Рио де Жанейро
Рио де Жанейро (португаллыы Rio de Janeiro — "Тохсунньу өрүһэ") диэн Бразилия уонна Соҕуруу Америка иккис улахан куората, Сан Паулу кэнниттэн. Рио де Жанейро штатын киин куората. Куорат 1763-1822 cc. дойду киин куората этэ, уонна 1822-1960 cc. тутулуга суох ил этэ. Онтон таhынан урукку Португал Империятын (1808 - 1821) киин куората этэ. Кылгас аата Рио.
| Рио де Жанейро | |||
| Rio de Janeiro | |||
|
|||
| Хос аата: Cidade Maravilhosa, Rio | |||
 |
|||
 |
|||
| Координаталара: 22°54′30″ ю. ш. 43°11′47″ з. д. / 22.90833° ю. ш. 43.19639° з. д. (G) (O) | |||
|---|---|---|---|
| Дойду |  Бразилия
| ||
| Регион | Соҕуруулуу илин | ||
| Штат |  Рио де Жанейро
| ||
| Тутуллуу | Кулун тутар 1, 1565 | ||
| Cалалтата | |||
| - Баhылык | Eduardo Paes (PMDB) (2009–2012) | ||
| Иэнэ | |||
| - Куорат | 1260 km² (486,5 sq mi) | ||
| Үрдэлэ | from 0 to 1021 m (from 0 to 3349 ft) | ||
| Олохтоохторо (2008) | |||
| - Куорат | 6,161,047 (2nd) | ||
| - Чиҥэ | 4781/km² (12 382,7/sq mi) | ||
| - Метро | 14,387,000 | ||
| Кэм курдааһына | BST (UTC-3) | ||
| - Сайын (Сайыҥҥы кэм) | BDT (UTC-2) | ||
| Area code(s) | 21 | ||
| КСИ (2000) | 0.842 – high | ||
| Сайт: City of Rio de Janeiro | |||
Рио де Жанейро айылҕатынан, карнавалынан, самбатынан уонна биллиилээх пляжтарынан (Копакабана, Ипанема уо.д.а.) аатырар. Аан дойдуга биллэр кэрэхсэбиллээх сирдэринэн буолаллар Корковаду хайа үрдүгэр турар Христос улахан статуята, Христос Өрөһүйээччи (Cristo Redentor) диэн биллэр; Саахар төбө хайа (Pão de Açúcar); Самбадром (Sambódromo) диэн Карнавал ааhар сирэ уонна Маракана (Estádio do Maracanã) диэн аан дойду биир улахан футбол стадиона.
Куоракка аан дойду икки ордук улахан урбан тыалар бааллар: Floresta da Tijuca уонна Parque Estadual da Pedra Branca паарка тыата. Galeão омуктар икки ардыларынааҕы аэропорт Рио де Жанейроны Бразилия атын куораттарыныын холбуур уонна сорох омуктар икки ардыларынааҕы сырыылары ыытар.
Аан дойду биир кэрэ куората буолан баран, Рио ону тэҥэ аан дойду биир криминаллаах куората буолар. Ол өттүн туhунан Bus 174, Cidade de Deus уонна Tropa de Elite диэн киинэлэр ойуулаан көрдөрөллөр. Криминал үксэ фавелалар диэн куораты тулалыыр самнархай эҥэрдэргэ буолар.
