Софронов Степан Феоктистович

Софронов Степан Феоктистович (1922.08.23 - 1980.09.15) - хоһоонньут, прозаик, тылбаасчыт. Эрилик Эристиин аатынан литературнай бириэмийэ лауреата. 1963 сылтан ССРС СС (Суруйааччылар Союзтарын) чилиэнэ.

Кини атырдьах ыйын 23 күнүгэр 1922 сыллаахха Чурапчы улууһугар Одьулуун нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Чурапчытааҕы педучилищены, Дьокуускайдааҕы педагогическай үнстүтүүтү бүтэрбитэ. Москубаҕа А.М. Горькай аатынан литературнай үнстүтүүккэ үөрэммитэ.

Саха сиринээҕи кинигэ кыһатыгар оҕо литературатын редакторынан, кэлин “Эдэр коммунист” хаһыакка отдел сэбиэдиссэйинэн, оройуоннааҕы “Саҥа олох” хаһыат редакциятыгар эппиэттиир секретарынан, Мугудай, Дириҥ, Чурапчы орто оскуолаларыгар учууталынан, РайОНО-ҕа методическай кабинет сэбиэдиссэйинэн, Чурапчытааҕы кыраайы үөрэтэр музей дириэктэринэн үлэлээбитэ.

Айар үлэтэ

Уус-уран литератураҕа киириитин, институкка үөрэнэ сылдьан, А.С.Пушкин “Салтаан саар туһунан остуоруйатын” тылбаастааһынтан саҕалаабыта. Онтон кэлин нуучча классическай уонна советскай поэзиятын уонтан тахса кинигэтин тылбаастаабыта, ааҕааччы киэҥ биһирэбилин ылбыта. Олор истэригэр А.С.Пушкин “Руслан уонна Людмила”, “Полтава”, Н.А.Некрасов “Нуучча сиригэр ким учугэйдик олорор”, “Саша” диэн улахан поэмаларын, А.Недогонов “Сельсовет үрдүнэн былаах” диэн бэйэтин кэмигэр аатырбыт айымньытын, М.Горькай “Фома Гордеевын”, “Артамоновтар дьыалаларын” , “Мин университеттарым” суруйууларын, о.д.а. тылбаастаабыта. Кини бэйэтин хоһоонноро 1947-тан бэчээттэнэн барбыттара. “Оччугуй отчут” диэн бастакы кинигэтэ 1960 сыллаахха бэчээттэнэн тахсыбыта. Итинтэн салгыы “Сибиэтэ сэһэнэ”, “Бэлэх”, “Бугун”, “Москва зоопаркатыгар”, “Дьоллоох дойдубар”, “Күндү чыычаахтарбар” , “Күн орто кэнниттэн” диэн кинигэлэр тахсыбыттара. 1977 сыллаахха “Киэн туттар дьоммут” очеркаларын хомуурунньуга бэчээттэммитэ. Бу кинигэтин иһин, суруйааччы, Эрилик Эристиин аатынан литературнай бириэмийэ лауреатынан буолбута.

Хомоҕой тыллаах-өстөөх поэт, уус-уран тылбаас маастара Феоктист Софронов биир очерк, 7 хоһоон уонна 13 уус-уран тылбаас кинигэлэрин курдук баай ис хоһоонноох литературнай нэһилиэстибэни хаалларбыта. Билигин бу айымньылар сутэн-оһон, эргэрэн, букатын суохтар.

1947 сылтан саҕалаан бэчээттэммитэ. "Оччугуй отчут" диэн бастакы кинигэтэ 1960 сыллаахха тахсыбыта.

С. Софронов үгүс ньуучча айымньытын саха тылыгар тылбаастаабыта: А. Пушкинтан "Полтава", "Руслан и Людмила" уонна "Сказка о царе Салтане", М. Лермонтовтан "Бородино", Н. Некрасовтан "Кому на Руси жить хорошо" уонна "Саша", А. Недогоновтан "Флаги над сельсоветом", М. Горькайтан "Дело Артамоновых" уонна "Фома Гордеев" . А. Твардовскай "За далью - даль" диэн поэматын тылбаастыырга үлэлээбитэ.

"Киэн туттар дьоммут" диэн кинигэтин иһин Эрилик Эристиин аатынан литератуураҕа бириэмийэнэн наҕараадаламмыта.

Кинигэлэр

Оччугуй отчут. - Дьокуускай, 1960.
Бүгүн. Хоhооннор, поэма. - Дьокуускай, 1963.
Москва зоопаркатыгар. - Дьокуускай, 1965.
Сибиэтэ сэhэнэ. - Дьокуускай, 1969.
Бэлэх. - Дьокуускай, 1972.
Дьоллоох дойдубар. Хоhооннор. - Дьокуускай, 1974.
Киэн туттар дьоммут. Очеркалар. - Дьокуускай, 1977.
Көмүс чыычаахтарбар. Хоhооннор. - Дьокуускай, 1978.
Күн орто кэнниттэн. Хоhооннор, поэма. - Дьокуускай, 1981.

Сигэлэр

Софронов Степан Феоктистович Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.

Кини туһунан

Аржакова А.Р."Талааннаах тылбаасчыт, поэт, очеркист, Софронов С.Ф. - Феоктист Софронов" 2015 с.