Папышев Иван Петрович

	Папышев Иван Петрович
Төрөөбүт күнэ	10 кулун тутар 1915
Төрөөбүт сирэ	Чинянино д., Омскай уобалаһа
Өлбүт күнэ	2 олунньу 1999 (83 сааһыгар)
Сулууспалаабыт дойдута	ССРС
Сулууспалаабыт сыллара	1936—1938; 1941—1946
Солото	Гвардия старшината Старшина
Кыргыһыылар/сэриилэр	Аҕа дойду Улуу сэриитэ

Папышев Иван Петрович (10.03.1915, Чинянино д., Омскай уобалаһа — 02.02.1999) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Геройа (1945).

Олоҕун олуктара

1915 сыллаахха кулун тутар 10 күнүгэр Омскай уобалас Муромцевскай оройуонугар Чинянино дэриэбинэҕэ бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүт. Омугунан нуучча. Сэттэ кылаас үөрэхтээх, колхозка, Иркутскай уобаласка Бодойбоҕо шахтаҕа үлэлээбит.

1936—1938 сылларга Кыһыл Аармыйаҕа сулууспалаабыт (Учур оройуонун военкоматынан ыҥырыллыбыт).

1939—1941 сылларга Алдаҥҥа НКВД-га үлэлээбит.

1941 сыллаахха Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллыбыт. 1942 сыл атырдьах ыйыттан Аҕа дойду Улуу сэриитин фронугар барбыт. 1944 сылтан ВКП(б)/ССКП чилиэнэ.

60-с гвардейскай кавалерийскай полк разведкаҕа взводун командира гвардия старшината Иван Папышев Польша Томашув куоратын иһин кыргыһыыга 1945 сыл тохсунньу 17—18 күнүгэр өстөөх туһунан сыаналаах сибидиэнньэни булбута, куораты ылыыга туһа буолбут. Варта өрүһү туорааһыҥҥа аттаах разведчиктар өстөөх тоҕус миномёттаах расчёттарын эспит. Вислаттан Одерга дылы кыргыһыыларга Папышев взвода 76 өстөөҕү билиэн ылбыт, 20-н тахса араас байыаннай ыскылааттары сэриилээн ылбыт.

ССРС Үрдүкү Сүбэтин Президиумун 1945 сыл олунньу 27 күнүнээҕи Ыйааҕынан байыаннай сорудахтары көрдөрүүлээхтик толоруутун уонна өстөөхтөрү кытта кыргыһыыларга хорсун, геройдуу быһыытын иһин гвардия старшинатыгар Папышев Иван Петровичка Сэбиэскэй Сойуус Геройун аата иҥэриллибитэ.

1945 сыл ыам ыйын 19 күнүгэр Москва куорат М. В. Фрунзе аатынан Киин аэродромугар Берлинтан Кыайыы Знамятын аҕалбыттара. Кыайыы Знамятын үөрүүлээхтик Бочуот караулун, ССРС оборонатын Норуодунай Комиссариатын уо. д. а. кэккэлэрин аттынан тутан ааспыттара. Онно гвардия старшината Папышев И. П. сержант Маштаков П. С. кытта знамя тутааччы гвардия старшай сержаныгар Шкирёв Ф. А. ассистеннаабыттар.

Сэбиэскэй Сойуус Геройа гвардия старшината Папышев И. П. 1945 сыл бэс ыйын 24 күнүгэр Москваҕа Кыһыл болуоссакка буолбут Кыайыы парадын кыттыылааҕа.

1946 сылтан хоһуун кавалерист-разведчик запаска тахсыбыт. Москваҕа олорбут. 1946—1989 сылларга Москватааҕы полиметаллар заводтарыгар үлэлээбит. 1989 сылтан үлэнэн ситиһиллибит сынньалаҥар олорбут.

1999 сыллаахха олунньу 2 күнүгэр өлбүт. Москваҕа Котляковскай кылабыысаҕа көмүллүбүт.

Наҕараадалара

«Кыһыл көмүс Сулус» мэтээл (№ 5670) (27.02.1945)^[1]
Ленин уордьана (27.02.1945)
Кыһыл Знамя уордьана (08.06.1945)^[2]
Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьана (06.04.1985)^[3]
Аҕа дойду сэриитин II ст. уордьана (23.02.1945)^[4]
Кыһыл Сулус уордьана (28.07.1944)^[5]

Үйэлээх аата

Герой аата көмүс буукубанан 112-с Башкирскай (16-с гвардейскай Черниговскай) кавалерийскай дивизия 78 Сэбиэскэй Сойуус Геройдарын кытта өйдөбүнньүк доскаларга суруллубута Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай түмэлигэр уонна 112-с (16-с гвардейскай) Башкирскай кавалерийскай дивизия түмэлигэр (Уфа, Левитан уул., 27) туруоруллубуттар.