Оҕуруокка - эмтээх үүнэйи

Оҕуруокка - эмтээх үүнээйи

Үүнээйи фармокологическай эттиктэрэ (алколоида, гликозида, салонина, тамина, ферменэ, витамина, гормона, фитонцида) төһөнөн дэлэй да, соччонон эмтээх буолар. Айылҕа “аптекатыгар”, ойуурга, этикеткэтэ суох эмп-томп ахсаана суох элбэх, ол иһин хас биирдии киһи сыыһа, халты туттуон сөп. Оннооҕор сүлүһүннээх үүнээйи хайа да атын сибэккитээҕэр кэрэ, киһи болҕомтотун тардар көрүҥнээх буолар. Аныгы медицинаҕа эмтээх от 230 араас көрүҥэ биллэр. Онтон 22%-на анаан үүннэриллэр, атына ойуурга үүнэр. Отунан эмтэнэр кэмҥэ анал диетаны тутуһарга сүбэлииллэр: түргэнник иҥэр, чэпчэки аһы сиэххэ сөп, алкогольнай утахтары уонна тумалары көҥүллээбэттэр, табахтаабаттар. Ону таһынан, ас ыыһаммыт көрүҥнэрин, сыаны-арыыны, эти сиир соччо табыгаһа суох. Норуот ньыматынан уонна отунан саҥа эмтэнэр киһи буоллаҕына, бастакы нэдиэлэҕэ даҕаны икки төгүл кыччаталлар. Уонна ыарыһах хайдах туруктааҕын үөрэтэн, эмтээх оттору сиһилии билэр врач көрүүтүнэн-истиитинэн салгыы эмтииллэр.

Оҕуруоппутугар үүнэр эмтээх үүнэйилэр

Моркуоп. Бу – поливитаминнай оҕуруот аһа, киһи уопсай туругун тупсарар, чэбдигирдэр аналлаах. Сүрэх, тымыр, куртах, оһоҕос, харах уонна да атын органнар ыарыыларыгар туһалаах. Онуохай сибиэһэй да, кэнсиэрбэлэммит да сүмэһинэ ордук барсар. Ангинаҕа, стоматитка моркуоп сүмэһининэн айаҕы сайаҕаналлар. Оттон ларингит, бронхит ыарыыларга моркуоп сүмэһинин уонна мүөтү – биир бииргэ буккуйан остолубуой ньуосканан күҥҥэ 4-5-тэ сииллэр. Ити курдук, моркуоп сүмэһинэ бэттээхэй эмп.

Горох. Биологически актыыбынай, итиэннэ иҥэмтэлээх уонна битэмииннээх эттиктэрэ элбэх буолан, быар, бүөр ыарыылаах дбоҥҥо биир саамай сыаналаах, эмтээх диетическэй аһылык. Горох суурадаһынан бүөр тааһын илдьиритэр, суурайар диэн этэллэр.

Оҕурсу Оҕурсу сүмэһинин туһатын туһунан бары билэбит. Бу сүһүөх араас ыарыыларыгар көмөлөһөр диэн этэллэр. Тиис, миилэ куһаҕан туруктаах буоллаҕына оҕурсу сүмэһинин иһэллэр. Оттон саҥа үргэммит оҕурсуну күн аайы киилэ аҥарын сиэтэххэ, баттаҕын уһуур. Оҕурсу сибиэһэй сүмэһинэ тирии бааһын түргэнник үтүөрдэр, оһоҕос ыарыытын намырытар, араас пигментнэй бээтинэлэри, хатааллары эмтиир. Сирэй тириитэ мэлдьи ыраас, сибиэһэй, тэтэркэй буоларыгар дьахталлар оҕурсуну, яблоконы теркалаан нэдиэлэҕэ биирдэ мааска оҥостоллор.

Туһаныллыбыт литература

• https://ru.wikipedia.org/wiki
• КЫЫМ хаһыата Ахсынньы 18 кунэ 2015 сыл

Павлова Людмила ЛД 104/2 оҥордо.