Соверен (ааҥл. sovereign) — английскай, онтон британскай кыһыл көмус манньыаттар.

Кыьыл көмус манньыат Fine sovereign Англия королеватын Елизавета I са5ана
1914 с., соверен

Англия соверена уларыт

Аан бастаан 1489 сыллаахха хоруол Генрих VII (1485—1509) кэмигэр тахсыбыта. Манньыаттар 1 фунт стерлинг (20 шиллинг) этилэр. Хоруол тронна хартыынатынан ааттаммыт («суверена»).

Монета ыйааһына — 240 гран (15,55 г), кыһыл көмуһэ — 15,47 г (23 карат, эбэтэр 96 %), диаметра — 39,5 мм.

Генрих VIII кэмигэр (1509-47сс.) манньыат кыһыл көмүһэ 22 каракка (92 %) тиийэ түһэ сылдьыбыта.

Кыһыл көмүс соверен 1553 сылларга диэри оҥоһуллубута. Кэлин, Елизавета харалыаба кэмнэригэр (1558—1603) 20 шиллиннаах манньыата «Фунт» (pound) диэн ааттаммыта, онтон «соверен» диэн ааты өссө улахан кыһыл көмүс 30 шиллинна тэн манньыатаҕа биэрбиттэрэ (fine sovereign).

1603 сыллаахха Англия хоруола Яков I (1603-25) соверен манньыаттарын оҥорорун салҕаабыта. Ол эрэн [[1604 сыл]тан] 1 фунтаах(20шиллинг) кыһыл көмүс манньыата юнайт диэн ааттаммыта, 1619 сылтан — лорель'буолбута.

1663 сыллаахтан Англия сурун кыһыл көмүс манньыататынан гинея буолбута.1816 сыллаахха Великобританияҕа кыһыл көмүс стандарт туруоруллубута, онно соверен саамай туттуллар фунт стерлинга тэннэниллибит манньыата буолбута.

Билиҥҥи соверен уларыт

 
Георга III соверена, 1817 сыл
 
Великобритания королевата Виктория соверена

Саамай маҥнайгы соверен 1817 сыллаахха оҥоьуллубута. Кини ыйааһына 113 гран этэ (7,98 г,ол онтон 7,32 г. ыраас кыһыл кемус буолар).

Манньыата сирэй оттутугэр (аверс) манаах тебете ойууламмыт, кэлин еттугэр (реверс) — Сибэтиэй Георгий драконы кытта (итальянскай медальер улэтэ). Георг IV, Вильгельм IV, Виктория харалыаба уонна Елизавета II ыраахтааҕылаан олорор кэмнэригэр сюжета уларыйа сылдьыбыта.

1871 сыллаахха соверен уонна ½ соверен Сиднейга онорон са5алаабыттара, кэлин атын да куораттарга онороллоро Британскай Содружество.

Аан маннайгы соверен оҥоһуллар 1817 сыллартан уонна билиннэ диэри монета 917 пробалаах кыьыл кемустэн оноьуллар (22 карат эбэтэр кроновай кыһыл көмүс): 11/12 кыһыл кемус уонна 1/12 алтан.

Арай 1887 сыллаахха маннайгы бириэмэ5э Австралия5а оноьуллубут араҕас өҥнөөх эбит, алтана элбэх буолан.

1917 сылааха соверен оҥоһуллан бүппүт.

Билигин соверен коллецияҕионердарга баар.

Быһаарыылар уларыт

Сигэлэр уларыт