Саха валерианата

Саха валерианата (нууч. Валериана якутская), Саха сиригэр эмтээх отунан биллэр. Кини үксэ Алдан, Ленск куораттарыгар үүнэр. Дьокуускайга М.Н Карпаев көрдөрөрүнэн 5 араас көрүҥэ баар.(головчатая, лекарственная, даурская, очереднометная, якутская).Сииктээх, оттоох, бадарааннаах, кэрдилээх уонна тииттээх сирдэргэ үүнэр эбит.

Морфологическай ойуута уларыт

Силиһэ синньигэс 1мм суоннаах.Умнаһа 55-90см уһуннаах, олус кылааккай, тумугэ 3-5см, үүнээйитин аһа төкүнүк уонна киэҥ 3-4дм. Сибэкки бөлөҕө хомуллаҕас лаглаҕар соҕус буолар эбит.

Туһаныллар органа уларыт

Силис умнаһа. Күһүн умнаһа хаппытын кэннэ силиргэҕи силистэрин кытта түөрэн ылаллар. Ыраастаан баран хас да суукка күн уотугар уураллар, онтон оһох үрдүгэр куурдуллар. Силистэрэ хатан хараҥа кугас өҥнөнөллөр.

Химическай састааба уларыт

Силистээх умнаһа 0,5-1,4% эфирнай арыылаах,валериановай аһыылаах, уустук эфирдаах, терпеноллаах, камфеннаах, сахардаах, валеридтаах уо.д.а

Эмтэнэргэ туһаныы уларыт

Силис умнаһынан, валериана көөнньөһүгэ эбэтэр эфирно-валериановай көөнньөһүк, хойуу экстракт оҥороҕун.Иһиэххэ сөп ууҥ кэлбэккэ эрэйдэн сытар буоллаххына, ньиэрбэн мөлтөөтөҕүнэ, сурэҕин ыалдьаары гыннаҕына, хараҕын былчыҥа спазмнаатаҕына, эпилепсиялаатахха.

Бэлэмнээһин ньымата уларыт

Уулаах ыстакаанҥа көөнньөһүк оҥороҕун, 1-2 чаайнай ньуоска валериана силиһин уонна умнаһын кутаҕын, 1ч курдук туруоран баран куҥҥэ 1 остолобуой ньуоска сөрү-сөп буола-буола иһэҕин.

Бу балет артыыһыгар сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп.