Истомин Константин Николаевич

Константин Николаевич Истомин (26 ахсынньы 1886 с. [7 тохсунньу 1877])-Советскай художник, живописец, художник- авангардист, педагог, «Маковец», «Четыре искусства», АХРР, общество чилиэнэ . Художник бастыҥ үлэлэрэ Третьяков галереятыгар уонна нуучча музейыгар бааллар.

Биография

Константин Истомин ахсынньы 26 күнүгэр 1886 сыллаахха курска, армейскай пехота офицера дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ. Онно кини гимназияҕа сылдьарын саҕалаабыта эрээри, 1901 сыллаахха Владивостокка сулууспалаабыта уонна Константин буолан кэлбиттэрэ. Владивостокка гимназияҕа уус-уран самодеятельность кыттыылааҕа буолбута. Манна Истоминнар дьиэ кэргэттэрэ Японияны кытта 1904 сыллаахха турбуттара, ол кэнниттэн Харьков куоракка көһөн кэлбиттэрэ, эдэр уол кэлин гимназияны бүтэрэн художественнай студияҕа үөрэнэ сылдьыбыта. Ол да буоллар Харьковка даҕаны өр олорботоҕо, 18 саастаах Константин Николаевич 1905 с. буолбут революционнай дьайыыларга кыттыбыта, ол иһин хаайыллыбыта уонна хаайыыга түбэспитэ. Хаайыыга кини 1906 сыл сайыныгар хаалан баран, босхолонон баран Германияҕа барбыта.

Онно, Мюнхеҥҥа, Константин Николаевич Холоши живописеһын живописеһа оскуолаҕа уус- уран үөрэҕи ылыан баҕарбыта. 1909 сыллаахха начаалынай художник Россияҕа төннөр туһунан быһаарыы ылыммыта, онтон 1909 сыл сайыныгар СГУ искусствоведческай отделениетыгар киирбитэ. МГУ- га үөрэнэ сылдьан эдэр художник Греция уонна Италия устун айанныыра.

1913 сыллаахха Истомин армияҕа сулууспалыырга ыҥырбыта. Аан дойду бастакы сэриитигэр артиллерийскай батарея командира, контузен этэ, госпитальга сытара. Константин 1918 сыл сааһыгар Москваҕа төннөн кэлэн Моссовет ойуулуур- дьүһүннүүр искусствотын секциятыгар үлэлээбитэ. 1919 сыл кулун тутар ыйтан Кыһыл Армия кэккэтигэр сылдьыбыта, ол гынан баран бааһырбыт уонна перехолев тиип ыарыытынан ыңырыллан демобилизацияламмыта. Сулууспа кэмигэр уруһуйунан дьарыктаммыта эрээри, бу кэм уруһуйун оннунан хаалбатаҕа. Оттон түмсүү кыаллыбытын өйдөөн, Константин Николаевич 1927 сыллаахха алтынньы 1917 сыллааҕы үбүлүөйүгэр «Красная Армия в Донбасе» графическай серияны таһаарбыта.

1921 сыллаахха үөрэх народнай комиссариатын дьаһалынан уус-уран рабфагы тэрийиинэн утумнаахтык дьарыктаммыта, дьиҥнээх педагог буолар бастакы түһүмэх буолбута. 1920- с сыллардаахха профессор бастаан художественнай мастарыскыайдары (ВХУТЕМАС, кэлин Үрдүкү художественнай- техническэй институту-ВХУТЕИН), онтон ВХУТЕИН аатынан Москватааҕы художественнай институт реорганизациялааһын кэнниттэн — в. И. Суриков аатынан Москватааҕы художественнай институт. Оттон 1930-1939 сылларга эмиэ Москватааҕы полиграфическай институкка үөрэппитэ.

Педагогическай үлэ төһө да буоллар, бу сылларга Константин Николаевич «Четыре искусства» общество быыстапкаларыгар кыттан, элбэх үлэни тэрийбитэ: пейзажтар, Наталья, портреттар, жанр хартыыналара, ол иһигэр — «Пряха», «Чаепитие», «Жатва», «Мать и дитя», «За чисткой овощей». Биир биллэр болотуна — «Вузовки», Третьяков галереята олоххо киирдэҕинэ, Константин Истомин 1933 сыллаахха тэриллибитэ. Атын биллэр художник - «Женский портрет» 1922 с. уонна 1928 с. бүтэрбит «Утро» диэн хартыыналара, олортон бастакыта Саратовскайдааҕы государственнай художественнай музейга, оттон иккиһэ Санкт- Петербург нуучча музейыгар баар. сүрүн үлэтэ-станковай живопись, Истомин кинигэ иллюстрациялааһын, декорациялар уонна көстүүмнэр эскизтэрин оҥоруунан дьарыктаммыта.

Константин Николаевич Истомин атырдьах ыйын 28 күнүгэр 1942 с. күһүнүгэр Москубатааҕы В. И. Суриков аатынан художественнай институту бүтэрэн, профессорынан үлэлии сылдьан, эвакуацияламмыта.