Палеоантроп
Палеоантроп (былыргы киһи) эбэтэр неандерталец - "өйдөөх киһи" (Homo sapiens) иннинэ аҕай олорбут киһи. Палеоантроптар олорбут сирдэрин хаһыылара көрдөрөрүнэн саамай былыргы неандертааллар 200 тыһ. сыл ынараа өттүгэр олорбуттарын туоһулууллар (Фонтешебад - Франция, Сванскомб - Англия, Штейнгейм - Германия уо.д.а.). Ол гынан баран бу дьон неандертааллар атын хойут олорбут (100-400 тыһ. сыл ынараа өттүгэр) бөлөхтөрүттэн (Неандерталь - Германия, Спи - Бельгия, Ля-Шапель-о-Сен, Ле-Мустье - Франция уо.д.а.) ордук сайдыылаахтара чинчийээччилэри мунааҕырдар.
Палестинаҕа (Кармел хайа Схул уонна Табун диэн хаспахтарыгар) неандертааллар туспа көрүҥнэрэ көстүбүтэ - кинилэр аныгы киһиэхэ эттэринэн-сииннэринэн уонна олорбут кэмнэринэн наһаа чугастар.
Ол гынан баран билигин да бу хостонуллар уҥуохтар билиҥҥи киһи өбүгэлэрин сэмнэхтэрэ буолаллара чуолкай быһаарылла илик. Сорох чинчийээччилэр неандертааллары өлөн быстыбыт, билигин суох буолбут, киһиэхэ уруулуу эрэ көрүҥүнэн ааҕаллар. Сорохтор аныгы киһи палеоантроптар сорох эрэ бөлөхтөрүттэн үөскээбит дииллэр.
Сорох чинчийээччилэр неандертааллары киһи көрүҥэр киллэрэллэр (подвид быһыытынан), сорохтор (Арассыыйаҕа чинчийээччилэр үгүстэрэ) - туспа көрүҥ быһыытынан ааҕаллар.
Палеоантроптар тас көрүҥнэринэн, эттэринэн-сииннэринэн архантроптардааҕар быдан сайдыылаахтар. Мэйиилэрин кээмэйэ билиҥҥи киһи гиэнигэр тиийэр (1500 см³), сороҕор аһары да барар (1700 см³). Ол гынан баран мэйиилэрин уонна уҥуохтарын оҥоһуутун сорох көстүүлэрэ, палеоантроптар, киһиэхэ тэҥнээтэххэ, сайдыылара быдан судургутун этэр.
Палеоантроп кэнниттэн неоантроп - аныгы киһи кэлэр.