Чусовской Александр Николаевич
Чусовской Александр Николаевич — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Саха АССР үөрэҕириитин миниистирин солбуйааччыта (1954—1962), Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала (1953).
| Александр Николаевич Чусовской | |||||||||
| Төрөөбүт күнэ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Төрөөбүт сирэ |
Александровскай с., Октябрьскай нэһилиэк, Ньурба улууһа, Саха уобалаһа | ||||||||
| Өлбүт күнэ |
13 ахсынньы 2005 (90 сааһыгар) | ||||||||
| Сулууспалаабыт дойдута | |||||||||
| Сулууспалаабыт сыллара |
1942—1945? | ||||||||
| Кыргыһыылар/сэриилэр | |||||||||
| Наҕараадалара |
| ||||||||
Олоҕун олуктара уларыт
- Ньурба улууһун Александровскай сэлиэнньэтигэр 1915 сыллаахха балаҕан ыйын 6 күнугэр сулууспалаах сахалар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүт.
- 1934 с. Бүлүүтээҕи педагогическай техникуму, 1942 с. Дьокуускайдааҕы педагогическай институту бүтэрбит.
- 1934—1954 сс. — Ньурба оройуонун оскуолаларыгар үлэлээбит: учуутал, завуч, директор.
- 1942 сыллаахха ыам ыйыгар Өлүөхүмэ оройуонун военкоматынан Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллыбыт. 175-с стрелковай полк кэккэтигэр сэриилэспит. 1943 сыл олунньу 17 — кулун тутар 15 күннэригэр Гжатск куорат анныгар буолбут кыргыһыыларга кыттыбыт. Контузия ылан, бойобуой кэккэттэн туораабыт. 1944 сыл тохсунньу 1 күнүттэн суруксутунан, ыскылаакка үлэлээбит. «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыт.[1]
- 1954—1962 сс. — Саха АССР үөрэҕириитин миниистирин солбуйааччыта.
- 1962—1970 сс. — Дьокуускай 2 №-дээх орто оскуолатын директора.
- Саха Сирин ССКП обкомун лектора.
Наҕараадалара уонна ытык ааттара уларыт
- Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала (1953)
- Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ (1965)
- РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна
- Аҕа дойду сэриитин II ст. уордьана (1985)[2]
- «Хорсунун иһин» мэтээл (1945)[1]
- «Үлэҕэ килбиэнин иһин» мэтээл
- «Килбиэннээх үлэ иһин. Владимир Ильич Ленин төрөөбүтэ 100 сааһын бэлиэтээн» мэтээл
- «Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Германияны кыайыы иһин 1941-1945 сс.» мэтээл
- «Кёнигсберы ылыы иһин» мэтээл
- «Аҕа дойду сэриитигэр 1941-1945 сс. килбиэннээх үлэ иһин» мэтээл
- «Үлэ бэтэрээнэ» мэтээл
- Аата Ньурба улууһун Ытык кинигэтигэр киллэриллибит (1977)
- Ньурба улууһун ытык киһитэ (2002)
Аатын үйэтитии уларыт
А. Н. Чусовской аата Ньурбатааҕы техническэй лицейга иҥэриллибит (2014)[3]
Быһаарыылар уларыт
- ↑ 1,0 1,1 Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Карточка награжденного в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Ньурбатааҕы техлицейга А. Н.Чусовской аатын иҥэрэр быhаарыы бигэргэннэ
Кини туһунан уларыт
- Дорогой наш человек: (к 85-летию Александра Николаевича Чусовского). — Якутск: Сахаполиграфиздат, 2001. — 124 с.