Уот
Уот диэн сэк умайыытын (тэтимнээх аһыйыы) химия хамнала. Уот сылааһы уонна сырдыгы таһаарар. Уот көстөр өттө төлөн дэнэр. Төлөн сүрүн үөскэтээччилэрэ хоруолук диоксида, уу чаана, абалык уонна азот. Уот күүскэ итийдэҕинэ гаастар ионнананнар плазма үөскэтэллэр. Уот тэтимэ уонна төлөн өҥө ханнык уматык умайарыттан тутулуктаах.
Уот Сир тулалыыр эйгэлэригэр сүдү дьайыылаах. Уот үүнээйи үүнүүтүн көҕүтэр, буор иҥэмтэтин байытар. Уот тарҕанан бардаҕына өрт уота буолуон сөп. Өрт уота дьоҥҥо, харамайдарга, ойуурдарга кутталлаах, улахан хоромньу таһаарар, салгыны уонна ууну киртитэр. Уот түөрт төрүт ууһуктан биирдэстэрэ буолар. Уот араас омуктар итэҕэл дуомнарыгар улахан суолталаах. Сахалар уоту аһатар үгэстээхтэр. Дьон уоту тыа хаһаайыстыбатыгар, астааһыҥҥа, оттууга, сырдатыыга, металл охсуутугар уонна ууһаарыытыгар, бөх уматыытыгар, кремацияҕа киэҥник туһаналлар.