Ырытыы:Сүрүн сирэй
БИКИПИЭДЬИЙЭ Аһаҕас билии
- ПСОРИАЗ*
Киһи ыарыйдаҕына эбэтэр стресстээтэҕинэ
этигэр баас тахсар. Тута эмтэммэтэҕинэ, олохсуйан, хаһан да ааспат ыарыыга кубулуйар. Олох үтүөрэн хаалбат, өр сылларга саһар. Онон көбөөрү гынна да, тута саба баттаан кэбиһэр ордук. Эмтэнии ньымата араас. Саамай дэбигис көстөрүнэн, ыраах тыаҕа да олорон эмтэнэргэ маннык сүбэлиэм этэ.
1. *Хатыҥ дьүөкэтэ*. Аптекаттан ылыахха син. Эбэтэр бэйэ оҥостор. Сиргэ тимир ыраас кэнсирбэ бааҥкатын тимирдэҕин. Ол үрдүгэр хаппахтыыр курдук атын обургу бааҥканы уураҕын, оруобуна иһиттэн саамай ортотунан дьөлөҕөстүүгүн. Хатыҥ туоһун илим хотоҕоһун курдук эрийэн, обургу бааҥка иһигэр рулоннаммыт туоһу ньыыктыы симэҕин. Ыга хаппахтаан кэбиһэҕин. Тулатыгар мас чөмөхтөөн уматаҕын. Уотун умулларбакка хас да чаас уматаҕын. Онтон уот сыыйа умуллуохтаах. Итиитигэр туостаах бааҥкаҕытын эрдэ арыйымаҥ. Дьүөкэт умайан тахсар эбит. Сойбутун кэннэ. Уулаах туран умулларыахха син. Сиргэ көмүллүбүт бааҥкаҕа, үөһээ бааҥкаттан дьөлөҕөс устун дьүөкэт мунньуллар. Дьэ ону ылан, өр кэмҥэ эмп оҥостоҕут. Псориаһы бу дьүөкэтинэн сыбыыгыт, маас курдук. Биир чаас устата. Онтон сууйан кэбиһэҕит. Ол кэннэ чистотел уутунан сайгыыгыт. Олох соппоккут, эккэ бэйэтэ кууруохтаах. Маннык 15 күн сотуннахха, псориаз отой да сүтүөн сөп. 2. *Дьүөкэт + хатыҥ күлэ* Дьүөкэт үс чиэппэр + биир чиэппэр хатыҥ күлэ холбуу булкуйаҕыт. Онон сотоҕут. Бу кэмҥэ хатыҥ бүөрүн (почкатын) отвар оҥороҕут. Икки чайнай ньуосканы биир ыстакаан ууга расчеттаан, 10 мүнүүтэ мөлтөхтүк аа дьуо оргутаҕыт. Сиидэлээн баран, чааскы туолуор диэри уунан толороҕут. Маны күнү быһа аһыах иннинэ иһэр курдук үллэрэн иһэҕит. Дьүөкэттээх мааскытын чаас курдугунан суунаҕыт, эмиэ бу бүөр отварынан сайгыыгыт, бэйэтэ куурар. Үтүөрүөххэ диэри сотуллар, иһиллэр. 3. *Сымыыт уоһаҕа* Сүүрбэччэ сымыыты 20 мүнүүтэ оргутаҕын. Уоһаҕын эрэ ылаҕын. Ону үнтү хааһы курдук бытарытаҕын. Кубус кураанах чугуун хобордооххо туох да арыыта суох ол уоһаҕы кутан, оодьуо буһараҕын. Буккуйа тураҕын, чараас мас лаппаакынан. Оччоҕо, чаас курдугунан уоһаххыт ууллан хараҥа дьүһүннээх арыы курдук буолар. Ону таҥас нөҥүө ыган ылаҕыт. Ыстакаан аҥара кэлиэхтээх, нуормата. Дьэ бу уоһах дьүөкэтинэн псориаһы сотоҕут. Ыксалга биир уоһаҕы бииккэҕэ иилэн, аһаҕас уокка эргитэ сылльан кэриэртэххэ, эмиэ дьүөкэтэ тахсар. Экземаҕа үчүгэй. Туокка дьоннор сатаабаттар эбит. Онон хобордооххо буһарар ордук. 4 *Солидол* Техническай солидол ордук. Ыраас солидол, туох да булкааһыга суох. Псориазтаах сири солидолунан 10 минута биһэҕит. Неделя аастаҕына 20 минута. Өссө үһүс неделяҕа 30 мүнүүтэ. Төрдүс неделяҕа 40 мүнүүтэ. Үчүгэйдик тулуйар буоллаҕына, соттон баран фасовочнай пленканан суулаан кэбиһэҕит, уонна утуйан турар. Маннык үс ый курдук эмтэнэҕит. 5. *Чистотел + дьүөкэт* Бороһуок курдук мэлиллибит чистотелы дьүөкэккэ буккуйабыт. Стакан аҥара дьүөкэккэ икки чайнай ложка чистотел бороһуога. Дэлби буккуйабыт. Ол кэннэ сотобут. Бастаан чаас аҥарыттан саҕалыыгыт. Онтон эмиэ уһатан иһэҕит.
Бу средстволары хардарыта буккуйан, киһи тугу тулуйарынан, смеһин бэйэ оҥоруон син. Ылыстыҥ да, тиһэҕэр диэри киирсиэххэ наада. Оччоҕо биирдэ кыайтарар ыарыы. Ону дьоннор биирдэ иккитэ соттон баран, туһалаабата диэччилэр. Тыыннааҕыҥ тохору эрэйи көрүөх кэриэтин, аҕыйах ый тулуйан көтүппэккэ эмтэммит ордук. Дьүөкэтинэн киэһэ соттор ордук. Сарсыарда сыта ааһарын курдук. Тарҕаммыт псориазка, элбэх эмп наада, суунар тараанар усулуобуйа наада. Аны суунарга дегтярнай мыыла эбэтэр хаһаайыстыбаннай үчүгэй. Кыра псориазка *рыбий жир, сода* үчүгэй.
03:30, 23 Ахсынньы 2017 (UTC)
Саха сирин эмтээх отторо
уларытТимэх от Белолюбская Валерия (ырытыы) 01:40, 10 Ахсынньы 2018 (UTC)
Саха сиррн эмтээх отторо
Белолюбская Валерия (ырытыы) 01:41, 10 Ахсынньы 2018 (UTC)
Бо5уруоскай от
уларытБо5уруоскай от туһунан: Бо5уруоскай от тэлгэнэ үүнэр үчүгэй сыттаах от эбэтэр талахтыңы үүнээйи.Элбэх ахсаннаах намыһах (5-10см) лабаалардаах,сибэккилээх умнастаа5а көпсөркөй сыттыкчааннар курдуктар,сыыллан тар5ана үүнэр.Дьукаахтыы сибэккитэ төбөтүңү куоластыңылар, хоруоната тэтэркэйдиңи кытаран көстөр фиолетавай дьүһүннээх.Үөскэ5э эриэхэчээн.Бэс-от ыйдарыттан сибэккилиир.Бо5уруоскай от бэйэ-бэйэлэриттэн,мээнэ киһи араарбат элбэх көрүңэ баарыттан,специалистарынан да үчүгэйдик быһаарылла илик. Үүнэр сирэ:Кырыстаах кумахтар, хайыр таастаах, күн үчүгэйдик көрөр үрдүк сыырдар, со5уруу аллараа эниэлэрэ, биэрэктэр,бэй ойуурдар уонна кинилэр са5алара, истиэп талахтарын бөлкөйдөрүн таһыгар, кураанах үрдүк сүөһү мэччийэр кырдаалларын эниэлэрэ. Та5ана үүнэр сирэ:Сүнньүнэн республика бары оройуннара. Туттуллуута: бронхитка, пневмония5а, сөтөлү хоңнорорго, сымнатарга, радикулит ыарыыны мөлтөтөргө. 2 остолобуой ньуоска оту 200 гр оргуйбут ууну эмалированнай иһиккэ кутан кыратык оргутуллар. 15 мүнүүтэ көөнньөрүллэр. 1/2 күңңэ үстэ иһиллэр, аһаан баран. Туһаныллыбыт литература:Лекарственные растения Якутии / сост. Л.В. Кузнецова, А.П. Исаев, П.А. Тимофеев и др. – Якутск: Бичик, 2016. Белолюбская Валерия (ырытыы) 05:17, 16 Ахсынньы 2018 (UTC)
- Дорооболорун! Бо5оруоскай от хаартыскатын ыытыаххыт дуо? Бу номерга9627379915 81.9.113.115 04:53, 21 Бэс ыйын 2023 (UTC)
Ас
уларытПанкейк- Сэлиэһинэй бурдуктан, үүтү,саахары уонна сымыыты холбонон арыыга буһарыллар ас. Блины уонна Алаадьы икки ардынан ас Панкейк үгэс буолбут хотугу Америка аһылыга, киэҥник биллэр Америкаҕа уонна Канадаҕа Панкейк халыҥ уонна төкүнүк буолуохтаах Ермолаев Вениамин Тгв 17 (ырытыы) 07:27, 13 Ахсынньы 2019 (UTC)
Аар Айыы итэҔэлэ, саха итэҔэлэ
уларытАар Айыы итэ5элэ — тенгрианство хотугу салаата 1. Хас биирдии киһи олоҕун ханнык эрэ түһүмэҕэр духуобунай сыаннастары өрө тутар, куйаары кытары ситимин сыаналыыр, итэҕэли интэриэһиргиир, үөрэтэр, ылынар, үүнэр-сайдар суолу тутуһар, сырдыкка-кэрэҕэ тардыһар, үйэлээҕи оҥорор кэмэ тиийэн кэлэр. Бу барыта киһи сайдыытыттан, итэҕэлэ күүһүттэн тутулуктаах. Киһи аймах ийэ кутугар илдьэ сылдьар итэҕэлэ муҥура биллибэт Улуу Куйаары, көстүбэт күүстэри кытары ыкса ситимнээҕин учуонайдар дакаастаан тураллар. Саха норуота Аар Айыы диэн тенгрианство хотугу салаатыттан кэлбит итэҕэллээхпит. Аар Айыы итэҕэлин 1696 сыллаахха Арсеньев бойобуода укааһынан Саха сиригэр боппуттара. Айыы Ойууттарын сэймэктээбиттэрэ. Арай олох эрдэ Бүлүү сүнньүгэр түспүт, Орто Халымаҕа барбыт Айыы Ойууттара итэҕэли тутан хаалбыттара. 20 үйэҕэ Айыы Ойууна В.А.Кондаков умнуллубут, ситимэ быстыбыт итэҕэли үөрэтэн, чинчийэн, чөлүгэр түһэрэн, 31 кинигэни суруйбута, 36 домму, 76 алгыһы тилиннэрбитэ. 2 кинигэни: «Тайны сферы шаманизма» уонна «Духовное целительство» нууччалыы тылынан суруйбута.
Биир сүрүн кинигэтэ “Аар Айыы итэҕэлэ” кинигэ 6 чаастаан турар. Бу кинигэттэн быһа тардан, билигин дьон саамай мунаахсыйар боппуруостарыгар хоруйдуурбутун көҥүллээҥ. “Үрүҥ Аар Тойонтон ыйыппыттар: — Тоҕо Аар Айыы итэҕэлэ самынна, сүттэ, Аан Дойдуттан суох буолла? — Онуоха Үрдүкү Таҥарабыт эппиэттээбит: Туох барыта кэмнээх-кэрдиистээх, саҕаланар, сайдар, үрдүүр, мөлтүүр, симэлийиигэ да киирэ сыһар кутталлаах. Аар Айыы итэҕэлэ икки атах сыыһатынан, кини сыыһа дьайыытынан мөлтөөн ылла, сүтэ да сыста. Ол эрээри, Аар Айыы итэҕэлэ Аан Дойду эйгэтиттэн ханна да барбат, сүппэт. Кини билигин иккиһин саҥа саҕаланар күнэ үүннэ, кини үрдүө, улаатыа, тэнийиэ. Киниэхэ элбэх киһи үҥэр-сүгүрүйэр буолуоҕа. Тоҕо диэтэххэ, Аар Айыы итэҕэлэ киһини сырдыкка, кэрэҕэ, үтүөҕэ, киһи киһиэхэ айыылыы сыһыаныгар ыҥырар итэҕэл. Маннык ыраас, киһини туораппат, тиэрэҕэ ыҥырбат итэҕэл суох. Өссө киниттэн ыйыппыттар: — Аар Айыы итэҕэлэ сурукка киирбэтэх итэҕэл. Оччоҕо хайдах кини дьоҥҥо-сэргэҕэ төннүөҕэй? Ким кинини сатаан төнүннэриэй? Аар Тойон сөҥ-дьааһыннык саҥаран эппит: — Аар Айыы итэҕэлэ Аан Дойду ис кистэлэҥэр этиллибитэ, төннөр күүстэммитэ, аҕыс кырыылаах таас остоолбо суругар суруллубута, ону туох да атын күүс туоратар кыаҕа суох. Аар Айыы итэҕэлэ наадалаах, аналлаах дьон өйүгэр-санаатыгар ыраахтан долгун күүһүнэн тиийэн иҥиэҕэ. Кинилэртэн бастыҥнара бу үөрэҕи дьиҥнээхтик иҥэринэн баһылаан үтүө долгуну биэриэхтэрэ. Ол долгун дьон өйүгэр-санатыгар бүрүүкээбит атын сымыйа үөрэхтэри, дойҕохтору үүрүөҕэ. Оччоҕо Аар Айыы үөрэҕэ иҥэригэр дьон туруга бэлэм буола түһүөҕэ. Ити курдук Аар Айыы итэҕэлэ дьиҥ Айыы дьонун үөскэтиэҕэ. Долгун кэҥээтэр-кэҥээн иһиэҕэ. Онон, Аар Айыы күүһэ баар буолан итэҕэл дьоҥҥо төннүөҕэ. Аар Айыы итэҕэлэ былыр суруллубатаҕын да иһин, кини Бүппэт Куйаар илин халлаан эҥэринээҕи кистэлэҥэр ууруллан сылдьар. Аан Дойдуга олус улахан уларыйыылар буоларыы тураллар. Олор Айыы дьонугар алдьархайы аҕалбаттарын, аам-дьаамы тэрийбэттэрин туһугар Аар Айыы итэҕэлэ төннөрө булгуччулаах буолла. Бу итэҕэл эрэ дьону быыһыыр күүстээх. Ону бар-дьон өйдүүлэригэр уолдьаста. Былыргы сахалар Аан Дойду туһунан сүдү, ураты космологическай өйдөбүллээхтэрэ кинилэр былыр бэрт күүскэ сайда сылдьыбыттарын туһунан туоһулуур. Аан Дойду үс дойдуттан – Үөһээ, Орто, Аллараа дойдулартан турарын кэпсэппиппит. Үөһээ Дойду – бу Бүппэт Улуу Куйаар. Орто Дойду тэриэлкэ курдук хаптаҕай. Орто Дойду Үөһээ уонна Аллараа Дойдулар сабыдыалларыгар турар. Аллараа Дойду үрдэ аһаҕас, аллараа өттө кэҥээн барар, барыта төттөрү оҥоһуулаах Дойду. Урут быһаарбытым быһыытынан, Аан Дойду үөскээһинин уонна тутулун хос-хос кэпсээбэппин. Онон, үс дойду сүрүн ис хоһоонун, философиятын этээри бу боппуруоска өссө төгүл төннөн кэллим. Аллараа Дойдуга абааһылар – хараҥа күүстэр толору баһылаан олороллор. Манна барыта таҥнары, бэл балыга таҥнары хатырыктаах, орүһэ – өлүү уулаах өрүс, сирэ-дойдута ооҕуй оҕус бадараанныыр күөгэлдьигэс оборчо бадараан. Олохтоохторо – ыарыы төрүттэрэ, тойонноро – Адьарай Бөҕө. Бу төрүкү Айыыга, сырдыкка утары турар ыар дьайыылаах, өлүү-сүтүү, ыарыы-дьаҥ эҥэрдээх, икки атах тулуйбат сыттаах-сымардаах, кэлтэгэй ыйдаах дойду. Үөһээ да Дойдуну Аар Айыылар барытын баһылаабаттар. Кинилэр Илин Халлаан эҥэрин бас билэллэр. Соҕуруу Халлааны Улуу Тойон, Арҕаа Халлааны Адьарай Бөҕө, Хотугу Халлааны Ыйык Мас хотуна Хотугу Эмээхсин баһылаан олороллор. Хотугу Эмээхсин Аллараа Дойдуттан силиһэ саҕаланар орто Дойду хотугу өттүнэн үүнэн Үөһээ Дойду тохсус халлааныгар тиийэр ойууттар Ийэ Куттара иитиллэр Ыйык Мастарын көрөр, дьаһайар. Оттон Орто Дойду Аар Айыылар, абааһылар, халлаан араас күүстэрэ дьайар дойдулара буолар. Ол иһин Орто Дойду олоҕо сырдаан, ырааһыран, олох тупсан, иэдээннэр тэйэн бараллар. Оттон хараҥа, абааһы өттө баһыйдаҕына олох ыараан, барыта киһини утары буолан, иэдэннэр үксээн киирэн бараллар. Онон, Орто Дойдуга сөптөөхтүк, дьоллоохтук олорорго киһи Аар Айыыларга үҥүөхтээх-сүгүрүйүөхтээх, курутуун үтүөҕэ, үчүгэйгэ тардыһыахтаах. Ол аата, Үрүҥ Аар Тойон баһылыктаах Үөһээ Аар Айыылар Үс Дойдуну баһылааталлар даҕаны, Аан Дойдуга абааһы, хараҥа күүс ахсаан өттүнэн баһыйа турар. Ити ордук Орто Дойдуга олорор дьон олоҕор толору көстөр. Онон, Аар Айыы итэҕэлэ киһини өрүү абааһыны, хараҥаны – ол аата, куһаҕаны утары охсуһарга ыҥырар, ол иһигэр, бэйэҕэ баар куһаҕан майгыны-сигилини утары. Бу киһини иитэр, сайыннарар, инники сирдиир уонна дьиҥнээх Айыы киһитэ буолууга сирдээн аҕалар”.
Аар Айыы итэгэлэ, Дьокуускай 2013 с, 31,32,37,38.
Источник: Бэлэмнээтэ Т. Е. ЛЕБЕДЕВА.
Jesteś tutaj
уларытArea ini - Tidak ada info lalu lintas 2A01:112F:5A7:1500:98A2:700D:D4E2:7B74 09:08, 14 Олунньу 2023 (UTC)