Эскудо (исп. уонна порт. escudo) — XV—XVIII үйэтээҕи испанскай уонна португальскай кыһыл көмүс манньыаттар; XIX—XX үйэлэргэ сорох дойдулар харчылара. Билиҥҥи кэмҥэ Кабо-Верде омук валютата — эскудо (Кабо-Верде).

Билиҥҥи эскудо (Кабо-Верде)

Тыл үөскээбит төрдө уларыт

Escudo лат. scutum испанскай уонна португальскай тыллартан тылбааһа «щит» (куйах), «герб», «гербовый щит» (гербэ куйаҕа) диэн суолталаах, эскудо диэн ааттаммыт манньыаттар үксүлэрин үгэс буолбут дьүһүннэрэ[1][2].

Escudo-ҕа чугас (тыл төрүтүнэн уонна суолтатынан) ааттаах манньыаттар: итальянскай скудо (ит. scudo) уонна французскай экю (фр. ecu былыргы француз escu диэн тылыттан, төрүттэрэ лат. scutum [3][4][5][6][7][8][9]

XVXVIII үйэлэр манньыаттара уларыт

Кыһыл көмүс эскудоны Испания уонна Португалия оҥороллоро[10][11]:

  • испанскай кыһыл көмүс эскудо (XVI—XVIII үйэлэр, ыраас кыһыл көмүһэ 3,03—3,09 г), ол иһигэр:
    • ½ эскудо, «эскудильо» (исп. escudillo — кыра куйах)[12][13];
    • 2-кратнай эскудо, испанскай дублон (исп. doblón), аан дойдуга «пистоль» диэн аатынан биллэр[14];
    • 4-кратнай — «дублон де куатро» (исп. doblón de a cuatro), «дублон»[15];
    • 8-кратнай — «дублон де очо» (исп. doblón de a ocho), аан дойдуга биллибит аата — «квадрупль»[16];
  • португальскай кыһыл көмүс эскудо (XV уонна XVIII үйэлэр, ыраас кыһыл көмүһэ 3,28—3,43 г).

XIX—XX үйэлэр валюталара уларыт

 
Португалия гиэрбэтэ, колонияларын гиэрбэлэринэн тулааһыннаах, Португалия Banco Nacional Ultramarino дьиэтин эркинигэр

XIX—XX үйэлэргэ «эскудо» диэн ааттаах валюталар:

  • эскудо (Испания) (1864—1868), песетанан (Испания) солбуллубута;
  • эскудо (Филиппины) (1870—1871);
  • эскудо (Португалия) (1911—2002), евронан солбуллубута;
  • эскудо (Чили) (1960—1975), песонан (Чили) солбуллубута.

Итини таһынан, эскудо атын көрүҥнэрэ баар этилэр:

  • эскудо (Ангола) (1914—1928 уонна 1958—1977 сс.; 1928—1958 сс. — анголар);
  • эскудо (Тимор);
  • эскудо (Португалия Гвинеята);
  • эскудо (Мозамбик);
  • эскудо (Күөх Тумул Арыылара);
  • эскудо (Португалия Индията);
  • эскудо (Сан-Томе уонна Принсипи).

Бу валюталар курстара Португалия эскудотыгар 1:1 тэҥнэһэр.

Билиҥҥи кэмҥэ эргииргэ Кабо-Верде эрэ эскудота туһаныллар, 1977 сыллаахха Күөх Тумул Арыыларын эскудотын солбуйбута.

Быһаарыылар уларыт

Литература уларыт