Арассыыйа хайдыыта (өссө биллэринэн Дезинтеграционнай процестар Арассыыйаҕа эбэтэр Иккис ыһыллыы) - гипотетическай теория, ырытыы, концепция, Арассыыйа биир дойду буолан бүтүө, ыһыллыа хас да дойдуларга диэн.

Арассыыйаҕа 23 национальнай республикалар бааллар, олор ахсааннарыгар Саха Сирэ. 23 республикалар бары туспа барыахтарын баҕараллар.

Ону таһынан, сүрүннээн нууччалар олорор уобаластара эмиэ арахсыахтарын баҕараллар, холобура Приморье, Хабаровскай кыраай, Иркутскай уобалас, Урал регионнара.

Дьиктитэ диэн, Иркутскай уобалас Саха Сирин иннинэ ССРС эстибитин кэннэ "суверенитет" конституциятыгар ылыммыта.

Ванга этэринэн Арассыыйа ыһыллыыта 18 от ыйын 2036 сыллаахха буолуохтаах.