттан Делигэ көһөрүллүбүт.
• Ахсынньы 14 — Руаль Амундсен экспедицията аан маҥнайгыннан Соҕуруу полюска тиийбит.

• Амма улууһа административнай тэриллии быhыытынан баар буолбута.

Төрөөбүттэр

• Тохсунньу 10 — Гавриил Протодьяконов — аатырбыт артиллерист, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьанынан, үс «Хорсунун иһин» мэтээлинэн, «Сталинград көмүскэлин иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Чурапчы улууһун ытык киһитэ, кини аата Алаҕар орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.

• Олунньу 19 — Винокуров Федор Григорьевич — Даадар (19.02.1911—12.06.1949) — саха поэта.
• Бэс ыйын 18 — Кузнецов Григорий Дмитриевич (18.06.1911—06.1953) Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Геройа (1944).
• От ыйын 4 — Елизабет Ператрович, (1911-1958) — АХШ-ка Аляска төрүт олохтоохторун бырааптарын иһин туруулаһааччы, омугунан тлинкит.
• От ыйын 27 — Саха сириттэн сэриигэ барбыт разведчик, Советскай Союз Геройа, Мииринэй куорат ытыктабыллаах гражданина Колбунов Владимир Акимович төрөөбүт.
• Атырдьах ыйын 1 — Гоголев Захар Васильевич (01.08.1911—24.12.1974) — история билимин доктора.
• Атырдьах ыйын 25 — Трофимова Варвара Петровна (25.08.1911—1990) — Социалистическай Үлэ Геройа, «Дьокуускай» совхоз ыанньыксыта.
• Атырдьах ыйын 24 — Борисов Семен Захарович, биллэр ил уонна партия диэйэтэлэ.
• Балаҕан ыйын 26 — Парникова Анастасия Степановна (26.09.1911—26.09.2001) — саха устуоруйатын чинчийбит учуонай, история билимин кандидата.
• Ахсынньы 7 — Ионова Ольга Всеволодовна (07.11.1911, Киев – 25.10.1962), сахаҕа бастакы учуонай-историк дьахтар. Биллэр олоҥхоһут
• Сэтинньи 8 — Ополовников Александр Викторович — биллиилээх архитектор-реставратор, архитектура доктора,
• Ахсынньы 11 — Нагиб Махфуз — Эгиипэт суруйааччыта, 1988 с. Нобель литэрэтиирэҕэ бириэмийэтин кыайыылааҕа. Аныгы араб литэрэтиирэтин ордук биллиилээх суруйааччыларыттан биирдэстэрэ.
• Ахсынньы 11 — Цянь Сюэсэнь — кытай учуонайа, чинчийээччитэ, Кытай халлаан куйаарын (космос) программатын төрүттээччитэ, АХШ космос программатын кыттыылааҕа, кытай баллистическай ракеталарын оҥорбут киһи.
• Ахсынньы 19 — Чиряев Валерий Георгиевич (19.12.1911—01.02.1989) — саха поэта, тылбаасчыт

Өлбүттэр

• Дильтей Вильгельм

• Ыам ыйын 25 — нуучча устуоруга Василий Ключевскай өлбүт.