Бабушкин Иван Васильевич уларыт

Эдэр Саас уларыт

И.В. Бабушкин Волгоградскай губерния Тотемскай уеһан Леденгскэй сэлиэнньэтигэр 1873 сыллаахха тохсунньу 15 күнүгэр бааҺынай кэргэнигэр төрөөбүтэ. Эдэр сааһыттан ыраахтааҕы былааһын утары охсуһар революционнай хамсааһыҥҥа кыттыбыта. И.В. Бабушкин 1985 сылтан петербурдааҕы рабочай кылааһы батталтан болхолуур иһин хамсаһын активнай кыттыылааҕа. Кини политическай хамсааһыҥҥа кыттарыгар В.И. Ленин сабыдыала улахан. И.В. Бабушкин Ленин олохтообут Кыым "Искра" хаһыат активнай үлэһитэ этэ.

Сүрүн үлэ уларыт

1900 с. сайынытан Бабушкин Смоленск, Полоцк, Покров, Орехово-Зуево курдук улахан промышленнай куораттарга кистэлэҥ революционнай үлэни ыытар уонна Кыым "Искра" хаһыаты тарҕатыынан дьарыктарнар.

1903 сыллаахха сэтинньи 23 күнүгэр Бабушкины илин - Сибиргэ ыыталлар. Онно биийэн Шубенко диэн сымыйа фамилиянан Кыым "Искра" хаһыат тарҕатааччанан үлэлии сырыттаһынна тутан ылан хайаллар.

Ахсынньы 25 күнүгэр Иван Васильевичи Дьокуускайга аһалаллар уонна Верхоянскай уокурукка көскө ыытарга аныылар. Саха сирэгэр көскө сыттар Бабушкин революционер, большевик, быһыытынан баттаян утары охсуһара, уонна 1904 сылларыһа "романовецтары" өйүүрүн туһунан бырагыасыцырын таһаарбыта. И.В. Бабушкин тэрээһининэн верхоянскайдарааҕы политсыыльнайдар олохторун тупсарарга туруорсубуттара.

1904 сыллыаһы атырдьах ыйын 11 күнүгэр ыраахтааһы нэкилиэнньигэ төрөөбүтүнэй албээстээн тахсыбыт амнистияһа туһунан манифеһы политсыыльнайдар утарбыттара, кинилэр истэлигэр Бабушкин эмиэ баара.

1905 с. алтынньы 21 күнүгэр бары политсыыльнайдары амнистиялаабыттара Дьокутскай куораттан баралларын туруорсан араас миитиннэри, демонстрациялары терийбиттэрэ. оно сылтаан губернатор кинилэр туруорсууларын ылыммыта уонна сэтинньигэ Дьокуускайтан 36 киһи барбыта.

Ити ый бүтүүтэ Бабушкин Иркутскайһа кэлэр уонна онно үлэлии хаалар "Сибииргэ үлэ күөстүү оргуйар онон Бабушкин курдук дьон онно наадалар диир" - В.И. Ленин. Саҥа сиргэ кэлэн баран кини РСДРП састаабыгар киирэр уонна ол сыл партия сорудаһынан Чита куоракка баар большевиктары кытта сибээсь олохтуу барар уонна ону таарыйа Иркутскайдааһы рабочайдарга сэрии сэбэ көрдөһөр

1906 с. тохсунньу ортотугар И.В. Бабушкин сэрии сэбэ тиэйэн Иркутскайга барар. Аара суолга Мэллэр-Закоменскай карательнай этэрээтэ тоһуйан тутан ылар уонна И.В. Бабушкины суутта силиэстийэтэ суох табаарыстарын кытта ытан өлөрдүүллэр.

И.В. Бабушкин өлбүтүн туһунан 4 сыл буоллан баран биирдэ билэллэр. В.И. Ленин бэйэтин үөрэнээччитин өлбүтүн истэн баран "Бабушкин ыраахтааһы кулутун сиэмэх имититтэн өллө ол да бу оллар өлөрү туран туох иһин охсуһан олоһун толук биэрэрин билэрэ. Кини олоһун уонунан, сүүһүнэнн тыһыннга, мөлүйуоннэн дьон ололлорун кэрэйбэккэ салһыахтара, хаһан кыайыахтарыгар дылы охсуһуохтара"-диэн некролог суруйбута.

И.В. Бабушкин киһи обществоны үчүгэйгэ тардарын үтүө холобура. Кини социально уонна политический актыыбанай этэ, туруоруммут соругун иккин охсускута уонна ол туһугар ол бүтэ.

1973 сыллаахха Дьокуускайга И.В. Бабушкин аатынан уулусса баар буол бута.