Харлампьева Наталья Ивановна
Наталья Ивановна Харлампьева — саха норуодунай бэйиэтэ, Саха Сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, Россия суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
Олоҕун олуктара
уларыт1952 сыллаахха балаҕан ыйын 1 күнүгэр Маҕан сэлиэнньэтигэр төрөөбүт. Саха государственнай университетын историко-филологическай факультетын кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбит.
1976 сыллаахха бастакы хоһооннорун хомуурунньуга — "Аэроплан" — күн сирин көрбүтэ. Бу хоһооҥҥо бастакы холонуута саха ытык поэттарын — Семен Данилов, Семен Руфов, Михаил Тимофеев — биһирэбил сыаналарын ылбыта. «Кыһыл ньургуһун» хоһооннорун хомуурунньуктарын иһин Саха Сирин Комсомолун бириэмийэтигэр тиксибитэ.
1988 сылтан ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. Хоһоонноро араас омук тылларыгар тылбаастаммыттара.
Үлэлээбит сирдэрэ
уларыт- Маҥан аэропордугар таһаҕаһы таһыы сулууспата.
- "Северная трасса" хаһыат.
- ССКП обкома, бэчээт секторын инструктора.
- Кэбээйи райкомугар секретарь.
- "Кыым" хаһыат, культура салаатын сэбиэдиссэйэ.
- Саха Сиринээҕи кинигэ кыһата, главнай редактор.
- «Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор бастакы солбуйааччыта.
- "Далбар Хотун" сурунаал, главнай редактор.
- «Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор.
- 2001 с. — Саха Сирин культуратын уонна духовнай сайдыытын миниистирин бастакы солбуйааччыта.[1]
- 2003-2023 — Саха Сирин суруйааччыларын союhyн бырабылыанньата, бэрэссэдээтэл.
- 2012 сылтан — Саха Сирин Ил Дарханын сэтинньи 15 күнүнээҕи 1716 №-дээх Уурааҕынан Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Ил Дархан сүбэһитинэн анаммыт.[2]
Библиография
уларытХоһооннорун хомуурунньуктара
уларыт- Аэроплан: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1976. — 24 с.
- Дьол сибикитэ: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1981. — 31 с.
- Кыhыл ньургуhун: Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1986. — 79 с.
- Дьэҥкир киэhэ. Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай, 1990
- Атырдьах ыйа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1994. — 64 с.
- Дьол кымыhа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1999. — 286 с.
- Дьэнкир сурук. — Дьокуускай: Сахаполиграфист, 2001. — 109 с.
- Ночной полет. Стихи. / Пер. Я.Козловского. — M.,1980
- Красный подснежник. Стихи, поэмы. — М., 1988
- Тоҕус дьоҕус тойук. Дьокуускай : Бичик, 2015. – 125 с. : ил.
Хаһыаттарга, сурунаалларга бэчээттэммит хоһоонноро
уларыт- Поэт сирдээҕи аанньала: Эссе [А.С. Пушкиҥҥа ананар] // Саха сирэ. — 1999. — Ыам ыйын 28 к.
- Атырдьах ыйа: Хоhоон // Саха сирэ. — 1998. — Атырдьах ыйын 6 к.
- Дьол дьикти музыкатын, устугас иэйиитин сүрэхпэр бигээммин: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Бала5ан ыйын 3 к.
- Олохтон кэлэйимиэххэ: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Кулун тутар 7 к.
- Саха итэҕэлэ; Төрдүм туhунан: Хоhооннор // Чолбон. — 1990. — N 4. — С. 50—52
- Мин эhэм олоҥхоhут эбитэ үhү; Ч. Айтматов "Плахатын" ааҕа олорон; Афганецтарга: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — С. 68-69
- Эрэй ыарыы; Доҕоруом, ити эн буолбатах!: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1984. — N 9. — С. 64—66
- Кыhыл ньургуhун: Көрсyhүү туhунан хоhооннор // Хотугу сулус. — 1983. — N 3. — С. 40—41
- Сылаас дьиэ туhунан; Романсы yтyктyy: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1979. — N 3. — С. 49—50
- Күhүҥҥү ардахтар: Хоhоон // Хотугу сулус. — 1977. — N 8. — С. 55
- Аахтым..; Дьылҕам араастаан эрийдэ…; Бастакы аэроплан; Сотору-сотору; Уоскутуу; Аhыныма; Олоҕу көнөтүк өйдүүрүм…; Мин билэбин; Кыhын: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Сэтинньи 12 к.
- Өйдүүрүҥ дуу, умнубутуҥ дуу: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Муус устар 6 к.
Н. И. Харлампьева туһунан
уларыт- Билсиҥ: Наталья Харлампьева // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — C. 68.
- Винокурова У. Өйдөөх сүрэх сэhэнэ // Саха сирэ. — 2001. — Ыам ыйын 24 к.
- Ойуку. Поэт күhүөрү сайына // Чолбон. — 1997. — N 8. — С. 87—89.
- Поэтесса айар биэчэрэ // Кыым. — 1985. — Муус устар 5 к.
- Титов В. Посвящение // Молодежь Якутии. — 1985. — 4 апр.
- Титов В. Поэзия сиэдэрэй быыhын сэгэтэр... // Эдэр коммунист. — 1985. — Муус устар 3 к.
- Урсун. Наталья Харлампьева: Хоhоон // Урсун. Саха былыта: Хоhооннор. — Дьокуускай, 1999. — С. 79.
- "Хаалыа арай хаарыан тыл": [Интервью / Кэпсэттэ А. Назаров] // Эдэр саас («Саха Cирэ» хаh. сыh.). — 1996. — Кулун тутар 6 к.
- Это то, что досталось в наследство: [Беседа / Записала А. Борисова] // Якутия. — 1997. — 27 дек.
- «Изречь бы мне верное слово…» Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
- Стихам ее присущи мудрость и мужество
- Народные депутаты Якутии поздравили Наталью Харлампьеву Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
Наҕараадалара уонна ытык ааттара
уларыт- Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай поэта (2002).
- Российскай Федерация культуратын үтүөлээх үлэһитэ
- Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
- Саха комсомолун бириэмийэтин лауреата.
- Казахстан "Алаш" литературнай литературнай бириэмийэтин лауреата.
- Россия Улахан литературнай бириэмийэтин лауреата[3] (2003), кэнники сыллардааҕы хоһооннорун таһаарыыларын иһин
- А. Т. Твардовскай аатынан бириэмийэ лауреата (2003).
- А. С. Пушкин мэтээлэ
- П. А. Ойуунускай аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственнай бириэмийэтин лауреата (2021)[4].
- Маҥан бөһүөлэгин Ытык гражданина[5]
- Горнай улууһун Ытык олохтооҕо[6]
Өссө маны көр
уларытБыһаарыылар
уларыт- ↑ Биографический интернет-справочник якутской литературы:50 лет со дня рождения Н. И. Харлампьевой Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
- ↑ Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Указ Президента Республики Саха (Якутия) «О советнике Президента Республики Саха (Якутия)»
- ↑ Сайт «Русское воскресение»:Объявление лауреатов за 2003 год Архыыптаммыт 2012, Ыам ыйын 11 күнүгэр.
- ↑ О присуждении Государственной премии Республики Саха (Якутия) имени П.А. Ойунского
- ↑ Централизованная библиотечная система ГО «Город Якутск»:Из истории села Маган
- ↑ Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Почетные граждане, известные люди Горного улуса Архыыптаммыт 2014, Кулун тутар 14 күнүгэр.
Сигэлэр
уларыт- Исторический, культурологический журнал «Илин», № 3(44) — 2005:Наталья Харлампьева:Высокий полёт
- Писатели земли Олонхо Архыыптаммыт 2007, Алтынньы 12 күнүгэр.
- Биографический интернет-справочник якутской литературы:50 лет со дня рождения Н. И. Харлампьевой Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
- Федеральный информационный портал «SakhaNews»:Наталья Харлампьева отметила свой юбилей
- Наталья Харлампьева: “Санаа кыайар буоллаҕына, туохтан да иҥнибэккин” — «Кыым» — 21.09.2012
- Народный поэт Якутии Наталья Харлампьева: «Я рада, что растет пополнение писательского сообщества, эти люди будут болеть душой за якутскую литературу» — «Труд» на Дальнем Востоке» — 02.10.2012
- Сильная женщина Наталья Харлампьева — «Якутия» — 07.09.2012