Робек Михаил Михайлович

Робек Михаил Михайловичсаха, эбээн тылларын бастакы тылдьыттарыттан биирдэстэрин оҥорбут киһи, быраас үөрэхтээх (штабс-лекарь чыыннаах), Москуба гражданина буолбут швед уола.

1753 сыллаахха төрөөбүт. 1768 сыллаахха Москуба сүрүн (генеральнай) госпиталыгар сулууспалыы киирбит, 1770 сыллаахха подлекарь сыбаанньалаах Иркутскай күбүөрүнэҕэ уоспалаабыт ыарыһахтары эмтиир соруктаах ыытыллыбыт. Онно 5 сылтан ордук үлэлээбит, Хотугу Муустаах далай кытылынан, Камчаатканан сылдьыбыт. 1776 сыллаахха лекарь сыбаанньатын ылбыт уонна Ниэрчинскэй батальонугар ыытыллыбыт, онно собуот госпиталларыгар сэбиэдиссэйдээбит. 1780 сыллаахха Кронштадка адмиралтейство госпиталыгар көһөрүллүбүт. 1784 сыллаахха штаб-лекарь чыынын ылбыт, Кронштадт 1-ы батальонугар сулууспалаабыт.

1785 сыллаахха атырдьах ыйын 8 (19) күнүгэр тахсыбыт Екатерина II ыраахтааҕы ыйааҕынан кистэлэҥ географическо-астрономическай байҕал эспэдииссийэтигэр (Биллингс эспэдиссийэтэ) анаммыт. Онтон төннөн баран 1794 с. ахсынньыга наҕараадаламмыт: биир сыллаах хамнаһын икки төгүллээх кээмэйинэн харчынан бириэмийэлэммит, сыллааҕы хамнаһын кээмэйинэн өлүөр диэри биэнсийэ анаммыт, коллегия асессора чыын иҥэриллибит.

1796 сыл кулун тутар 28 күнүгэр (эргэ истиилинэн) Гатчина куоратын госпиталыгар сулууспаҕа анаммыт. 1797 сыл ыам ыйын 29 күнүгэр надворнай советник чыынын ылбыт. 1803 ыам ыйын күнүгэр Опекуннар Сэбиэттэрин биэдэмистибэтигэр көһөрүллүбүт. 1804 с. Дьадаҥылар балыыһаларыгар бырааһынан үлэлээбит. Гатчина госпиталыгар штаб-лекарынан 1808 сыллаахха диэри үлэлээбит; 1805 с. тохсунньу 10 күнүгэр коллегия советнига чыынын ылбыт[1].

Тылдьыкка үлэтэ уларыт

Иосиф Биллингс эспэдииссийэтин чилиэнэ буола сылдьан Сибиир уонна Алеут арыыларын 12 омугун тылдьытын хомуйбута. Онно 800 саха, 200 Халыма эбээннэрин тылын-өһүн киллэрбитэ 1811 сыллаахха Г.А. Сарычев кинигэтигэр сыһыарыы быһыытынан тахсыбыта. Тылы хомуйарга П.С. Паллас үөрэппит дииллэр[2]. Бу үлэни О.Н. Бетлингк үрдүктүк сыаналаабыта[3].

Быһаарыылар уларыт

  1. Сенатский Архив; Сборн. Имп. Русск. Истор. Общ., т. 62, стр. 214.
  2. Г.В. Роббек Краткие сведения из истории изучения лексики эвенского языка. // Лексика физической культуры эвенов. — 2008.
  3. А. А. Кузьмина Лексика якутского языка: формирование одно- и двусложных основ имен существительных. — Новосибирскай: Наука, 2021. — С. 17. — 244 с. — ISBN 978-5-02-041472-3