Чокуур
Чокуур – хататынан саҕан уот ыларга аналлаах, неолит үйэтигэр киэҥник туттулла сылдьыбыт дьэҥкирдиҥи кытаанах таас (SiO2).
Таас үйэтинээҕи дьон чокууртан оноҕос төбөлөрүн, таас быһах биитин, кыһыах оҥостоллоро. Чокуурунан хататы кыһарыйан оҕустахха, киһи хараҕар көстөр-көстүбэт тимир кыырпахтара кыһыллан, умайан тахсаллар. Кыым – итинник үөскүүр.
Чокуур таас бэйэтэ кылабачыйан көстөр дьэҥкирдиҥи таас буолар. Ол иһин кырдьаҕастар бу тааһы сорох ардыгар сыа таас дииллэр. Хатакка туттуллар сыа таас аҥаардас чокуур эрэ дэнэр. Оттон сааҕа туттуллара – эстэриик эбэтэр эстэриик таас буолар.