Сүрэх-тыҥа реанимацията

Сүрэх-тыҥа реанимацията (СТР), сүрэх-тыҥа-мэйии реанимацията – киһи этин-сиинин тилиннэриигэ уонна клиническэй өлүүттэн таһаарыыга туһуланар суһаллык оҥоһуллар дьаһаллар комплекстара. СТР-га  5-6 см дириҥнээх, мүнүүтэҕэ 100-120 баттааһын түргэннээх түөс килиэккэтин компрессията (сүрэх быһата суох массааһа) киирэр. Реанимацияны ыытааччы тыҥа искусственнай вентиляциятын (искусственнай тыын) эбии ыытыан сөп. Эчэйбит улахан киһиэхэ түөс килиэккэтин компрессията ордук көдьүүстээх, специалист буолбатах киһи боростуой ньыманы туттуон сөп, ол эбэтэр аҥардас компрессияны. Ол гынан баран оҕоҕо компрессияны эрэ оҥордоххо, түмүгэ мөлтөх буолуон сөп. Компрессия уонна салгын эҕиритиитэ тэҥнэниитэ улахан дьоҥҥо 30-тан 2-гэ буолуохтаах.

СТР бэйэтинэн сүрэх тэбиитин чөлүгэр түһэрбэт. Кини сүрүн сыала – эт-сиин өлүүтүн тохтоторго кислородтаах хаан мэйиигэ уонна сүрэххэ сүүрүүтүн сөргүтүү буолар. Нормальнай сүрэх тэбиитин чөлүгэр түһэриигэ дефибрилляция ирдэнэр.

Эчэйбит киһиэхэ СТР-ы төһө кыалларынан эрдэ ыытыахха наада. Клиническэй өлүү үс чинчититтэн (өйө суох буолуу, тыын уонна пульс суоҕа) иккитэ баар буоллаҕына  СТР-ы саҕалыыр наадалаах.

СТР-ы ыытарга төрүөт:  

1.      Өйө суох буолуу

2.      Тыын суоҕа

3.      Хаан эргиирин суоҕа (манна өҥүс тымырга пульсу бэрэбиэркэлиир ордук көдьүүстээх).

Өскөтүн реаниматолог эбэтэр реанимацияны ыытар киһи өҥүс тымырга пульсу булбатаҕына (эбэтэр сатаан булбатаҕына), пульс суоҕунан ааҕыллыахтаах, ол эбэтэр хаан эргиирэ тохтообут диэн. 2010 с. Реанимацияҕа  Европа Сэбиэтин “СТР-ы ыытарга методическай рекомендациятынан” реанимация базовай дьаһалларын ыытыыга тыын уонна өй суоҕа төрүөт буолар.

Реанимационнай дьаһаллар комплекстара:

Реанимационнай дьаһаллар комплексын састаабыгар киирэр чаастара этиллэллэр

Түөс килиэккэтин компрессиялара (сүрэх быһата суох массааһа)

Көмө көнө, кытаанах олбоххо ыытыллар. Компрессия оҥоруута  ытыс төрдүгэр тирэнэр. Илии тоҥолоҕунан токурутуллуо суохтаах.Компрессия оҥорууга реаниматор саннын линията түөс линиятынан бииргэ сылдьыахтаах. Илии түөһү кытта перпендикулярнай буолуохтаах. Илии бүк эбэтэр үрүт үрдүгэр кириэс-кириэс тутуллар.  Илии кириэс-кириэс тутуллар буоллаҕына тарбах өрө тахсан сылдьыахтаах уонна түөһү таарыйыа суохтаах. Компрессия кэмигэр илии түөскэ мечевиднай отросток бүтүүтүн 2 тарбаҕынан үрдүк сиргэ ууруллуохтаах. Тыҥа искусственнай вентиляциятын ыытар уонна өҥүс тымырга пульсу булар эрэ кэмҥэ компрессияны тохтото сылдьыахха сөп. Компрессия 5 см дириҥтэн (улахан дьоҥҥо) кырата суох дириҥҥэ оҥоһуллуохтаах(2011 СТР-га АНА рекомендациятынан).

Компрессия мүнүүтэҕэ 100-тэн аҕыйаҕа суох чаастатык ыытыллыахтаах, төһө кыалларынан ритмичнэйдик. Компрессиялар илин-кэлин хайысханан түөһү уонна сис тоноҕоһун холбуур линиятынан ыытыллаллар.

Компрессия кэмигэр илии түөстэн араарыллыа суохтаах. Компрессия маятник курдук киһи үөһээ өттүн ыйааһынын туттан, намыыннык оҥоһуллуохтаах. Дохсуннук уонна чаастатык баттааҥ (2011 СТР-га АНА рекомендациятынан). Ытыстар төрдүлэрин түөстэн сыҕарытыыта бобуллар. Компрессия уонна тыын эҕиритиитин тэҥнэниитин кэһиллиитэ бобуллар, тыын/компрессия тэҥнэниитэ 2:30 буолуохтаах, СТР-ы ыытар хас киһи баарыттан тутулуга суох.

Медик буолбатах дьоҥҥо – компрессия туочукатын булууга илии түөс килиэккэтин ортотугар, эмийдэр икки ардыларыгар ууруллуон сөп.

Саҥа төрөөбүт оҕолорго сүрэх быһата суох массаһа биир тарбаҕынан оҥоһуллар. Ыйдарын туолбут оҕолорго – икки тарбаҕынан, обургу оҕолорго – биир ытыһынан. Баттааһын дириҥэ – түөс килиэккэтин үрдүгүн 1/3.

Көдьүүһүн бэлиэтэ

-         Өҥүс тымырга пульс баар буолуута

-         Тирии кытарааһына

-         Харах харата уокка рефлекса.

Эчэйбит киһини тыынара уонна сүрэҕин тэбиитэ сөргүтүлүннэҕинэ өйө суох буоллаҕына эбэһээт ойоҕоһугар сытыараллар, тыла түһэн эбэтэр хотуотуттан тыына хааттарбатын туһугар. Тылын түһүүтүн туһунан хаһыҥырааһын уонна олус ыараабыт тыын этэр.

Тыҥа искусственнай вентиляцията (ТИЛ)

Икки ньыма баар: «айахтан айахха»эбэтэр бүтэһик уһукка «айахтан муруҥҥа». «Айахтан айахха» ньымаҕа эчэйбит киһи айаҕын уонна мурунун туох баар иһинээҕититтэн босхолуохха наада. Ол кэнниттэн эчэйбит киһи төбөтүн - сөҥүйэтин уонна моонньун икки ардыгар сыппах муннук үөскүүрүн курдук өрө туталлар. Онтон дириҥник тыын ылаллар, эчэйбит киһи мурунун хам туталлар, бэйэлэрин уостарынан эчэйбит киһи уостарын убураан ылаллар уонна айаҕар тыын угаллар. Ол кэнниттэн мурунуттан тарбахтарын ылаллар. Тыыннар икки ардыларын интерваллара 4-5 сөкүүндэ буолуохтаах.

Тыын уонна сүрэх быһата суох массаһын тэҥнээһинэ – 2:30. Ол кэмигэр өрүһүйээччини уонна өрүһүллээччини көмүскүүр сыаллаах барьердары туттуллар наадалаах, ол курдук платогы эбэтэр автоаптечкаҕа баар анал пленканы уонна маасканы.

Куртах кэҥээһинин таһаарбат олус наадалаах. ТИЛ көдьүүстээҕин бэлиэтинэн түөс килиэккэтин экскурсията буолар (түөс килиэккэтин үөһэ-аллараа түһүүтэ-тахсыыта).

Литература

• РБ№1 медицинэ национальнай киинин сайта
• Рожинский М. М, Катовский Г. Б. Оказание доврачебной помощи (недоступная ссылка), Медицина, Москва, 1981.
• Под ред. Б. Р. Гельфанда, А. И. Салтанова. Интенсивная терапия: Национальное руководство. — ГЭОТАР-Медиа, 2009. — Т. 1-й. — 955 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-9704-0937-4.
• Сумин С. А. Неотложные состояния. — Медицинское информационное агентство, 2006. — С. 652-675. — 800 с. — 4 000 экз. — ISBN 5-89481-337-8.