Жадеит
Жадеит — кытаанах, үксүн чээл күөх оҥоһуукка туттуллар таас, тас көстүүтүнэн нефриити майгынныыр. Урут араарбаттар эбит. Билигин да бу икки минераалы жаад диэн аатынан билэллэр. Француз минералога А. Демур 1863 с. бу ааты киллэрбит. Жадеит нефриит курдук кремнеземтан турар. Иккиэннэрин кылабачыгас буолуохтарыгар диэри аалыахха сөп, онон үрдүктүк сыаналанар ювелирнай уонна оҥоһук таастар буолаллар.
Арассыыйаҕа жадеит Хотугу Ураалга уонна Арҕаа Сайааҥҥа көстөр. Өссө жадеиты Казахстааҥҥа, Италияҕа, Индонезияҕа, Кытайга уонна Мексикаҕа, АХШ сирдэригэр уонна Япония арыыларыгар булаллар.