Нобель Эйэҕэ бириэмийэтэ
 |
Бу ыстатыйа иһэ «Нобель эйэ бириэмийэтэ» ыстатыйаҕа көһөрүллүөхтээх. Бу ыстатыйалары холбоон көмөлөһүөххүн сөп.
Өскө холбооһун тоҕоостооҕун ырытыы булгуччулаах буоллаҕына, бу халыып оннугар {{Холбуурга}} халыыбы туруор уонна Бикипиэдьийэ: Холбуурга сирэйгэ туһааннаах суругу эбэн кулу. Итини таһынан, бука диэн, көннөрүү историятын тургут. |
Нобель Эйэҕэ бириэмийэтэ — сыл аайы Ослоҕа Нобель кэмитиэтэ эйэни бөҕөргөтүүгэ уһулуччу кылааттарын иһин дьоҥҥо эбэтэр тэрилтэлэргэ аныыр бириэмийэтэ. 1901 сыллаахтан туттарыллар.
Хандьыдааттары туруоруу уонна лауреаты талыы уларыт
Туруоруу уларыт
Нобель пуондатын устаабынан хандьыдааттары туруорар бырааптаахтар[1]:
- Дойдулар түмэннэрин уонна бырабыыталыстыбаларын чилиэннэрэ.
- Аан дойдутааҕы сууттар чилиэннэрэр.
- Университеттар ректордара; түмэт билимин, устуоруйа, бөлүһүөпүйэ, быраап уонна теология профессордара; аан дойду чинчийэр уонна тас бэлиитикэ институттарын дириэктэрдэрэ.
- Нобель Эйэҕэ бириэмийэтинэн урут наҕараадаламмыттар.
- Члены советов организаций, награждённых Нобелевской премией мира.
- Действующие и бывшие члены норвежского Нобелевского комитета.
- Действующие и бывшие советники норвежского Нобелевского комитета.
В отличие от других Нобелевских премий, для выдвижения кандидата запрос от Нобелевского комитета не требуется.
Лауреаты талыы уларыт
Устаап быһыытынан лауераттара Норвегиятааҕы Нобель кэмитиэтэ талар, кэмитиэти Норвегия түмэнэ аныыр. Халыып:Expand
Лауреаттар уларыт
Кэтэхтэн туттарыллыбыт бириэмийэлэр уларыт
Сорох бириэмийэни кэтэхтэн анаабыттара, тоҕо диэтэххэ лауреаттар хаайыыга сыппытара эбэтэр атын хааччахтаах буолан бириэмийэни бэйэлэрэ кэлэн тутар кыахтара суоҕа:
- 1935 — Карл фон Осецкай «За борьбу с милитаризмом в Германии»
- 1975 — Андрей Дмитриевич Сахаров «За бесстрашную поддержку фундаментальных принципов мира между людьми и мужественную борьбу со злоупотреблением властью и любыми формами подавления человеческого достоинства».
- 1983 — Лех Валенса «Как борец за права человека».
- 1991 — Аун Сан Су Чжи «Как защитник прав человека».
- 2010 — Лю Сяобо «За длительную ненасильственную борьбу за фундаментальные права человека в Китае»
Рекордтар уларыт
- Лауреат орито сааһа 61 сыл. Саамай эдэр лауреат Малала Юсуфзай, 2014 сыллаахха туттаралларыгар 17 саастааҕа. Саамай кырдьаҕас — 87 саастаах Джозеф Ротблат, 1995 сыллаахха туппута.
- Лауреат Нобелевской премии мира 1931 года американский социолог и философ, президент Международной женской лиги за мир и свободу Джейн Аддамс была номинирована на получение премии 91 раз. В то же время Э. Г. Болч, Ф. Нансен и Т. Рузвельт были удостоены премии в год их первой номинации[2].
Быһаарыылар уларыт
- ↑ Nomination and Selection of Peace Prize Laureates(ааҥл.). Официальный сайт Нобелевской премии. Тургутулунна 12 Алтынньы 2014.
- ↑ Facts on the Nobel Peace Prize(ааҥл.). Официальный сайт норвежского Нобелевского комитета. Тургутулунна 13 Алтынньы 2014.
Сигэлэр уларыт
- Нобелевская премия мира(ааҥл.) на официальном сайте Нобелевской премии
- Нобелевская премия мира(ааҥл.) на официальном сайте норвежского Нобелевского комитета
- Наука и техника: Нобелевские лауреаты: Премия мира Архыыптаммыт 2022, Кулун тутар 14 күнүгэр.(нууч.)
Халыып:ВС Халыып:Нобелевская премия Халыып:Нобелевская премия мира