Намылов Тит

                                                       Далан «Дьылҕам миэнэ» диэн кинигэтиттэн Башарин куруһуогун туhунан.

Георгий Прокопьевич Башарин — ликбезтэн наука кырбааттаах аартыгынан, кини саамай үрдүк чыпчаалыгар тиийэ үүммүт саха бастакы талааннаах соморуодак ученайдарыттан биирдэстэрэ. 1951 сыллаахха 39 сааһыгар докторскай диссертацияны көмүскээн кэлэн, биһиэхэ, пединститукка преподавателинэн үлэлээбитэ. Дьонноругар, төрөөбүт норуоттарыгар, кини саамай наадалаах проблемаларыгар сыһыаннара талааннаах да ученайдарга барыларыгар биир буолбат: наар тус бэйэлэрэ эрэ аатыралларын-сураҕыралларын, үчүгэй буолалларын туһугар охсуһааччылар кинилэр истэригэр эмиэ үгүстэр. Георгий Прокопьевич хара маҥнайгыттан наукаҕа төрөөбүт норуотун культуратын биир сүрүн боппуруоһун көмүскэспитинэн киирбитэ. 1944 сыллаахха кини туруорсуутунан саха литературатын төрүттээбит үс суруйааччылар А. Е. Кулаковскай, А. И. Софронов, Н. Д. Неустроев үтүө ааттара тиллибитэ, кинилэр айымньылара төрөөбүт норуоттарыгар төннөрүллүбүтэ. Ити үлэтэ «Три якутских реалиста- просветителя» диэн ааттанан, туһунан кинигэнэн тахсыбыта, автор историческай наука кандидатын степенин ылбыта. Кини улахан фундаментальнай үлэтэ «История аграрных отношений в Якутии» диэн, ити үлэтин иһин киниэхэ историческай наука докторын степенин биэрбиттэрэ. Г.П.Башарин пединститукка кэлээтин, биһигини, эдэр ыччаты, наукаҕа көҕүппүтүнэн, угуйбутунан барбыта. Саха сирин историятын туһунан аан бастаан систематическай курсу аахпыта, историческай куруһуогу тэрийбитэ. Ол кэмҥэ Саха сирин историята саҥардыы үөрэтиллэн эрэрэ, онно эдэр научнай кадрдары бэлэмниир баҕалааҕа. Саха сирин историятын үөрэтэр аан бастакы историческай куруһуокка 1950—51 сс. үөрэх дьылыгар 19 чилиэн баара. Миша Ивановтуун иккиэн биһиги ол куруһуокка киирбиппит. Куруһуокпутугар биһиги тема ылан, библиотекаттан, архивтан матырыйаал хомуйан, реферат суруйарбыт. Рефераттары дьүүллэһии, научнай кырдьыкка талаһар эдэр дьон сиэринэн, итэҕэстэргэ ханнык да эйэлэһимтиэтэ суох припципиальнайдык, уохтаахтык-күүстээхтик барара. Биһиэхэ, студеннарга, Башарин куруһуогар сылдьыыбыт — төрөөбүт дойдубут, Сахабыт сирин историятын үөрэтиибит, системаламмыт дириҥ билиини уонна научнай үлэҕэ бэртээхэй бэлэми биэрбитэ. Ити сыллааҕы куруһуок чилиэннэриттэн биэс ученай тахсыбыта. Оттон, уопсайынан, Г. П. Башарин куруһуогуттан алта уонча ученайдар иитиллэн тахсаннар, бүтүн научнай оскуола төрүттэммитэ.(10-13 сирэй)