Румыния

Румыния (рум. România) диэн Балкан тумул арыытын хоту өттүгэр, Хара байҕал арҕаа кытылыгар баар дойду. Кирбиилэhэр Мадьаар Сириниин уонна Сербиялыын арҕаа, Украиналыын уонна Молдовалыын хотулугулуу-илин уонна Болгариялыын соҕуруу.

Румыния România
Өрөгөй ырыата: Deşteaptă-te, române! Awaken, Romanian!
Location of Romania Location of  Romania  (orange) – in Эуропа  (camel & white) – in the Эуропа Унията  (camel)  —  [Legend]
Киин куората (уонна саамай улахан куорат)		Бухарест (Bucureşti) 44°25′N, 26°06′E
Ил тыла		Румын тыла1
Омуктар		89.5% Румыннар, 6.6% мадьаардар, 2.5% сыгааннар, 1.4% атын омуктар
Олохтоохтор ааттара		Румыннар
Дьаhалтата		Унитар президент аҥардаах республика
-	Президент	Трайан Бэсеску
-	Премьер миниистир	Калин Попеску-Тэричану (PNL)
Formation
-	Transylvania	10th century
-	Wallachia	1290
-	Moldavia	1346
-	First Unification	1599
-	Reunification of Wallachia and Moldavia	January 24, 1859
-	Officially recognised independence	July 13, 1878
-	Reunification with Transylvania	December 1, 1918
ЭУ кыттыыта		January 1, 2007
Иэнэ
-	Бүтүн	238,391 km² (82nd) 92,043 sq mi
-	Уу (%)	3
Олохтоохторо
-	July 2008 estimate	22,246,862 (50th)
-	2002 census	21,680,974
-	Олохтоох чиҥэ	93/km² (104th) 236/sq mi
БИО (АКП)		2007 estimate
-	Total	$245.847 billion (41st)
-	Per capita	$11,400 (64th)
БИО (номинал)		2007 estimate
-	Total	$165.983 billion (38th)
-	Per capita	$7,697 (58th)
Дьини (2003)		31 (medium)
КСИ (2005)		▲ 0.813 (high) (60th)
Валюта		Румыния лиэйэ‎ (RON)
Кэм зоната		EET (UTC+2)
-	Сайыҥҥы кэм	EEST (UTC+3)
Ил домен		.ro
Телефон кода		+40
1 Other languages, such as Hungarian, German, Romani, Croatian, Ukrainian and Serbian, are official at various local levels. 2 Romanian War of Independence. 3 Treaty of Berlin.

Румыния Эуропа Униятын дойдуларыттан дьонун ахсаанынан 7с (22 млн киhи) уонна иэнинэн тохсус миэстэлэргэ турар. Киин уонна ордук улахан куората Бухарест.

42 административнай- территориальнай единицаларга арахсар, онтон 41- һэ — жудайдар, онтон 1- һэ убаһаҕа тэҥнэһэр муниципальнай Бухарист. Киин куората — Бухарест. Государственнай тыл румынскай.

Румыния-унитарнай государство уонна Президент-парламентскай республика. Президент постарын Йоханнис, премьер- министр Николай Чукров ылаллар.

Индустрия сайдыылаах экономикалаах индустриальнай дойду. Харчынан кээмэйэ — румын лей (тохсунньу 10 күнүгэр 2019 с. — 4,05 лея 1 долларыгар АХШ, Америка долларын сыаната сыл устата (365 хонук) +0,19, 3,88- 4,05 СС. үрдээбит.

Румыния 1859 сыллаахха икки кинээс — Молдавия уонна Валахия холбоһуктарын түмүгэр үөскээбитэ. Тутулуга суох холбоһуктаах кинээс, утумнаах общество ыам ыйын 21 күнүгэр 1877 сыллаахха тэриллибит.

С 1 января 2007 и НАТО с 29 марта 2004 года.

Гражданство Румынии

Гражданство — бу киһи уонна государство правовой сибээһигэр тирэҕирэн, 21/1991 №- дээх сокуонунан салайыллар.

Россия дьоно- сэргэтэ, маннык ирдэбиллэртэн биирдэстэригэр сөп түбэһэр дьон ылыахтарын сөп.:

• Дойду сиригэр- уотугар төрөөбүт- үөскээбит уонна онно олорор 8- тэн тахса саастаах дьон
• Кэргэннэнэн, кэргэннэнэн (кэргэннэнэн) 5 сыл устата олорор
• Гражданствоны сүтэрбит Румыния урукку гражданнара 22.12.1989 биричиинэлэринэн уонна кинилэр бастакы уонна иккис көлүөнэ удьуордара

Административнай түҥэтии

Румыния сайдыы 8 регионугар быһаччы административнай единицалар буолбатахтар, оттон региональнай сайдыы координациятыгар сулууспалыыллар. Сайдыы регионнара 41 аты уонна 1 муниципальнай. Атыыһыттар 2686 коммунальнай (тыа сиригэр) уонна 256 муниципальнай тэриллиилэргэ арахсаллар. Коммунистар уонна муниципальнай тэриллиилэр саамай кырата суох административнай холбоһуктарынан буолаллар. Коммунистар бэйэлэрин дьаһалталара суох уонна административнай единица суох дэриэбинэлэргэ үллэһиннилэр. Румынияҕа барыта 13092 сел.

Административнай структураҕа ураты муниципальнай Бухарист муниципальнай тэриллиилэртэн ураты иккис таһымнаах административнай единица буолар. Бухарист 6 секторга арахсыбыт,хас биирдии киһи бэйэтэ дьаһанар.